آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,078 |
تحلیل نابرابری های فضایی بر پایه شاخص های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی (نمونه موردی کلان شهر ارومیه) | ||
| جغرافیای اجتماعی شهری | ||
| دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 22، فروردین 1402، صفحه 125-142 اصل مقاله (1.83 M) | ||
| نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/JUSG.2023.2092 | ||
| نویسندگان | ||
| شهریور روستایی* 1؛ اکبر اصغری زمانی1؛ شیوا علیزاده2 | ||
| 1عضو هیات علمی گروه جغرافیا، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: توجه به جنبه های ساختار فضایی شهر از حیث برخورداری از شاخص های مختلف بسیار ضروری است زیرا ساختار فضایی شهر دارای سیستمی منسجمی است که از اجزا و عناصر گوناگون تشکیل شده است که ناپایداری هر کدام از این عناصر، بر کل مجموعه و ساختار شهری تأثیرگذار است. بررسی نابرابری و وجوه آن در محدوده های جغرافیایی مختلف در سال های اخیر مورد توجه برنامه ریزان و سیاست مداران قرار گرفته است. وجود نابرابری و ابعاد مختلف آن، از نشانه های مهم توسعه نیافتگی است. هدف از این پژوهش بررسی نابرابری فضایی یا به تعبیر دیگر چگونگی توزیع فضایی در ارومیه و رابطه آن با شاخص های اقتصادی و اجتماعی و کالبدی است. داده و روش: روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است پس از بررسی های نظری داده های سرشماری نفوس و مسکن برای سه دوره متوالی (1385،1390،1395) و تبدیل آنها به سرانه سازی و نسبت های مختلف به شاخص، برای بررسی وضعیت نابرابری، همچنین شناخت الگوی فضایی گسترش نابرابری برای سه دوره استخراج شده فرآیند اجرای تحقیق مبتنی بر این شاخص ها و از مدل های آمار فضایی,Spatial Statistics tools تحلیل لکه های داغ Hot Spot Analysis و خودهمبستگی فضایی Autocorrelation Moran’s I در نرمافزار ArcGIS استفاده شده است. یافته‌ها: با توجه به خروجی عددی، شاخص موران به ترتیب برای سال های 1385،1390،1395مساوی است با 0/071892، 0/144981، 0/633505 است و از آنجا که مقدارآن مثبت و به طرف یک میل می کند و با توجه به اینکه مقدار p-value صفر و مقدار Z محاسبه شده (قدر مطلق آن) بزرگ است، پس در محدودۀ اطمینان قرار می گیرد و در نتیجه، داده ها خودهمبستگی فضایی دارند. بنابراین الگوی پخش نابرابری، خوشه ای است. نتیجه‌گیری: به طور کلی نتایج نشان می دهد که وضعیت حاکی از وجود فاصله ی طبقاتی و دوگانگی در فضای شهری و تفاوت در برخورداری از شاخص ها در طی دوره های مورد بررسی میباشد و عدم توجه به مناطق حاشیه ای و محروم است و در این زمینه لازم است مدیریت شهری تمهیدات لازم را برای به حداقل رساندن نابرابری ها بیاندیشد و در دستور کارخود قرار دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نابرابری های فضایی؛ ارومیه؛ عدالت؛ هات اسپات | ||
| مراجع | ||
|
اسمیت، دیوید دراکاکیس. (1377). شهرجهان سومی. ترجمه فیروزجمالی، تهران.
بدراقنژاد، ایوب؛ عادلی، هدیه. (1401). تحلیل نابرابریهای مکانی با رویکرد عدالت فضایی درشهرها با استفاده از تکنیک-های تصمیم‌گیری چند معیاره (مورد مطالعه:27 شهر استان خوزستان).17(61)، 1094-1081.
پوراهداری، فاطمه؛ مهدینیا، محمدهادی؛ شریفینیا، زهرا. (1401). تحلیل نابرابری فضایی شاخص های مسکن در مناطق شهر مشهد با کاربرد تکنیک ARAS. مجله جغرافیا و فضای شهری.
جهانی دولت آباد، رحمان؛ اسدی، علی؛ جهانی دولت آباد موسیوند، جعفر. (1395). بررسی رابطه بین سطح توسعه یافتگی با میزان اعتبارات و منابع مالی در کلان شهر تهران. فصلنامه برنامهریزی منطقهای، 6(21)، 128-117.
