دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,380,001
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,066
روستا, جمشید, پورمهدی زاده, سحر. (1401). واکاوی عوامل تأثیرگذار بر روابط دو حکومت قراختاییان کرمان و ملوک هرموز. , 21(42), 171-206. doi: 10.22103/jis.2022.19120.2304
جمشید روستا; سحر پورمهدی زاده. "واکاوی عوامل تأثیرگذار بر روابط دو حکومت قراختاییان کرمان و ملوک هرموز". , 21, 42, 1401, 171-206. doi: 10.22103/jis.2022.19120.2304
روستا, جمشید, پورمهدی زاده, سحر. (1401). 'واکاوی عوامل تأثیرگذار بر روابط دو حکومت قراختاییان کرمان و ملوک هرموز', , 21(42), pp. 171-206. doi: 10.22103/jis.2022.19120.2304
روستا, جمشید, پورمهدی زاده, سحر. واکاوی عوامل تأثیرگذار بر روابط دو حکومت قراختاییان کرمان و ملوک هرموز. , 1401; 21(42): 171-206. doi: 10.22103/jis.2022.19120.2304

واکاوی عوامل تأثیرگذار بر روابط دو حکومت قراختاییان کرمان و ملوک هرموز

مجله مطالعات ایرانی
دوره 21، شماره 42، دی 1401، صفحه 171-206    اصل مقاله (1.23 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2022.19120.2304
نویسندگان
جمشید روستا* 1؛ سحر پورمهدی زاده2
1دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان
2دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه خوارزمی تهران
چکیده
همزمانی دو حکومت قراختاییان کرمان و ملوک هرموز طی قرن هفتم هجری و نزدیکی قلمرو آنان به یکدیگر، روابطی سیاسی و اقتصادی مابین این دو حکومت محلی را رقم زد. روابطی که از همان آغازین سالهای حکومت بُراق حاجب، مؤسس قراختاییان کرمان، شروع شده و تا آخرین سالهای اقتدار قراختاییان بر کرمان ادامه داشت. نوشتار حاضر در پیِ بررسیِ چرایی و چگونگیِ روابط سیاسی و اقتصادی میان این دو حکومتِ محلی بوده و بر آن است تا عوامل مؤثر در ایجاد این روابط را به طور مجزّا مورد واکاوی قرار داده و سرانجامِ این روابطِ سیاسی - اقتصادی را تبیین نماید. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که کاردانی بُراق و جانشینانش نه تنها ثبات سیاسی کرمان را حفظ نمود بلکه در طول بیش از هشت دهه دوام این حکومت، مقدّمات نقش‌آفرینی سیاسی حکام قراختایی در قلمرو همسایگانی همچون ملوک هرموز را فراهم کرد. ثروت، تجارت و اقتصاد هرموز نیز نقش زیادی در تحریک حکام قراختایی برای نفوذ در این سرزمین داشت. از دیگر سو، ملوک قدیم و جدید هرموز نیز اگرچه از دخالت‌های سیاسی حکام قراختایی ناراضی بودند امّا به با بکارگیری مدارایِ سیاسی و پرداخت مال مقرری، بقای چندین قرنی حاکمیت خود را تضمین نمودند.
کلیدواژه‌ها
قراختاییان کرمان؛ ملوک هرموز؛ روابط سیاسی؛ روابط اقتصادی
مراجع
  • آذری، علاءالدین (1367)، تاریخ روابط ایران و چین، تهران: امیرکبیر.
  • افضل کرمانی، ابوحامد (2536)، عقدالعلی للموقف اعلی، به تصحیح علی‌محمد عامری، چ 2، تهران: روزبهان.
  • آیتی، عبدالحمید (1383)، تحریر تاریخ وصاف، تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی.
  • بازورث و دیگران (1380)، سلسله‌های تاریخ ایران: سلجوقیان، ترجمه و تدوین یعقوب آژند، تهران: مولی.
  • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (2535)، وادی هفتواد بحثی در تاریخ اجتماعی و آثار تاریخی کرمان، ج1، تهران: انجمن آثار ملی.
  • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1367)، از سیر تا پیاز، تهران: علم.
  • پطروشفسکی، ا.پ؛ یان، کارل؛ اسمیت، جان ماسون (1366)، تاریخ اجتماعی - اقتصادی ایران در دورۀ مغول، تهران: اطلاعات.
  • پیرنیا، محمدکریم؛ افسر، کرامت الله (1350)، راه و رباط، تهران: سازمان ملی حفاظت از آثار باستانی ایران.
  • تاریخ شاهی قراختاییان (1390)، به تصحیح و تحشیه باستانی پاریزی، تهران: علم.
  • تراب، سعیده؛ کریمی، مصطفی (بی تا)، «هرموز فرضۀ بلندآوازه کرمان بررسی روند شکوفایی تجارت هرموز در خلیج‌فارس (قرن 5 تا 8 هجری)»، اولین همایش علمی‌پژوهشی خلیج‌فارس. دانشگاه تربت‌حیدریه، ص 1 تا 39.
  • ترکمنی آذر، پروین (1389)، «نقش هوشمندی و تدبیر سیاسی حکومتگران در ایجاد امنیت و توسعۀ جامعه (مطالعه موردی حکومت ترکان خاتون قراختایی در کرمان)»، جستارهای تاریخی پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی، دوره اول، ش 1، ص 1 تا 20.
  • چمنکار، جعفر؛ صدیقی، مینا (1391)، «تأثیر روابط متقابل مغولان (ایلخانان) با قراختاییان کرمان در توسعه اقتصادی هرمز (مطالعه موردی ۷۰۳ - ۶۴۷ ق)»، مطالعات تاریخ ایران اسلامی، س 1، ش 2، ص 18 تا 36.
  • حافظ ابرو، شهاب‌الدین عبدالله خوافی (1378)، جغرافیای حافظ ابرو مشتمل بر جغرافیای کرمان و هرموز، به تصحیح صادق سجادی، ج3، تهران: دفتر میراث مکتوب.
  • خبیصی، ابراهیم (1385)، سلجوقیان و غز در کرمان، به تصحیح باستانی پاریزی، تهران: علم.
  • خوافی، احمد بن محمد (1340)، مجمل فصیحی، به تصحیح محمود فرخ، بخش دوم ج1، بی جا: باستان.
  • خیراندیش، عبدالرسول؛ تبریزنیا، مجتبی (1390)، پژوهش‌نامه خلیج‌فارس، ج 3، بی جا: خانه کتاب.
  • خیراندیش، عبدالرسول (1379)، «اوقاف قراختاییان کرمان (نمونه‌ای از اقدامات وقفی فرمانروایان زن در تاریخ ایران»، وقف میراث جاویدان، ش 29، ص 25 تا 32.
  • رحیمی، سجاد؛ جاوید، مرضیه (بی تا)، «نقش هرموز در تبادلات اقتصادی خلیج‌فارس و اقیانوس هند در قرن هشتم و نهم ه.ق»، پژوهش در تاریخ، س 3، ش 10، ص 107 تا 126.
  • رضوی، ابوالفضل (1388)، «راه‌های تجاری در عهد ایلخانی»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش 137، ص 22 تا 35.
  • رضوی، ابوالفضل (1390)، شهر، سیاست و اقتصاد در عهد ایلخانان، چ 2، تهران: امیرکبیر.
  • روح‌الامینی، فاطمه بیگم؛ نادری، شهناز؛ صفا، عزیزالله (1384)، گنجینه: آموزش‌وپرورش شهر کرمان در آیینه تاریخ، کرمان: مؤسسه فرهنگی و هنری آفتاب کرمان.
  • روستا، جمشید (1391)، «ایلچیان قراختایی در دربار خوارزمشاهیان؛ زمینه­های تأسیس سلسلة قراختاییان کرمان»، مجله تاریخ ایران، شماره 12، پیاپی 70/5، ص 73 تا 102.
  • روستا، جمشید (1395). «تحلیلی بر روابط سیاسی قراختاییان کرمان با مغولان و حکومت ایلخانی»، مجله پژوهش‌های علوم تاریخی دانشگاه تهران؛ دوره 8، شماره 1، 57 تا 76.
