دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,379,997
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,061
کمیلی, مختار. (1401). تصحیح اغلاط و خواندن واژگانی ناخوانده از جامع التواریخ (بخش ایران و اسلام) براساس نسخه برگردان مجمع التواریخ. , 25(52), 165-191. doi: 10.22103/jll.2023.20237.3025
مختار کمیلی. "تصحیح اغلاط و خواندن واژگانی ناخوانده از جامع التواریخ (بخش ایران و اسلام) براساس نسخه برگردان مجمع التواریخ". , 25, 52, 1401, 165-191. doi: 10.22103/jll.2023.20237.3025
کمیلی, مختار. (1401). 'تصحیح اغلاط و خواندن واژگانی ناخوانده از جامع التواریخ (بخش ایران و اسلام) براساس نسخه برگردان مجمع التواریخ', , 25(52), pp. 165-191. doi: 10.22103/jll.2023.20237.3025
کمیلی, مختار. تصحیح اغلاط و خواندن واژگانی ناخوانده از جامع التواریخ (بخش ایران و اسلام) براساس نسخه برگردان مجمع التواریخ. , 1401; 25(52): 165-191. doi: 10.22103/jll.2023.20237.3025

تصحیح اغلاط و خواندن واژگانی ناخوانده از جامع التواریخ (بخش ایران و اسلام) براساس نسخه برگردان مجمع التواریخ

نثرپژوهی ادب فارسی
دوره 25، شماره 52، دی 1401، صفحه 165-191    اصل مقاله (1.48 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2023.20237.3025
نویسنده
مختار کمیلی*
گروه زبان و ادبیات فارسی-دانشکده ادبیات و علوم انسانی-دانشگاه ولی عصر رفسنجان
چکیده
یکی از تاریخنامه‌های فارسی، جامع‌التواریخ اثر خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی است که تواریخ اقوام و ملل مختلف را شامل می‌شود. بخش تاریخ ایران و اسلام این اثر را محمد روشن براساس دست‌نویس کتابخانه کاخ توپکاپی استانبول به شماره 1653، تصحیح و میراث مکتوب منتشر کرده است. بخش تاریخ پیش از اسلام این دست‌نویس در حقیقت مجمع‌التواریخ اثر حافظ ابرو و بخش‌های دیگرآن، جامع‌التواریخ رشیدالدین همدانی است. میراث مکتوب کُلّ این دست‌نویس را به صورت نسخه برگردان چاپ نموده است. در متن مصحَّح روشن اغلاط متعددی وجود دارد. نیز واژه‎هایی برای مصحّح قابل خواندن نبوده و از این رو، وی جای آن‌ها را در متن مصحّح خود، بیاض گذاشته است. در مقالة حاضر این اغلاط، تصحیح و بعضی از واژه‌هایی که جای آن‌ها بیاض مانده، خوانده شده است. روش ما، روش مقابله‌ای است. متن مصحّح روشن با نسخه برگردان جامع – مجمع‌التواریخ مقابله و صورت‌های صحیح پاره‌ای از واژه‎های مغلوط، بازیافت و در مواردی مواضع بیاض مانده، تکمیل گردیده است. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که شمار اغلاط متن مصحَّح و تعداد موارد بیاض مانده قابل اعتنا و نسبتاً زیاد است. ظاهراً یکی از علل اصلی که باعث آمده مصحِّح در خواندن بعضی واژه‌ها بلغزد و یا واژه‌هایی را ناخوانده رها کند و محل آن‌ها را بیاض بگذارد، همانا غیرمنقوط بودن اغلب واژه‌ها در دست‌نویس اساس مصحِّح است. هدف این مقاله آن است که با نشان دادن این اغلاط و کاستی‌ها و ارائه صورت‌های درست و تکمیل مواضع خوانده نشده و بیاض، چاپ بعدی این قسمت از این تاریخنامه ارجمند، منقّح‌تر گردد.
کلیدواژه‌ها
جامع‌التواریخ؛ مجمع‌التواریخ؛ اغلاط؛ مقابله؛ تصحیح
مراجع
فهرست منابع

