
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,993 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,058 |
بازتاب عناصر زبانی فرهنگ عامه ایران و پاکستان در شعر پروین شاکر و سیمین بهبهانی | ||
نشریه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 8، دوره 15، شماره 28، شهریور 1402، صفحه 251-282 اصل مقاله (1.13 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2023.20709.3568 | ||
نویسندگان | ||
علی احمد شیرازی1؛ رضا چهرقانی* 2؛ محمد اقبال شاهد3 | ||
1دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران | ||
3استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جی. سی. یو، لاهور، پاکستان | ||
چکیده | ||
شاعران، از پشتوانههای فرهنگی و تجارب زیسته یا آموخته برای تقویت محتوای شعر خویش سود میجویند. بیتردید فرهنگ و ادبیات عامیانه یکی از پرکاربردترین آبشخورهای معنوی ادبیات رسمی به شمار میرود. آداب و رسوم، سنتهای بومی و محلی، باورها و عقاید، مثلها و کنایات، قصهها و افسانهها و غیره عناصر فرهنگ عامه هستند که میتوان آنها را به دو بخش عناصر زبانی و غیر زبانی تقسیم کرد. منظور از عناصر زبانی فرهنگ عامه تعابیر، اصطلاحات، کنایات، دشنامها، مثلها و متلها، قصهها و افسانهها و هر آنچه که با ابزار زبان خلق شود، میباشد. سیمین بهبهانی بانوی شاعر ایرانی و پروین شاکر بانوی شاعر پاکستانی، از جمله شاعران معاصر شناختهشده در ادبیات فارسی و اردو هستند که در سرودههای خویش از پشتوانهها و عناصر فرهنگ و ادبیات عامیانه تأثیر پذیرفته و آن را در شعر خویش به صورتی هنری بازتاب دادهاند. پژوهش پیش رو کوشیده است تا با رویکرد مقایسهای-تطبیقی و روش توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از منابع و اسناد مکتوب، عناصر زبانی فرهنگ و ادبیات عامیانه را در شعر دو شاعر یاد شده بررسی، طبقهبندی و تحلیل نماید. یافتههای تحقیق نشان میدهد که دو شاعر یاد شده شعر، با عنایت به جنسیّت و نگاه زنانهی جاری و ساری در آثار ایشان، از عناصر زبانی فرهنگ عامه به شکلی گسترده استفاده کردهاند که با توجه به قرابتها و پیوندهای تاریخی، مذهبی، فرهنگی و... میان دو جامعهی ایرانی و پاکستانی و دو زبان فارسی و اردو، فارغ از تفاوتهای موجود، شباهتهای بسیاری با هم دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات تطبیقی؛ ادبیات عامیانه؛ شعر ایران؛ شعر پاکستان؛ سیمین بهبهانی؛ پروین شاکر | ||
مراجع | ||
کتابنامه
الف. منابع فارسی و اردو
- آتش سودا، محمدعلی. (1385). «زبان عامیانه در غزل حافظ». نامۀ فرهنگستان. تهران: د 8. ش 3. صص85-112.
- آذر، امیر اسماعیل. (1395). ادبیات ایران در ادبیات جهان. چ 5. تهران: سخن.
- ابومحبوب، احمد. (1387). گهوارۀ سبز افرا. چاپ دوم. تهران: انتشارات ثالث.
- اسعدی فیروزآبادی، مریم السادات. (1393). «کارکرد عناصر فرهنگ عامه در اشعار اخوان ثالث». تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی(دهخدا). کرج: د 6. ش 21. صص 201-229.
- انوری، حسن (به سرپرستی). (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
- انوری، حسن (به سرپرستی). (1383). فرهنگ کنایات سخن. تهران: سخن.
- بهبهانی، سیمین. (1367). گزینه اشعار. چاپ اول. تهران: مروارید.
- بهبهانی، سیمین. (1382). مجموعه اشعار. تهران: نگاه.
- بهبهانی، سیمین. (1394). مجموعه اشعار. دفتر دوم. تهران: نگاه.
- تمیمداری، احمد. (1390). فرهنگ عامه. تهران: مهکامه.
- جباره ناصرو، عظیم؛(پریچهر) کوهنورد، رقیه. (1396). «جایگاه زن در فرهنگ عامه شهرستان جهرم». فرهنگ و ادبیات عامّه. د 5، ش 18. صص 131-152.
- جلیلی، بهادر. (2011م). معیار اردو (زبان اردو کی محاورات). دهلی: قومی کونسل برای فروغ اردو زبان و مکتبه جامعه نئی دهلی لمیتید.
- چهرقانی برچلویی، رضا. (1394). از حنجرههای شرقی. چ 2. تهران: هزاره ققنوس.
- چهرقانی، رضا. (1395الف). «تحلیل جلوههای مقاومت در ادبیات عامیانۀ کشورهای فارسی زبان». پژوهش زبان و ادب فارسی. ش 43. صص 141-188.
- چهرقانی، رضا. (1395ب). «بازتاب عناصر اقلیمی در رمان تنگسیر». فصلنامۀ تخصصی مطالعات خلیج فارس. سال دوم، ش 3، (پیاپی 7). صص 90-103.
