
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,000 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,066 |
گونههای تأثیرپذیری ادیب پیشاوری از خاقانی در قصیده ایوان مداین | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
دوره 21، شماره 42، دی 1401، صفحه 141-170 اصل مقاله (1.38 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2022.19602.2343 | ||
نویسندگان | ||
زهرا رضایی* 1؛ اکبر صیادکوه2 | ||
1معلم در کرمانشاه | ||
2عضو هیات علمی | ||
چکیده | ||
بینامتنیت از نظریههای جدید نقد ادبی است که به بررسی روابط متون و شیوهی تأثیرپذیری آثار ادبی میپردازد. سید احمد رضی ادیب پیشاوری از شاعران برجسته عصر مشروطیت به شمار میرود که سبک استادان معروف قدیم به ویژه قرن پنجم و ششم را با موفقیت پیروی کرده و در زمینه قصاید، استقبال تحسین برانگیزی از خاقانی شروانی (595-520 ه- ق) شاعر صاحب سبک نموده است. از مهمترین نمونهی آن میتوان قصیدهی معروف و غرای ایوان مداین نام برد که بر ذهن و زبان ادیب پیشاوری تأثیر همه جانبه گذاشته و بستری مناسب فراهم آورده تا شاعر اندیشه حکمی و سیاسی خویش را در یک قصیده بیان کند. با وجود این، به سبب دشواریهای لفظی و معنوی شعر خاقانی شروانی و ادیب پیشاوری، نظر بسیاری از پژوهشگران و ادیبان را از پژوهش خوانش بینامتنی در دو موضع تاریخی و دو فرهنگ متفاوت، دور داشته است. از همین رو، در این مقاله با روش تحلیلی- مقایسهای قصیدهی معروف ایوان مداین با قصیدهی تأثیر پذیرفتهی ادیب پیشاوری، بر اساس نظریه بینامتنیت با تأکید بر سبک شعری آن بررسی شده است. نخست، عنصر موسیقی، زبان و محتوا و در پایان هر مبحث به چگونگی تأثیرپذیری و نوآوری شاعر پسین پرداخته شده است. نتیجه پژوهش نشان میدهد که ادیب پیشاوری در ساختار سبکی و محتوا با خاقانی مشابه سازی نموده، با این حال، میزان تخیلآمیز بودن عناصر ادبی و مفهوم اصلی شعر یعنی وطن و برخی دگرگونیهای زبانی سبب شده تا به تشخص سبکی بیانجامد. | ||
کلیدواژهها | ||
بینامتنیت؛ ایوان مداین؛ خاقانی؛ ادیب پیشاوری؛ سبکشناسی | ||
مراجع | ||
ابوالحسنی، علی(1373) آینهدار طلعت یار، تهران: بنیاد
ادیبپیشاوری (1362)، دیوان اشعار ادیبپیشاوری، تهران: سلسله نشریات «ما»
آلن، گراهام(1392) بینامتنیت، ترجمه پیام یزدانجو، ج 4، تهران: مرکز
بشردوست، مجتبی ( 1379) در جستجوی نشابور، تهران: نشر ثالث و نشر یوشیج
حقجو و همکاران (1398) بررسی مقایسهای سازههای تصویر اشعار متوچهری با شاعران سبکی سبک خراسانی، بوستان ادب، ش اول، صص 1-22
خاقانی، افضلالدین بدیل( 1374) دیوان. تصحیح ضیاءالدین سجادی. چ 5. تهران: زوار.
درویشی نیافندی، مرتضی و ابوالقاسم امیراحمدی(1401) تحلیل تاثیر حافظ از مولانا، تفسیر تحلیل متون زبان و ادبیاتفارسیدهخدا، دوره 14، ش51، صص 135-109
راستگو، محمد(1382) هنر سخنآرایی (فن بدیع) چاپ اول، تهران : سمت، 1382
زرقانی، سید مهدی، (1384) چشمانداز شعر معاصر ایران، تهران: ثالث
زرینکوب، عبدالحسین(1361)نقد ادبی، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر
شایگانفر، حمید، (1380) نقد ادبی، تهران: دستان
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1390) با چراغ و آینه، تهران: سخن.
شفیعیکدکنی، محمدرضا (1373) موسیقی شعر، تهران: آگاه
شمیسا، سیروس( 1379) معانی، تهران : میترا
شمیسا، سیروس( 1381) سبکشناسی نظم، تهران: فردوس
صادقی، لیلا – در دست چاپ
علوی مقدم، مهیار(1377) نظریههای نقد ادبی، تهران: سمت،
فتوحی،محمود (1385) بلاغت تصویر، تهران: نشر سخن
گراهام، گوردن (1383) فلسفه هنرها، ترجمه مسعود علیا، تهران: ققنوس،. 1383
معدنکن، معصومه(1389 ) بزم دیرینهی عروس، ج 4، تهران : مرکز نشر دانشگاهی
مکاریک،ریما(1385) دانشنامة نظریههای ادبی ترجمـه مهـاجر و نبوی، تهران: آگه.
نامورمطلق، بهمن(1390) درآمدی بر بینامتنیت، تهران: سخن
نامورمطلق،بهمن (1388) تحلیل بینامتنیتابیناگفتمانی، فرهنگستان هنر،ش1، صص 73- 94.
نیوتون، اریک(1386) معنی زیبایی، ترجمه پرویز مرزبان، تهران: علمی و فرهنگی
همایی، جلال الدین(1383) فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: توس
یاحقی، محمدجعفر( 1388) فرهنگ اساطیر و داستانوارهها، تهران: فرهنگ معاصر
یزدانجو، پیام(1381) ادبیات پسامدرن، تهران: مرکز
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 153 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 140 |