
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,998 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,062 |
مطالعة تطبیقی داستانهای عامه ایرانی و آلمانی (مطالعه موردی: حکایتهای ملانصرالدین و افسانههای برادران گریم) | ||
نشریه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 1، دوره 15، شماره 28، شهریور 1402، صفحه 1-32 اصل مقاله (1.29 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2023.20369.3546 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه جباری قره باغ1؛ نجمه دری* 2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
ملانصرالدین، شخصیتی سادهلوح اما عاقل و طناز است که در بین ایرانیان، ترکها و عربها جایگاه ویژهای دارد. حکایتهای او که نه راوی ثابتی دارند و نه منبع مشخصی، سینه به سینه نقل شدهاند و هر انسان اهلذوقی، داستانی بر آن افزوده است. در کشور آلمان نیز، برادران گریم، به ثبت و ضبط افسانههای آلمانی پرداختهاند. حضور دائمی شخصیتهای عامه که معمولاً با سادهلوحی ایفای نقش میکنند، در این مجموعه جالب توجه است. شباهت بسیاری از درونمایههای این داستانها با حکایاتی در ادبیات فارسی که از آنها برای آموزش افراد استفاده میشد، ما را بر آن داشت که به مقایسة تطبیقی آنها با توجه به رویکرد مکتب آمریکایی در مطالعات تطبیقی بپردازیم. در این پژوهش، با ابزار کتابخانهای و روش تحلیل محتوا، شباهتها و تفاوتهای داستانهای ملانصرالدین و افسانههای برادران گریم بررسی شدهاست. افراد سادهلوحِِ قهرمان این داستانها ، مردم عادی جامعه هستند که رویاهایشان در درون قصهها به حقیقت میپیوندد. در قصههای ایرانی، ملا، شخصیتی ساده و نادان دارد که اغلب دچار خودکمبینی است ولی گاهی خود را چنان حق به جانب و خودبزرگبین جلوه میدهد که همین تضاد شخصیتی باعث ایجاد خنده در مخاطب میشود. قهرمانان افسانههای برادران گریم نیز سادهلوح، نادان و زودباورند. اغلب آنها، سومین برادر هستند و گاهی از نظر جثه، کوچکتر و ضعیفتر از دیگرانند. خوششانسی، زیرکی و حوادثِ اتفاقیِ خوشایند در زندگی این افراد سادهلوح، از نقاط عطف داستانی است و حضور جادو و عناصرجادویی در قصههای آلمانی، از عواملی است که بر جذابیت این آثار میافزاید. | ||
کلیدواژهها | ||
ملانصرالدین؛ مطالعه تطبیقی؛ برادران گریم؛ ادبیات عامه | ||
مراجع | ||
کتابنامه
- برادران گریم. (1954). بهترین افسانههای دنیا. ترجمة هروس شبانی. (1376). تهران: آبنوس.
- برادران گریم. (1954). قصهها و افسانههای برادران گریم. ترجمة حسن اکبریان طبری. (1383). تهران: هرمس.
- برادران گریم. (1954). قصههای شب. ترجمة سپیده خلیلی. (1386). تهران: قدیانی.
- برآبادی، محمود. (1383). «در باب ادبیات فکاهی». نشریه کتاب ماه کودک و نوجوان. شماره 80. 130صص-127.
- حری، ابوالفضل. (1400). «تحلیل منتخب حکایات جوحی براساس الگوی سه بخشی روایتگری طنزآمیزی». فرهنگ و ادب عامه. دوره9. شماره 42. صص 342-315.
- رضی پور، پرنیا. (1400). جامعهشناسی طنز. تهران: آرمان پژوهان.
- رمضانی، محمد. (1316). ملانصرالدین. تهران: خاور.
- زمانوف، عباس. (1337). چکیدهای از زندگی و افکار جلیل محمدقلیزاده (ملانصرالدین). ترجمة بهزادآبادی باویل. تبریز: تلاش.
- سعیدی، فاطمه ؛ شالی، ولی اله. (1395). «مطالعه تطبیقی حکایات جحا( ملانصرالدین) با نمایشنامه قورباغه ها اثر آریستوفانیسبا تکیه بر نظریه هانری برگسون». کنفرانس بین المللی هنر، معماری و کاربردها: تهران.
- سیدعلوی، سید ابراهیم. (1381). «ادبیات طنز و تعریض». نشریه اندیشه انقلاب اسلامی، پاییز 1381، شماره 3، صص68-63.
- صلاحی، عمران. (1379). طنز و شوخطبعی ملانصرالدین. تهران: نشرنخستین.
- ظریفیان، محمود. (1371). «پژوهشی در مقایسة افسانههای عامیانة ملل با قصههای ایرانی». نشریه چیستا،شماره 86و87 ، صص789-774.
- عبدی، سالار. (1387). «تحقیقی جامع در شخصیت ملانصرالدین». نشریه یاد، ش 89 و90، صص 94-74.
- عظمتدار فرد، فاطمه، قائدی، یحیی. (1396). «پژوهشی در داستانهای طنز ادب فارسی با نظر به مؤلفههای تفکر فلسفی». نشریه فلسفه تربیت، شماره 3، صص119-91.
- فاضلی، نعمت الله، هاشمی مقدم، امیر. (1388). «ریختشناسی قصههای شوخی ایرانی». نشریه فرهنگ مردم: شماره17،صص 92-67.
- فرزانه، محمدعلی. (1384). لطیفههای ملانصرالدین ترکی-فارسی. تبریز:اختر.
- قربانی زرین، باقر.(1376). «جحا». دانشنامه جهان اسلام: جلد9،صص 705-700.
- لاخی، فاطمه.(1399). «کاربرد عنصر آب در آفرینش طنز؛ مطالعه موردی در برخی حکایات جحا و ملانصرالدین». همایش ملی آب، فرهنگ و پژوهشهای علوم انسانی: بیرجند.
- لعلی، مسعود. (1392). ملانصرالدین زندگی خویشتنم. تهران: بهارسبز.
- مارزلف، اولریش. (1384). «ملانصرالدین در ایران». ترجمة مهدی شمشیریان. نشریه فرهنگ مردم،شماره 16،صص 149-123.
- مجاهد، احمد. (1382). جوحی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- مهدیپور عمرانی، روح الله. (1380). «رمز و راز در قصههای کودک و نوجوان: بررسی کوتاه مجموعه پنج جلدی قصههای برادران گریم». نشریه کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره 46، صص 43-37.
- نبوی، سید ابراهیم. (1378). قصههای ملانصرالدین. تهران: روزنه.
- ذوالفقاری، حسن. (1399). «تیپ ها و شخصیت های فولکلوریک و کمیک در ضرب المثل های ایرانی». نشریه پژوهش های نثر و نظم فارسی، پاییز و زمستان 1399، سال چهارم، شماره 11 صص 276 -317 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 488 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 327 |