  • روستا، جمشید؛ پورمهدی زاده، سحر (1391)، «بررسی اوضاع مذهبی کرمان در دورة قراختایی 704-620ه.ق»، پژوهش‌نامه تاریخ‌های محلی ایران، سال نهم، شمارة اول، پیاپی 71، پاییز و زمستان 7911(صفحات 77-82)
  • ستوده، حسینقلی (1389)، تاریخ آل مظفر، ج 2، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • شبانکاره‌ای، محمد بن علی بن محمد (1363)، مجمع الانساب، به تصحیح میرهاشم محدث، تهران: امیرکبیر.
  • صداقتی، محمد (1391)، «عمان و بحرین در قلمرو هرموز»، پژوهش‌نامه فرهنگی هرمزگان، شماره 3، ص 92 تا 103.
  • عباسی، جواد؛ امیری، لیلا (1390)، «تجارت کرمان از سده‌های ششم تا هشتم هجری با تأکید بر جایگاه جیرفت»، مجله مطالعات ایرانی، سال دهم، ش 19، س 301 تا 320.
  • کاشانی، ابوالقاسم عبدالله (1345)، عرایس الجواهر و نفایس الاطایب، تهران: انجمن آثار ملی.
  • کاشانی، ابوالقاسم عبدالله بن محمد (1348)، تاریخ اولجایتو، به اهتمام مهین همبلی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  • گابریل، آلفونس (1348)، تحقیقات جغرافیایی راجع به ایران، ترجمه فتحعلی خواجه نوری، تکمیل و تصحیح هومان خواجه نوری، تهران: ابن‌سینا.
  • لسترنج، گای (1337)، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، ترجمه محمود عرفان، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  • مستوفی قزوینی، حمدالله (1362)، نزهت‌القلوب، به سعی و اهتمام گای لسترنج، ج3، تهران: امیرکبیر.
  • مستوفی قزوینی، حمدالله (1378)، تاریخ گزیده، چ 5، تهران: امیرکبیر.
  • مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (1361)، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ترجمه علی‌نقی منزوی، ج2، بی­جا: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
  • منشی کرمانی، ناصرالدین (1362)، سمط العلی للحضره العلیا، به تصحیح عباس اقبال، چ 2، تهران: اساطیر.
  • میرخواند، محمد بن خاوندشاه بن محمود (1380)، روضه الصفا فی سیره الانبیاء و الملوک و الخلفا ، به تصحیح و تحشیه جمشید کیان فر، ج4، تهران: اساطیر.
  • میلیونه، ایل (1369)، سفرنامه مارکوپولو، ترجمه منصور سجادی؛ آنجلادی جوانی رومانو، تهران: ابوعلی.
  • نطنزی، معین‌الدین (1383)، منتخب التواریخ، به اهتمام پروین استخری، تهران: اساطیر.
  • هادی‌زاده کاخکی، سعید (1389)، کاروان‌سرا در ایران، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  • وثوقی، محمدباقر (1380)، «شاهنامه توران‌شاهی سندی از تحولات خلیج‌فارس دوران مغول تا صفویه از قرن هفتم تا یازدهم هجری»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش 50، ص 18 تا 25.
  • وثوقی، محمدباقر (1380)، تاریخ مهاجرت اقوام در خلیج‌فارس، ملوک هرموز، شیراز: دانشنامه فارس.
  • وثوقی، محمدباقر (1384)، تاریخ خلیج‌فارس و ممالک هم‌جوار، تهران: سمت.
  • وزیری، احمدعلی خان (1375)، تاریخ کرمان، به تصحیح و تحشیه باستانی پاریزی، ج1، چ 4، بی جا: علمی.
  • وصاف­الحضره شیرازی، شهاب‌الدین عبدالله (1338)، تاریخ وصّاف تجزیة الامصار و تزجیة الاعصار، به اهتمام محمدمهدوی­اصفهانی، بمبئی: بی­نا.
 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 168
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 187


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب