آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,074 |
اقتصاد تجاری سرزمین‌های پیرامون دریای عمان در قرون نخستین اسلامی (مطالعه مورد بررسی: کرمان- مکران و عمان) | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 21، شماره 42، دی 1401، صفحه 451-480 اصل مقاله (1.17 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2022.17257.2147 | ||
| نویسنده | ||
| سینا میرشاهی* | ||
| دکتری تاریخ اسلام از دانشگاه شیراز | ||
| چکیده | ||
| دریای عمان و سرزمین‌های پیرامون آن از مناطق مهم تجاری و بازرگانی در قرون نخستین اسلامی بودند. شرایط جغرافیایی و ویژگی‌های اقلیمی یکسان این نواحی، رونق اقتصادی را برای سرزمین های پیرامون دریای عمان به ارمغان آورد. یکی از دوره‌های مهم رونق و شکوفایی اقتصادی دریای عمان و سرزمین‌های پیرامون آن، در قرون نخستین اسلامی بود. در این دوران سه ناحیه عمان –مکران و کرمان روابط اقتصادی متقابلی با یکدیگر داشتند که موجب مناسبات فرهنگی و مهاجرت‌هایی در این نواحی شد.این پژوهش با رویکرد توصیفی و تحلیلی و با روش کتابخانه‌ای درصدد است تا مناسبات تجاری در بین سه ناحیه عمان-مکران و کرمان را در قرون نخستین اسلامی نشان دهد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که نزدیکی به دریا، امنیت راه های دریای و زمینی، مهاجرت قبایل عربی،تجارت سنگ های گرانبها، تجارت مواد معطر،برقراری امنیت از طریق سرکوب گروه‌های راهزن در مسیرهای تجاری از مهم‌ترین عوامل رونق اقتصادی سه ناحیه عمان، مکران و کرمان بوده است و بندرهای هرمز،تیس، صحار در قرون نخستین اسلامی نقش محوری در اقتصادی تجاری این مناطق داشتند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اقتصاد تجاری؛ قرون نخستین اسلامی؛ دریای عمان؛ امنیت راه‌های تجاری | ||
| مراجع | ||
|
الف. منابع فارسی
ابن بلخی (1385).فارس نامه، به اهتمام گای لیسترانج و رینولد نیکلسون، تهران، اساطیر.
ابن حوقل، ابوالقاسم محمدبن حوقل(1366) سفرنام ابن حوقل( ایران در صوره الارض)، ترجمه جعفر شعار، تهران، چاپخانه سپهر.
ابن‌اثیر، ابوالحسن علی بن ابی الکرم (1371). تاریخ کامل بزرگ اسلام و ایران ، ترجمه عباس خلیلی، ابوالقاسم حالت، تهران، موسسه مطبوعات علمی.
ابن‌سعد، محمد بن کاتب واقدی (1374).طبقات، جلد اول، تهران، انتشارات فرهنگ و اندیشه.
اصطخری، ابواسحق ابراهیم (1368) مسالک الممالک، به اهتمام ایرج افشار، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
اصفهانی، حمزه بن حسن اصفهانی (1346). تاریخ پیامبران و شاهان: سنی ملوک الارض و الانبیا، ترجمه جعفر شعار، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
اقتداری، احمد (1348).آثار شهرهای باستانی سواحل و جزایر خلیج‌فارس و دریای عمان، تهران، انتشارات انجمن آثار ملی.
امام شوشتری (1347).تحقیقات تاریخی دریای مکران و پارس، بررسی‌های تاریخی، شماره 2، ص 3-18.
باسورث، کلیفورد ادموند (1370).تاریخ سیستان، ترجمه حسن انوشه، تهران، سپهر.
بلاذری، احمدبن یحیی بن جابر (1367).فتوح البلدان، تهران، نشر نقره.
بلعمی، ابوعلی (1378).تاریخ‌نامه طبری، تصحیح محمد روشن، تهران، سروش.
حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله (1375) جغرافیای حافظ ابرو، مصحح صادق سجادی، تهران، میراث مکتوب.
خدادادیان، اردشیر (1376).تاریخ ایران باستان مجموعه اول و دوم (آریایی‌ها و مادها)، تهران، انتشارات اصالت تنشیر.
دلبری، شهرزاد (1396).فعالیت‌های تجاری مکران در امتداد جاده ادویه، فصلنامه مطالعات خلیج‌فارس، شماره 9، ص 27-37.
دینوری، ابوحنیفه (1368). الاخبار الطوال، مصحح عبدالمنعم عامر و جمال‌الدین شیال، قم، منشورات الرضی.
