
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,072 |
جایگاه و نقش دوستی در ایجاد جهان مطلوب اهورایی (مطالعۀ موردی: متون اوستایی و کتیبه های هخامنشی) | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
دوره 21، شماره 42، دی 1401، صفحه 63-106 اصل مقاله (1.39 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2022.18816.2279 | ||
نویسنده | ||
زینب حسینی* | ||
دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
بررسی آثار به جای مانده از متون باستانی ایران، نشان از اهمیت جایگاه دوستی در باورها و اندیشههای ایرانیان باستان دارد. بنابر تعالیم مطرح شده در این متون، رسیدن به جهان مطلوب اهورایی در گرو درک صحیح مفهوم دوستی در آموزههای زردشت است. این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است وجوه گوناگون مفهوم دوستی را در متون به جای مانده از ایران باستان بررسی میکند و در پی پاسخ به این پرسش است که انواع دوستی در متون اوستایی و کتیبههای هخامنشی چگونه نمود پیدا میکند. یافتههای پژوهش نشان میدهد درگاتها، نمودها و مراتب دوستی از رهگذر دوستی با زردشت و اتصاف به صفات اهورایی (شش امشاسپندان) بیان شده است. زردشت برای پیوستن به این جایگاه مراتبی را ارائه کرده است که بر اساس آن فرد زردشتی در هر مرحله متصف به نمودهای گوناگون دوستی شده و سرانجام به دوستی اهورهمزدا نائل میشود. در اوستای جدید، همگام با گسترش مصادیق آموزهها، نمودهای دوستی افزایش یافتهاند. ایزدان و فروهرهای نیکان از آن قبیل هستند که به جمع دوستان اهورهمزدا پیوستهاند و واسطۀ دستیابی به مقام دوستی با اهورهمزدا قرارگرفتهاند. همچنین در توضیح مفهوم سرانجام کار جهان به نقش سوشیانتها اشاره میشود؛ افرادی که دوستان اهورهمزدا هستند و سرنوشت نبرد بزرگ به دست ایشان رقم خواهد خورد. طرح مفهوم دوستی در کتیبههای هخامنشی، بر مبنای ایجاد پیوند دوستی با عوامل مزدایی بنا شده است. در این آثار پیامدهای دوستی با راستی و دوستی با دروغ و تأثیر این دو بر سرنوشت سرزمین بیان شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
دوستی؛ متون اوستایی (قدیم و جدید)؛ کتیبههای هخامنشی؛ ایران باستان | ||
مراجع | ||
الف. منابع فارسی ـ ایرانی، دینشاه. (1334). اخلاق ایران باستان، چاپ سوم، تهران: انجمن زردشتیان ایرانی بمبئی. ـ بویس، مری، (1377). تاریخ کیش زردشت، ترجمۀ همایون صنعتی زاده، چاپ اول، تهران: صفی علیشاه. ـ پورداوود، ابراهیم . (1340). یسنا، ج1، چاپ سوم، تهران: دانشگاه تهران. ـ پورداوود، ابراهیم. (1340). یسنا، ج2، چاپ سوم، تهران: دانشگاه تهران. ـ پورداوود، ابراهیم. (1346). سوشیانس، بمبئی. ـ پورداوود، ابراهیم. (2537). ویسپرد، به کوشش بهرام فرهوشی، چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران. ـ پورداوود، ابراهیم. (1377). یشتها، ج1، چاپ اول، تهران: اساطیر. ـ پورداوود، ابراهیم. (1377). یشتها، ج2، چاپ اول، تهران: اساطیر. ـ پورداوود، ابراهیم. (1384). گاتها، چاپ دوم، تهران: اساطیر. ـ تفضلی، احمد. (1386). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، به کوشش ژاله آموزگار، چاپ پنجم، تهران: سخن. ـ جاماسبجیدستور. منوچهر جی جاماسب. (1371). متون پهلوی، گزارش سعید عریان، چاپ اول، تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. ـ دادگی، فرنبغ. (1397). بندهش،گزارش مهرداد بهار، چاپ ششم، تهران: توس. ـ دارمستتر، جیمز. (1384). وندیداد، ترجمۀ موسی جوان، چاپ دوم، تهران: دنیای کتاب. ـ راشد محصل، محمدتقی. (1364). «پایان جهان بر پایۀ چند متن زرتشتی». چیستا. شمارۀ 24، صص 257-249. ـ فرهوشی، بهرام. (1343). «اخلاق در ایران باستان». مهر. سال دهم، شمارۀ 1، صص 106-103. ـ فضیلت، فریدون. (1384). کتاب سوم دینکرد، بخش دوم، چاپ اول، تهران: مهرآئین. ـ کنت، رولان. (1395). فارسی باستان، ترجمه و تحقیق سعید عریان، چاپ دوم، تهران: علمی. ـ مشکور، محمدجواد. (1345). «اخلاق ایرانیان در پیش از اسلام». بررسیهای تاریخی. شمارۀ 5 و 6، صص 189-210. ـ معین، محمد،. (1326). مزدیسنا و ادب فارسی، چاپ اول، تهران: کتابخانۀ دانشگاه تهران. ـ میرفخرائی، مهشید. (1369). «هدف آفرینش بنابر پرسش ششم متن فارسی میانۀ دادستان دینی». فرهنگ. شمارۀ 6، صص 7-63. ـ نیبرگ، هنریک ساموئل. (1383). دینهای ایران باستان، ترجمۀ سیفالدین نجمآبادی، چاپ اول،کرمان: دانشگاه باهنر.
ب. منابع لاتین ـSanjajna, D.D.P. (1922). The Dinkard, Book IX, Vol. XVII, British India Press. ـSanjajna, D.D.P. (1926). The Dinkard, Book IX, Vol. XVIII, British India Press. ـSanjajna, D.D.P. (1928). The Dinkard, Book IX, Vol. XIX, British India Press.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 325 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 245 |