الف)منابع فارسی

  1. جوینی، عطا ملک. (1370). تاریخ جهانگشا. به سعی و اهتمام محمد بن عبدالوهاب قزوینی، تهران: ارغوان.
  2. حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله. (834). تاریخ حافظ ابرو. تهران: کتابخانه ملی شماره 1575 ف ]نسخه خطی[، تاریخ تالیف 8 ق. تاریخ کتابت قرن 12 ق.
  3. حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله. (834). تاریخ حافظ ابرو. تهران: کتابخانه ملی، شماره 92 ف ]نسخه خطی[ تاریخ تالیف قرن 8 ق. تاریخ کتابت قرن 10 ق.
  4. حسینی قزوینی، شرف الدین. (1383). المعجم فی آثار ملوک العجم. به کوشش احمد فتوحی نسب، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
  5. خطیبی، ابوالفضل. (1374).«نگاهی به چاپ تازه جامع التواریخ». نامۀ فرهنگستان،ش3، 138-144.
  6. دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت نامه. تهران: دانشگاه تهران.
  7. رشیدالدین فضل الله. (1392). جامع‌التواریخ (تاریخ ایران و اسلام). تصحیح و تحشیه محمد روشن، تهران: میراث مکتوب.
  8. رشیدالدین فضل الله و حافظ ابرو. (1398). جامع‌التواریخ و مجمع التواریخ. نسخه برگردان، مقدمه و پژوهش ]وگردآوری[ محمدرضا غیاثیان، تهران: میراث مکتوب.
  9. روشن، محمد. (1363). «گفتاری در باب انتحال از ترجمه بزرگ مینوی تا دیوان حافظ». در کتاب شناخت (مجموعه مقالات)، صص 34-74، تهران: طهوری.
  10. علی بن ابی طالب. (1424). دیوان. شرح الدکتور یوسف فرحات، بیروت: دارالکتاب العربی.
  11. عمربن محمودی بلخی حمیدالدین. (1365). مقامات حمیدی. به تصحیح رضا انزابی نژاد، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  12. غیاثیان، محمدرضا. (1399). «مطالعه تطبیقی تاریخ پیشدادیان در جامع‌التواریخ و مجمع التواریخ». تاریخ نگری و تاریخ نگاری، ش 26، 179-204.
  13. غیاثیان، محمدرضا. (1396). «نسخه مصور کتابی از رشیدالدین و حافظ ابرو در کتابخانه توپکاپی (خزینه 1653)». آینۀ میراث، ش61 ، 27 -48.
  14. فردوسی، ابوالقاسم. (1375). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق، کالیفرنیا: انتشارات مزدا با همکاری بنیاد میراث ایران.
  15. فردوسی، ابوالقاسم. (1366). شاهنامه. ج5، به کوشش جلال خالقی مطلق، نیویورک: Bibditheca Persica
  16. قمی، عباس. (1388). منتهی آلامال. ویراسته کاظم عابدینی مطلق، قم: امیرالعلم.
  17. کمیلی، مختار. (1399). «سیمای راستین واژه‌‌ها از مقابله دو متن: جامع‌التواریخ و تاریخ معجم». پژوهش‌‌های ادبی، س 17، ش 67، صص 111-134.
  18. مجموعه خطابه‌های تحقیقی درباره رشیدالدین فضل الله همدانی. (1350). تهران: دانشگاه تهران.
  19. مرتضوی، منوچهر. (1340). «جامع التواریخ و مولّف واقعی آن». نشریۀ دانشکده ادبیات علوم انسانی دانشگاه تبریز، ش 59، صص 516-526.
  20. مرتضوی، منوچهر. (1385). مسائل عصر ایلخانان. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
  21. موسوی، مصطفی. (1385). «نقدی بر تصحیح انتقادی جامع التواریخ». نشردانش، شمارۀ2، سال22، 38-45.
  22. میبدی، ابوالفضل رشیدالدین. (1376). کشف­الاسرار و عدّة­الابرار. به سعی و اهتمام علی اصغر حکمت، تهران: امیرکبیر.
  23. نظامی گنجه ای، الیاس بن یوسف. (1386). خسرو شیرین. تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.
  24. نظامی گنجه ای، الیاس بن یوسف. (1390). هفت پیکر. تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی به کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.
  25. هاکس، مستر. (1377). قاموس کتاب مقدس. تهران: اساطیر.
 

ب)منابع عربی

  1. ابن منظور. (بی تا). لسان العرب. اعتنی بتصحیها امین محمد عبدالوهاب و محمد الصادق العبیدی، بیروت: داراحیاء التراث العربی و مؤسسه التاریخ العربی.
  2. یوسف بن تغری بردی. (1355 هـ.ق). النجوم الزاهرة فی ملوک المصر و القاهره. الجزء السادس، قاهره: دارالکتب المصریّه.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 157
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 190


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب