آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,004 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,074 |
جایگاه شطرنج در دوره قاجار با تاکید بر رسائل شطرنجیه | ||
| پژوهشنامه تمدن ایرانی | ||
| دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 7، تیر 1401، صفحه 163-184 اصل مقاله (810.68 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jic.2022.19845.1108 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدی وزینی افضل* 1؛ مهدی دهقانی2 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ دانشگاه جیرفت کرمان | ||
| 2استادیار گروه تاریخ دانشگاه جیرفت | ||
| چکیده | ||
| در دوره قاجار، نوشتجات مختلفی درباره شطرنج توسط افرادی از طبقات مختلف جامعه اعم از روحانیون، شاهزادگان و روشنفکران با اهداف مذهبی، آموزشی و سیاسی تالیف شدند که به «رسائل شطرنجیه» معروف گشتند. هدف از این پژوهش که با تاکید بر نسخه‌های خطی و منابع تاریخی تدوین شده است، پاسخ به این پرسش است که شطرنج چه جایگاهی در فرهنگ عمومی مردم دوره قاجار داشت؟ رسائل شطرنجیه با چه اهدافی تدوین شدند؟ و چه تفاوت‌هایی میان آنها وجود دارد؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که در دوره قاجار، فرهنگ بازی شطرنج در میان طبقه حاکمه و سپس عموم مردم رواج پیدا کرد. گستردگی این بازی، منجر به اظهار نظر افراد مختلف در حیطه‌های گوناگون نسبت به این بازی شد و رساله‌های کوتاه و بلندی در رد، آموزش و مقبولیت شطرنج تالیف شدند. این آثار در محتوا، شکل و هدف با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که نشان از تشدد آراء و عقاید نسبت به شطرنج در جامعه ایران دوران قاجار دارد. ریشه دیدگاه‌های مختلف در مورد شطرنج، به مباحث فقهی، تاریخی، فرهنگی و سیاسی باز می‌گردد که در این مقاله به آنها پرداخته شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شطرنج؛ قاجار؛ قمار؛ شریعت؛ تاریخ نگاری | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,082 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 212 |
||