
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,079 |
تحلیلی بر نقش روانشناسی محیطی در تحقق پایداری در فضاهای شهری (مطالعه موردی: مناطق حاشیه نشین شهر یزد) | ||
جغرافیای اجتماعی شهری | ||
مقاله 1، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 21، مهر 1401، صفحه 1-23 اصل مقاله (1.29 M) | ||
نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/JUSG.2022.2072 | ||
نویسندگان | ||
حسن حکمت نیا* ؛ سیدرضا میرمهدی؛ رضا مختاری ملک آبادی | ||
عضو هیات علمی گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
مقدمه: در محیط های شهری به ویژه محلات شهر، عواملی مانند پنجره های شکسته، زباله در خیابان ها، نقاشی بر روی دیوارها، ساختمان های رها شده و عدم روشنایی خیابانی به ویژه در مناطق حاشیه نشین شهر منجر به ایجاد محیطی می شود که جرم و جنایت و بزهکاری را ترویج میکند و در نتیجه احساس امنیت شهروندان به خطر می افتد. داده و روش: نوع پژوهش، کاربردی و جامعه آماری آن ترکیبی از متخصصان شامل مطلعین، متخصصان و خبرگان مرتبط با مدیریت شهری در مناطق حاشیه نشین است. حجم نمونه بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده و جدول مورگان 299 خانوار ساکن در مناطق حاشیه نشین شهر یزد است. به منظور ارتباط بین متغیرها و پاسخ به سؤالات پژوهش از آمار استنباطی (ضریب همبستگی، ضریب رگرسیون، تحلیل واریانس چند متغیره ) استفاده شده است. یافتهها: نتایج حاصل از مدل تحلیل شبکه نیز نشان می دهد، شاخص های کالبدی شامل عرض کم معابر، قدمت ابنیه، وجود مخروبه ها، مساحت قطعات تفکیکی، سازگاری کاربری ها، تأمین فضای باز مورد نیاز با مقدار 0/196 بیشترین نقش را در افزایش تهدید در مؤلفه های روانشناسی محیطی مشتمل بر عدم تأمین خلوت گزینی، عدم امنیت و ایمنی و عدم دسترسی به فضاهای عمومی و فضاهای بازی کودکان دارد. نتیجهگیری: برای کاهش آسیب پذیری روانی ناشی از مسائل و مشکلات سکونتگاه های غیررسمی اقدام به تدوین مدل توانمندسازی سکونتگاه ها شده است. در این مدل در گام اول مسائل و مشکلات بافت در ابعاد مرتبط با روانشناسی مورد بررسی قرار گرفت، در گام دوم بایستی اقدام به ظرفیت سنجی و برنامه ریزی گردید، در گام سوم اقدام به اجرای برنامه جهت ساماندهی و کاهش مسائل روانی محیط و در گام چهارم اقدام به بررسی بازخورد مسائل گردید. | ||
کلیدواژهها | ||
روانشناسی محیطی؛ پایداری؛ فضاهای شهری؛ سکونتگاه های غیررسمی؛ شهر یزد | ||
مراجع | ||
ابراهیم زاده، عیسی؛ بریمانی، فرامرز؛ نصیری، یوسف. (1383). حاشینهنشینی؛ ناهنجاریهای شهری و راهکارهای تعدیل آن مورد شناسی؛ کریم آباد زاهدان. مجله جغرافیا و توسعه، 2(3)، 143-121.
ارژمند، محمود؛ خانی، سمیه. (1391). نقش خلوت در معماری خانه ایرانی. مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 2(7)، 38-27.
اسکویی، سولماز؛ طوفان، سحر؛ جمالی، سیروس. (1398). ارتقای بنیانهای نظری مفهوم حریم در مسکن معاصر از منظر روانشناسی محیطی (نمونه موردی: برج مسکونی میلاد تبریز). نشریه باغ نظر، 16(79)، 72-61.
آلتمن، ایروین. (1395). محیط و رفتار اجتماعی: خلوت، فضای شخصی، قلمرو و ازدحام. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
پرتوی، پروین. (1391). فضای عمومی و زنان. سمینار زنان و مسایل شهری، تهران: انتشارات شهرداری تهران.
جنگجو، شهرام؛ سعیده زرآبادی، زهرا السادات؛ زیاری، یوسفعلی؛ بندرآباد، علیرضا. (1398). تبیین الگویی از راهیابی در شهر با رویکرد روانشناسی محیطی (مطالعه موردی: 11 محور پیاده مدار شهر تهران). مجله نگرش های نو در جغرافیای انسانی، 11(4)، 561-579.
جیکوبز، جین. (1392). مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی. تهران: دانشگاه تهران.
حاتمی، مژگان. (1394). کاربست علم روانشناسی محیطی در معماری و طراحی شهری با تأکید بر اصول و معیارهای طراحی مجتمع های مسکونی. نشریه مدیریت شهری، شماره 42، 178-153.
دانشپور، سید عبدالهادی؛ چرخچیان، مریم. (1386). فضاهای عمومی و عوامل مؤثر بر حیات جمعی. باغ نظر، 4(7)، 28-19.
سجاد زاده، حسن؛ صفری، مهدی. (1394). ارتقای کیفیت محیطی در سکونتگاههای عیررسمی با تأکید بر امنیت محیطی (نمونه موردی: محله منوچهری همدان). 3(12)، 146-103.
سلیمانی، علیرضا؛ مرصوصی، نفیسه؛ فرامرزی، مهسا. (1397). تحلیلی بر تأثیر طرح کالبدی بر رفتار در فضاهای شهری (نمونه موردی خیابان امام ارومیه). مجله پژوهش و برنامهریزی شهری، ، 9(33)، 68-49.
شاهچراغی، آزاده؛ بندرآباد، علیرضا (1394). محاط در محیط: کاربرد روانشناسی محیطی در معماری و شهرسازی. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
شجاعی، دلارام؛ پرتوی، پروین. (1394). عوامل مؤثر بر ایجاد و ارتقای اجتماعپذیری در فضاهای عمومی با مقیاسهای مختلف شهر تهران (نمونه موردی: فضاهای عمومی دو محله و یک ناحیه در منطقه 7 تهران). مجله باغ نظر، 12(34)، 108-93.
عابدی، سپیده (1389). ملاحظات طراحی پارک شهری در ایجاد امنیت اجتماعی. مجله منظر، 2(10)، 69-67.
عباس زاده، محمد؛ بنی فاطمه، حسین؛ علی زاده اقدم، محمدباقر؛ علوی لیلا. (1394). ساخت و اعتباریابی مقیاس سنجش سازه دلبستگی مکانی در میان شهروندان شهر تبریز (پژوهشی در حوزه جامعهشناسی شهری). مطالعات جامعهشناختی شهری (مطالعات شهری)، 5(19)، 58-31.
علومی یزدی، فرحناز. (1398). بررسی الگوهای رفتاری پایدار با رویکرد روانشناسی محیطی. ششمین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری و پنجمین نمایشگاه تخصصی انبوه سازان مسکن و ساختمان استان تهران، تهران،https://civilica.com/doc/927755
کامور شلمانی، آمنه؛ حناچی، سیمین. (1393). بررسی تأثیر عوامل بصری فضاهای شهری بر الگوهای رفتاری شهروندان. مجله هویت شهر، 9(24)، 78-65
کـوهی، کمـال؛ تقـوی، نعمـت االله. (1382). سـنجش میـزان مشـارکت روسـتاییان در پروژههـای توسـعۀ روستایی. نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز، شماره4 ، 116-81.
لنگ، جان. (1396). آفرینش نظریه معماری. تهران: دانشگاه تهران.
محمودی، نرگس؛ الیاسی، ابراهیم. (1399). بررسی مفهومی فضای پارک بانوان با رویکرد روانشناسی محیطی. جغرافیا و روابط انسانی، 3(1)، 330-313.
مرتضوی، شهرناز. (1380). روانشناسی محیط. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
میرزا محمدی، احمد؛ تقی پور، بهزاد. (1398). طراحی مجتمع مسکونی پایدار با تأکید بر روانشناسی محیطی از بعد حس تعلق به مکان. نشریه شباک، 5(1)، 86-78.
Altman, I.و Chemers, M. M. (1985). Culture and Environment. Cambridge: Cambridge University Press. Frgas, J. (2000). Psychology of social interaction, interpersonal behavior. Translator: Firoozbakht, M., Beygi, Kh. Tehran: Abjd. Mohammadi, S.A., et al. (2003). Sequential Path Mode for determination interrelation among Yield and related Characters in Maize. Grop. Sci, 43, 1690-1667. Osmand, H. (1957). Function as basis of psychiatric ward design. New York: Holt Rine hart & Winston. Wang, G.M, S. Kany., O. Moreno. (1999). Genetic analysis of grainfilling rate and dvration in maize Field Crops res. 61, 211-222. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,116 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 356 |