- حافظ، شمسالدین محمد. (1397). دیوان حافظ. از نسخه محمد قزوینی و قاسم غنی. قم: اسوه.
- خانقاه، اصغر عسکری و علیرضا حسنزاده. (1381). «فوتبال و فردیت فرهنگها». نامۀ علوم اجتماعی. ش 19، بهار و تابستان 1381. صص 105-123.
- خلعتبری لیماکی، مصطفی. (1385). «گسترۀ فرهنگ عامه». نجوای فرهنگ. سال اول. شماره 1. صص 17-33.
- درویشیان، علی اشرف؛ خندان، رضا. (1378). فرهنگ افسانههای مردم ایران. ج 5. چ 3. تهران: کتاب و فرهنگ.
- دهباشی، علی. (1393). «گاهشمار زندگی سیمین بهبهانی». بخارا. ش 101. مرداد- شهریور 1393. صص 90-98.
- دهخدا، علی اکبر. (1363). امثال و حکم. چ 6. تهران: چاپخانه سپهر.
- دهخدا، علی اکبر. (1377). لغتنامه دهخدا. چ 2. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
- زرینکوب، عبدالحسین. (1361). نقد ادبی. ج 1. چاپ سوم. تهران: امیر کبیر.
- سرهندی، وارث. (1974م). علمی اردو لغت جامع. لاهور: علمی کتابخانه.
- سرهندی، وارث. (1986م). جامعالامثال. اسلام آباد: مقتدره قومی زبان.
- سروش، سید نصرالله؛ نقوی، سید حیدر شهریار. (1373). فرهنگ اردو- فارسی. چاپ اول. اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
- سیدان، فریبا. (1392). « قصه، ساختار روایت و فرهنگ عامه (نگاهی به زن، باروری و آب در قصههای لری)». مطالعات فرهنگی و ارتباطات. دوره 9، شماره 30. صص 73-101.
- شادخواست، مهدی. (1384). در خلوت روشن برای نظریهها و بیانیهها در شعر معاصر(از نیما تا امروز). چ1. تهران: عطایی.
- شاکر، پروین. (1990م). ماه تمام کلیات پروین شاکر. دهلی: ایجوکیشنل پبلشنگ هاوس.
- شاه، برکت. (2020). «بچوں کے ادب میں لوری کی اہمیت». سهماهی اردو ریسرچ جرنل. بہارپول. ش 23. صص 45-61.
- شریفیان، مهدی؛ چهرقانی برچلویی، رضا. (1390). «تاریخ و جغرافیا در شعر پایداری افغانستان». فصلنامۀ تاریخ ادبیات. ش 68. صص 183-198.
- شیرازی، علیاحمد و دیگران. (1400). «تحلیل تطبیقی نقد نظام اجتماعی مردسالار در شعر سیمین بهبهانی و فهمیده ریاض». نشریّۀ ادبیات تطبیقی. ش25. صص 121-143.
- شیرخانی، محمدرضا و دیگران. (1400). «بررسی مطابقت لفظ و معنا در امثال کردی ایلامی و عربی». نشریّۀ ادبیات تطبیقی. ش24. صص 97-140.
- عابدی، کامیار. (1379). ترنّم غزل. تهران: انتشارات کتاب نادر.
- غفوریان، مریم؛ شیرازی، علیاحمد. (1399). بررسی تطبیقی ضربالمثلهای زبان فارسی(گویش مازندرانی و زبان اردو). قزوین: سایهگستر.
- غنیمی هلال، محمد. (1393). لیلی و مجنون در ادبیات فارسی و عربی. تهران: نشر نی.
- محجوب، محمدجعفر. (1386). ادب عامیانهی ایران. به کوشش حسن ذوالفقاری. چ3. تهران: چشمه.
- معین، محمد. (1384). فرهنگ معین. تهران: ادنا و کتاب راه نو.
- میرصادقی، جمال. (1377). واژهنامۀ هنر داستاننویسی. تهران: کتاب ناز.
- هال، جان. ای. (1392). «فرهنگ». در ویلیام آوتویت و تام باتامور. فرهنگ علوم اجتماعی قرن بیستم. ترجمة حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
- ولایتی، علی اکبر. (1389). فرهنگ و تمدن اسلامی. تهران: دفتر نشر معارف.
- یوسفی زیرابی، فریده. (1394). زن در فرهنگ عامه مردم مازندران. مازندران: انتشارات سفلین.
ب. منابع الکترونیک
- پایگاه اینترنتی: اتل متل توتوله، 10/02/1400 http://atalmataltootooleh.com/32
- پایگاه اینترنتی: اتل متل توتوله، 10/02/1400 https://atalmataltootooleh.com/146.
- پایگاه اینترنتی: ادب ورلد، 10/02/1400 http://adabworld.com/32
- پایگاه اینترنتی: اردو لغت بورد، 10/02/1400http://udb.gov.pk/.
- پایگاه اینترنتی: کتابک آرگ، 10/02/1400 https://ketabak.org/content/11042 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 306 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 186 |