راستی، عمران، اشرافی، علی (1395) بررسی فرایند قلمرو سازی کشورهای ساحلی در دریای عمان و محاسبه قلمروی دریایی، مجله جغرافیای سیاسی، شماره اول، ص 113-142.
زرین کوب، روزبه (1391) نام های ایرانی دریاهای جنوب ایران، فصلنامه تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهراء، شماره 13، ص 140-120.
شفیعی، ناهید و دیگران (1397).تأثیررقابت‌های تجاری فاطمیان و عباسیان بر گرایش عشایر قفص جنوب کرمان به اسماعیلیه فاطمی، مطالعات تاریخ اسلام، شماره 39، ص 51-75.
طقوش، محمد سهیل (1387). دولت عباسیان، ترجمه حجت الله جودکی، قم، حوزه و دانشگاه.
العانی، عبدالرحمن عبدالکریم (1396).تاریخ عمان در قرون نخستین اسلامی، ترجمه مسلم زارع مطلق و غلامرضا زائری، تهران، انتشارات گیوا.
قزوینی، زکریا بن محمد (1998م).آثار البلاد و اخبار العباد، بیروت، دار صادر.
قمر، محمود احمد محمد (1396). جایگاه بحرین در دریانوردی و تجارت دریایی (از صدر اسلام تا سقوط خلافت عباسی)، ترجمه نعمت الله مقصودی، غلامرضا زائری، تهران، انتشارات گیوا.
کوفی، علی بن حامد (1384) فتحنامه سند (چچ نامه)، تصحیح داود پوته، عمربن محمد، تهران، اساطیر.
لوکونینو.گ (1350).ایران در سده‌های سوم تا پنجم میلادی شرحی درباره تاریخ تمدن ایران در روزگار ساسانیان، ترجمه عنایت‌الله رضا، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
محمدی ملایری، محمد (1379). تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، تهران، توس.
مسعودی؛ علی بن الحسین (1409 ه.ق).مروج الذهب ومعادن الجوهر، تحقیق اسعد داغر،قم، دارلهجره.
مسکویه، احمد بن علی (1379).تجارب الامم، تهران سروش.
مقدسی، شمس الدین ابوعبدالله محمد(1361) احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ترجمه دکتر علینقی منزوی، تهران، شرکت مولفان و مترجمان ایران.
وثوقی، محمد باقر، صفتگل، منصور(1395) اطلس تاریخ بندرها و دریانوردی ایران، تهران سازمان بندرها و دریانوردی.
وثوقی، محمدباقر (1390).تاریخ خلیج‌فارس و ممالک هم‌جوار، تهران، سمت.
ویلسن، آرنولد (1366).خلیج‌فارس،ترجمه محمد سعیدی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
هاولی، دونالد (1377).دریای پارس و سرزمین‌های متصالح، ترجمه حسن زنگه، قم، موسسه فرهنگی همسایه.
ب. منابع عربی
ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد (1408) دیوان المبتدا و الخبر فی تاریخ العرب و البر و من عاصر هم من ذوی الشأن الاکبر، تحقیق خلیل شحاده، بیروت، دارالفکر.
ابن‌رسته، احمد بنعمر (1892 م).الأعلاق النفیسه، بیروت، دار صادر.
ابن‌فقیه، احمد بن محمد (1416).البلدان، تحقیق یوسف الهادی، بیروت، عالم الکتب.
الأزکوی العمانی، سرحان بن سعید (1426ه.ق).تاریخ عمان، عمان، وزاره الثرات و الثقافه.
الأفوی، ابوسلیمان محمد بن عامر (1435) قصص و اخبار جرت فی عمان، مسقط، الطبعه الثانیه.
عاشور، سعیدعبدالفتاح (1426) تاریخ اهل عمان، عمان، وزاره الثرات و الثقافه.
العانی، عبدالرحمن عبدالکریم (1421 ه.ق).البحرین فی صدر الاسلام، بیروت، الدار العربیة للموسوعات.
علی،جواد (1971م). المفصل فی تاریخ االعرب قبل الاسلام، الجزء السابع، بیروت، دارالعلم للملایین.
کحاله، عمر رضا (1414ه.ق).معجم قبایلالعرب، بیروت، موسسه الرساله.
مقدسی، شمس‌الدین ابوعبدالله محمد (بی‌تا). احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، بیروت، دارالصادر.
مؤلف مجهول، (1423ه.ق).حدود العالم من المشرق الى المغرب، مصحح یوسف الهادی، قاهره، دار الثقافیه للنشر.
یاقوت حموی، شهاب‌الدینابوعبدالله (1995م).معجم البلدان، بیروت دار صادر.
یعقوبی، احمد بناسحاق (1422 ه.ق).البلدان، تحقیق محمدامین ضناوی، بیروت، دارالکتب العلمیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 279 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 222 |
||