آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,071 |
پژوهشی تطبیقی پیرامون منشأ نام و شخصیت کاوه آهنگر | ||
| نشریه ادبیات تطبیقی | ||
| مقاله 7، دوره 14، شماره 27، اسفند 1401، صفحه 185-218 اصل مقاله (1002.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2023.20374.3547 | ||
| نویسنده | ||
| وحید رویانی* | ||
| دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران | ||
| چکیده | ||
| سرمنشأ نام کاوه و ریشه شخصیت او یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در بین پژوهشگران می‌باشد که دستمایه پژوهش‌های گوناگون با نتایجی متفاوت شده است. مجموعه نظرات پژوهشگران و نتیجه پژوهش‌های آنها پیرامون این موضوع را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد: دسته اول معتقدند نام کاوه با اسامی اوستایی ارتباط دارد، ولی شخصیت او قدمت ندارد. دسته دوم هم برای نام و هم شخصیت او قدمت اساطیری قائل‌اند. دسته سوم آن را داستانی عیّاری دانسته‌اند که در اواخر دوره ساسانیان و اوایل دوره اسلامی وارد حماسه ملی شده است و دسته چهارم کاوه را نمودی دیگر از گاو دانسته‌اند. اما نکته‌ای که تاکنون مغفول مانده ارتباط کاوه با اسطوره کیکاوس و کوی اوشنس هندی است. این پژوهش که به شیوه اسطوره‌شناسی تطبیقی با متون هندی انجام شده است به بررسی و مقایسه شخصیت کاوه با کوی اوشنس می‌پردازد که نتیجه نشان می‌دهد داستان کاوه جامه جدیدی از این اسطوره کهن است که علاوه بر یکی بودن ریشه نام، در شش ویژگی با آن مشابهت دارد: ساختن گرز، حکمت و دانایی، ثروت و تموّل، پرهیزگاری، جادو و نوشدارو. این اسطوره کهن هنگام انتقال از عصر اساطیر به حماسه دچار شکست شده و دو بخش نام آن هر کدام بر یک وجه از یک شخصیت اساطیری اطلاق شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کاوه؛ کیکاوس؛ کوی اوشنس؛ اسطوره شناسی تطبیقی؛ شکست اسطوره | ||
| مراجع | ||
|
کتابنامه
الف. منابع فارسی
-آیدنلو، سجاد. (۱۴۰۰). «کاوه یا گاوه؟». مجله بخارا. سال 24، ش۱۴۶، ص۲۶-۵۴.
-آیدنلو، سجاد. (1400). «باز هم کاوه یا گاوه؟». مجله بخارا. سال 24، ش 149، ص 1-21.
- ابن بلخی. (1363). فارسنامه. به کوشش گای لیسترانج و رینولد آلن نیکلسون. تهران: دنیای کتاب.
- اتونی، بهزاد. (1400). «پژوهشی پیرامون چهره اولیاءاللهی و عرفانی کاوه آهنگر در روایات عامیانه و نقالی شاهنامه». مجله ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی. شماره 65، صص 13- 38.- اردستانی رستمی، حمیدرضا. (1397). ضحاک شاهنامه. تهران: نگاه معاصر.- اسدی توسی.(1386). گرشاسبنامه. به کوشش حبیب یغمایی. تهران: دنیای کتاب.
- اسماعیل پور، ابوالقاسم.(1392). «کیکاوس و کوی اوشنس». نشریه شبه قاره (ویژهنامه نامه فرهنگستان)، شماره 1، صص 117- 137.
- اکبرزاده، داریوش. (1394). «یادداشتی بر اسطوره ضحاک (مطالعه تطبیقی میان شاهنامه- کوش‌نامه و گزیدهای از متون اسلامی)». نشریه ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمان. شماره 13، صص 1- 12.
- انجوی شیرازی، ابوالقاسم. (1363). فردوسینامه. 3 جلد. تهران: انتشارات علمی.
- بلعمی، ابوعلی. (1392). تاریخ بلعمی. به کوشش محمدتقی بهار و محمد پروین گنابادی. چاپ پنجم. تهران: زوّار.
- بهار، مهرداد. (1391). از اسطوره تا تاریخ. تهران: نشر چشمه.
- بهار، مهرداد. ( 1385). جستاری در فرهنگ ایران. چاپ دوم. تهران: اسطوره.
-پژمانفر، صبا و سرمدی، مجید.( 1395). «بررسی مفهوم انقلاب در داستان ضحاک با نظریهی گلدمن». فصلنامه دهخدا. دوره 8، شماره 28، صص 143- 165.
-تسلیمی، علی؛ نیکویی، علیرضا؛ بخشی، اختیار.( 1384). «نگاهی اسطورهشناختی به داستان ضحاک و فریدون بر مبنای تحلیل ساختاری عناصر آن». مجله دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد. شماره 150، صص 157- 176.
- ثعالبی، حسین بن محمد. (1372). شاهنامه کهن. ترجمۀ سید محمد روحانی. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
- حسینی شعار، الهه و رضایی، صدیقه و شهسواری، غلامرضا. (1398). «جلوههای ادبیات پایداری در داستان کاوه و ضحاک شاهنامه». فصلنامه مطالعات دفاع مقدس. شماره 17، صص 9- 31.
- خالقی مطلق، جلال. (1396). «کاوه». در دانشنامه زبان و ادب فارسی، جلد 5. به سرپرستی اسماعیل سعادت، صص 241- 245. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
- خطیبی، ابوالفضل. (1400). «درباره اصالت تلفّظ کاوه، نقدی بر جستار کاوه یا گاوه». مجله بخارا. شماره 147، صص 537- 545.
