
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,992 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,058 |
از واژه تا تصویر: تحلیل تطبیقی اقتباس در فیلم «خانۀ دوست کجاست؟» از شعر «نشانی» سهراب سپهری | ||
نشریه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 5، دوره 15، شماره 29، اسفند 1402، صفحه 149-185 اصل مقاله (1.03 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2023.20258.3534 | ||
نویسنده | ||
حسام خالویی* | ||
دانشجوی دکتری بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
چکیده | ||
امروزه ادبیات تطبیقی، تنها به بحث میان آثار ادبی از زبانهای مختلف با ژانر یکسان، نمیپردازد؛ بلکه به تطبیق رشتههای مختلف هنری و مشخص کردن تأثیر و تأثرهای آنان بر یکدیگر، نیز میپردازد. یکی از حوزههای مهم و جذاب مطالعات «بینارشتهای»، حوزۀ تطبیق آثار سینمایی متأثر از شعر شاعران مختلف است. چنین خلقی، در تاریخ سینمای ایران، آنچنان مورد توجه قرار نگرفتهاست و تعداد معدودی از سینماگران خوشذوق و صاحب سبک، به این روش، پرداختهاند. یکی از این سینماگران، مرحوم «عباس کیارستمی» است. او در دهۀ شصت، با اقتباس از شعر «نشانی» سهراب، فیلمی با عنوان «خانۀ دوست کجاست؟» ساخت. در این پژوهش، با مداقه در عناصر شعر و سینما و کارکرد لوازم آنان، به بررسی شعر سهراب و سینمای کیارستمی (چه از نظر سبکی چه جهانبینی) پرداخته شده و سپس تطبیق این دو اثر از نظرگاه «فضاسازی»، «قالب»، «راوی» و «مضمون» اساس کار قرار گرفتهاست و نتایجی به دست آمد که اقتباس آزاد و آگاهانۀ کیارستمی از شعر سپهری را آشکار میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
مطالعات بینارشتهای؛ اقتباس؛ شعر؛ سینما؛ عباس کیارستمی؛ سهراب سپهری | ||
مراجع | ||
کتابنامه
الف.منابع فارسی
- احمدی، بابک. (1371). از نشانههای تصویری تا متن: به سوی نشانهشناسی ارتباط دیداری. تهران: مرکز.
- اردلانی، شمسالحاجیه. (1395). «کارکرد اسطورهها در اشعار سهراب سپهری». فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی. سال دوم. شمارۀ 42. صص 42-11.
- ارسطو. (1385). فن شعر. ترجمۀ عبدالحسین زرینکوب. چاپ دهم. تهران: امیرکبیر.
- اسفندیاری، شهاب، جمشیدی، اکرم و همکاران. (1398). «تقابل سکون/حرکت در سینمای عباس کیارستمی بر مبنای نظریۀ زیباییشناسی سکون لورا مالوی». نشریۀ هنرهای زیبا_ هنرهای نمایشی و موسیقی. دورۀ 24. شمارۀ اول. صص 86-79.
- امینپور، قیصر. (1385). شعر و کودکی. تهران: مروارید.
- براهنی، رضا. (1374). طلا در مس. تهران: زریاب.
- تارکوفسکی، آندره. (1382). پنج فیلمنامه. ترجمۀ بابک احمدی. تهران: نشر نی.
- جورکش، شاپور. (1383). بوطیقای شعر نو. چاپ اول. تهران: ققنوس.
- حاجیمشهدی، عزیزالله. (1377). «زبان، سینما و نشانهشناسی: نگاهی به پیوندهای دوجانبه میان نشانهشناسی و سینما»، مجلۀ هنر. شمارۀ 38.
- حسنی، عماد و اسفندیاری، شهاب. (1397). «غربیزادیی سینما؛ بازاندیشی در شیوههای اندیشیدن، نظریهپردازی و فیلمسازی غیر غربی (با تأکید بر سینمای عباس کیارستمی)». فصلنامۀ مطالعات رسانههای نوین. سال چهارم. شمارۀ 14. صص 146-109.
- حقوقی، محمد. (1378). شعر زمان ما، (سهراب سپهری). تهران: صدر.
- حیاتی، زهرا. (1393)، «نقد مطالعات تطبیقی اقتباس در پژوهشهای ادبی و سینمایی ایران». فصلنامۀ تخصصی نقد ادبی. سال هفتم. شمارۀ 27. صص 97-69.
- دستغیب، عبدالعلی. (1348). سایهروشن شعر نو پارسی. تهران: فرهنگ.
- رماک، هنری. (1391). «تعریف و عملکرد ادبیات تطبیقی». ترجمۀ فرزانه علویزاده. ویژهنامۀ نامۀ فرهنگستان (ادبیات تطبیقی). سال سوم، شمارۀ 2. صص 73-54.
- سارتر، ژان پل. (1349). هستی و نیستی. ترجمۀ عنایتالله شکیباپور. تهران: امیرکبیر.
- سامخانیانی، علیاکبر. (1392). «رویکرد پدیدارشناختی در شعر سهراب سپهری». پژوهشنامۀ ادب غنایی. صص 142-121.
- سپهری، سهراب. (1346). حجم سبز. چاپ اول. تهران: روزن.
- سیدحسینی، رضا. (1365). مکتبهای ادبی (جلد اول). چاپ دوم. تهران: نشر زمان.
- شامیان ساروکلایی، اکبر و حمیرا علیزاده. (1393). «طبیعت و تخیل خلاق در شعر سپهری و سینمای کیارستمی». پژوهشهای ادبیات تطبیقی. دورۀ دوم. شمارۀ دو. صص 104-79.
- شمیسا، سیروس. (1382). نگاهی به سپهری. چاپ هشتم. تهران: صدای معاصر.
- شمیسا، سیروس. (1391). مکتبهای ادبی. تهران: قطره.
- شیخ مهدی، علی و پورجعفر، محمدرضا. (1381). «بررسی علل استقبال منتقدان غربی از فیلمهای عباس کیارستمی». فصلنامۀ مدرس هنر. دورۀ اول. شمارۀ دوم. صص 41-25.
- صدرآرا، روزبه و تبریزی، منصور. (1387). «سینمای شعر (دربارۀ پائولو پازولینی)». خردنامۀ همشهری. شمارۀ 27.
- صوفی، محمدرضا. (1402). «فضا و اهمیت آن در سینما بر اساس تحلیل تصویری فیلمهای سینماهای هالیوود و مصر». مجلۀ ویستا.
- علیاکبرزاده، مهدی. (1378). رنگ و تربیت. تهران: میشا.
- عمرانپور، محمدرضا. (1386). «اهمیت عناصر و ویژگیهای ساختاری واژه در گزینش واژگان شعر». پژوهشنامۀ زبان و ادب فارسی (گوهر گویا). شمارۀ اول. صص 180-153.
- غلامی، مجاهد. (1399). «سهراب سپهری در بوته نقد: گونه شناسی نقد». جستارهای نوین ادبی. شمارۀ 211. صص 43-25.
- غیاثی، محمدتقی. (1368). درآمدی بر سبکشناسی ساختاری. چاپ اول. تهران: شعلۀ اندیشه.
- کاویانی، شیوا (منصوره). (1368). «اندیشۀ فلسفی سهراب سپهری». چیستا. شمارۀ 61. صص 53-39.
- کرونین، پال. (1394). سر کلاس با کیارستمی. ترجمۀ سهراب مهدوی. تهران: چاپ و نشر نظر.
- کیارستمی، عباس. (1395). خانۀ دوست کجاست: وقایعنگاری پشت صحنه (کیومرث پوراحمد)، فیلمنامه، نظر منتقدان و تماشاگران. چاپ اول. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
- لنگرودی، شمس. (1377). تاریخ تحلیلی شعر معاصر (جلد دوم) (1341-1332). چاپ اول. تهران: مرکز.
- ملکی، حمید، آذری، غلامرضا و صفائی، داوود. (1399). «تحلیل فیلم کلوزآپ عباس کیارستمی بر اساس الگوی همنشینی و جانشینی». پژوهشنامۀ تاریخ، سیاست و رسانه. سال سوم، شمارۀ اول. صص 134-117.
- میراحسان، میراحمد. (1380). «شالودۀ فلسفی سینمای رویکردگرای کیارستمی». کتاب ماه هنر. شمارۀ 41 و 42. صص 56-55.
- میراحمدی، یکتا و کاسی، فاطمه. (1402). «بررسی تطبیقی زمان اسطورهای در شعر سهراب سپهری و میخائیل لرمانتوف». ادبیات تطبیقی. دورۀ 15. شمارۀ 28. صص 347-375.
- نفیسی، آذر. (1369). «چشمها را باید شست». کلک. شمارۀ دوم.
- نوری علا، اسماعیل. (1348). صور و اسباب در شعر امروز ایران. تهران: بامداد.
ب. منابع مجازی
- جاهد، پرویز. (1395). «کیارستمی، درخت تنومند سینمای ایران بود»، بازیابیشده در:
- گدار، ژان لوک. (1395). «سینما با کیارستمی پایان مییابد»، بازیابیشده در: http://www.Hamshahrionline.ir/details/339121/cinema/iraniancinema
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 403 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 199 |