- دوستخواه، جلیل. (1370). «کاوه آهنگر به روایت نقّالان». ایراننامه. شماره 37، صص 122- 144.
- دومزیل، ژرژ. (1384). بررسی اسطوره کاوس در اساطیر ایرانی و هندی. ترجمۀ شیرین مختاریان. تهران: قصه.
- رضی، هاشم. ( 1345). «کوی-اوسن(کیکاوس)». نشریه مهر. سال 12، شماره 2، صص 124- 128.
-رضی، هاشم. ( 1345). «کوی-اوسن(کیکاوس)». نشریه مهر. سال 12، شماره 3، صص 189- 192.
-رضی، هاشم. ( 1345). «کوی-اوسن(کیکاوس)». نشریه مهر. سال 12، شماره 4، صص 261- 268.
- رنجبر درخشیلر، جواد.( 1400). «گاوه دهقان یا کاوه آهنگر». نشریه پاژ. شماره 44، صص 82- 92.
- روایت پهلوی. (1367). ترجمه مهشید میرفخرایی. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- زریری اصفهانی. ( 1396). شاهنامه نقالان. به کوشش جلیل دوستخواه. تهران: ققنوس.
- زند، زاگرس.(1400). «درباره پیشنهاد «گاوه» به جای «کاوه». نشریه پاژ. شماره 43، صص 29- 39.
- سرکاراتی، بهمن. (1385). «سلاح مخصوص پهلوان در روایات حماسی هندواروپایی». سایههای شکار شده. تهران: طهوری، صص 363- 390.
- سرکاراتی، بهمن. (1385). «بنیان اساطیری حماسه ملی ایران». سایههای شکار شده. تهران: طهوری، صص 71- 112.
- صداقتنژاد، جمشید. (1374). طومار کهن شاهنامه فردوسی. تهران: دنیای کتاب.
- طبری، ابوجعفر محمد بن جریر. (1384). تاریخ الرسل و الملوک، ترجمه صادق نشأت، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- طومار نقالی شاهنامه. ( 1391). به کوشش سجاد آیدنلو. تهران: به نگار.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1394). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. تهران: سخن.
-کریستنسن، آرتور. ( 1387) کاوه آهنگر و درفش کاویانی. ترجمۀ منیژه احدزادگان آهنی. چاپ دوم. تهران: طهوری.
-کهریزی، خلیل.( 1399). «انگارهای دیگر درباره کاوه آهنگر». جستارهای تاریخی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شماره 2، صص 1- 20.
-کهریزی، خلیل. ( 1400). شاهنامه و متن پنهان. تهران: سخن.
-کویاجی، جی، سی.( 1353) آیینها و افسانههای ایران و چین باستان. ترجمه جلیل دوستخواه. چاپ سوم. تهران: علمی و فرهنگی.
-گردیزی، ابوسعید عبدالحی. (1384). زین الاخبار. به کوشش رحیم رضازاده ملک. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- مجمل التواریخ و القصص. (1389). به تصحیح ملکالشعرای بهار. تهران: اساطیر.
- مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین. (1389) التنبیه و الاشراف. ترجمه ابوالقاسم پاینده. چاپ چهارم. تهران: علمی و فرهنگی.
- موسوی، سید کاظم. خسروی، اشرف.( 1388). «کاوه، آهنگری فرودست یا خدایی فرود آمده». مجله بوستان ادب دانشگاه شیراز. شماره 55. صص 147- 160.
- میرکاظمی، سیدحسین. (1390) من و رستم و گرز و افراسیاب. گرگان: آژینه.
- هفت لشکر. (1377). به کوشش مهران افشاری و مهدی مداینی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-یارشاطر، احسان. (1330). «ایندرا». مجله یغما. سال 10، شماره4، صص 433- 447.
-یشتها. (1377). تفسیر و تألیف ابراهیم پورداود. تهران: اساطیر.
-یوستی، فردیناند. (1382). نامنامه ایرانی. تهران: انتشارات اساطیر و مرکز بینالمللی گفتگوی تمدّنها.
-یوسفی، غلامحسین. (1369). «کاوه دادخواه». مجله ادبستان. شماره 10، صص 8- 12.
ب. منابع لاتین
-Achtemeier, Paul .j. (1989). Bible dictionary. San francisco: Harper Collins.
-Aharoni, Yohanan S. and Sperling, David. (2010). “Joshua”. Encyclopedia Judaica. 2nd ed. Volume 11. p. 442
-Banerjea, K. M. (1880). Two Essays as Supplements to the Arian Witness. Calcutta: Thacker Spink &co.
-Begley, W. E. (1973). Vishnu’s Flaming Wheel: The Iconography of the Sudarśana-cakra. New York: New York University Press.-Blažek, Vâclav (2010). “The Indo-European "Smith". Journal of Indo-European Studies Monograph Series. No. 58, pp 119- 127. -Campbell, John. (2009). the Hittites, Their Inscriptions and Their History. London: John C. Nimmo. -Kuppuswami, Appiah. (1983). Bhagavat Gita, with Sanskrit Text. New Delhi: Chaukhambha orientalia. -Muni Shastri, Davendra. (1983). A Source-book in Jaina Philosophy. India: Granthalaya Publications. -Omidsalar, Mahmud. (2013). “Kāva”. Encyclopedia Iranica. Edited by Ehsan Yarshater, Vol. XVI, and Fasc. 2, pp. 130-132. -Shendge, Malati. (1977). the Civilized Demons, the Harappans in RGVEDA. New Delhi: Abhinav Publications. -The Rig Veda. (2005). Translated to English by Wendy Doniger, London: Penguin Classics. -Wright, Paul. (1998). Joshua/ Judges. Nashville, Tennessee: Holman Reference. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 354 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 263 |
||