حکمتنیا، حسن؛ موسوی، میرنجف؛ زرفشان، عطاالله. (1384). بررسی و تحلیل شاخصهای کمی و کیفی مسکن در شهر تفت و برنامهریزی آتی آن. مجلة جغرافیا و توسعة ناحیهای، ش ۵، 142-125.
حیدری چیانه، رحیم؛ علیزاده زنوزی، شاهین؛ قلیکی میلان، بهمن؛ ایمانی تبار، حکیمه. (1394). تحلیلی برنابرابریهای اجتماعی_اقتصادی مبتنی بر مدلهای VIKOR و SAW در استان آذربایجان شرقی مطالعه موردی: خدمات بهداشتی درمانی. مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، 6(21)، 34-19.
داداش پور، هاشم؛ علیزاده، بهرام؛ مدنی، بهاره. (1390). بررسی و تحلیل روند توسعه یافتگی و نابرابریهای فضایی در شهرستانهای استان آذربایجان غربی. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 53، 208-0173
داداشپور، هاشم؛ رستمی، فرامرز؛ علیزاده، بهرام. (1393). بررسی و تحلیل توزیع عادلانه خدمات شهری و الگوی پراکنش فضایی آنها در شهر همدان. فصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات شهری، شماره دوازدهم، 18-5.
دانش نظافت، علیرضا؛ مولایی هشتچین، نصراله؛ معتمدی مهر، اکبر. (1395). مقایسه تطبیقی توسعه یافتگی مناطق شهری رشت با استفاده اروشهای ارزیابی چند شاخصه. مطالعه برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، 11(34)، 16-1.
رحمانی، بیژن؛ تاج، شهره؛ عبدی، علی. (1399). تحلیل نابرابریهای فضایی توزیع خدمات شهری از منظر عدالت فضایی مطالعه موردی شهرستان قرچک. فصل نامه جغرافیا و برنامهریزی شهری چشمانداز زاگرس، 12(43)، 51-27.
زنگنه شهرکی، سعید؛ حسینی، علی، زنگنه شهرکی؛ مهدی، غفاری زاده؛ محمد؛ فولادیان، مجید. (1399). تحلیل نابرابریهای توزیع فضایی و جمعیتی مددجویان در مشهد. آمایش سرزمین، 11(1)، 203-175.
ساسانپور، فرزانه؛ صاحب، مصطفی؛ احمدی مظهر، سوران. (1394). تحلیل نابرابری فضایی در برخورداری از کاربریهای خدمات شهری مطالعه موردی: نواحی 22 گانه شهر سنندج. نشریه پژوهش و برنامه ریزی شهری، 6(23)، 114-95.
سرشماری نفوس و مسکن سال 1385،1390،1395.
سرور، هوشنگ؛ لالهپور، منیژه؛ سربازگلی، سولماز. (1395). ارزیابی و تحلیل پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهری تبریز. فصلنامه علمی_پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، 14(51)، 324-305.
شورجه، محمود. (1396). مروری تاریخی بر مفهوم نابرابری فضایی در پیشینه مطالعات توسعه شهری _منطقهای. جستارهای شهری، 2(5)، 103-83.
عظیمی، ناصر. (1381). پویش شهری و مبانی نظام شهری ایران. نشر نیکا، تهران.
قره باغیان، مرتضی. (1375). اقتصاد رشد و توسعه. انتشارات شرفی، تهران.
موسوی، میرنجف؛ نظری ولاشانی، پریسا؛ کاظمیزاد، شمس اله. (1389). تحلیلی بر شاخصهای کمی و کیفی مسکن در سکونتگاههای غیر رسمی مطالعه موردی: محلهی شهرک قائم شهر قم. فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، ش 11، 84-63.
مهندسان مشاور طرح و آمایش. (1385 و 1394). طرح تفصیلی شهر ارومیه، شهرداری ارومیه.
میر آبادی، مصطفی؛ رجبی، آزیتا؛ مهدوی حاجیلویی، مسعود. (1396). تحلیل نابرابریهای بین نواحی شهری براساس شاخصهای اجتماعی اقتصادی و کالبدی با استفاده از مدلهای کمی و آمار فضایی (نمونه موردی: شهر مهاباد). فصلنامه مطالعات شهری، 9(32)، 86-69.
میر کتولی، جعفر؛ معمری، ابراهیم. (1396). پراکنش فضایی شاخصهای توسعه با استفاده از تکنیک تشخیص نسبی مرکب در کالبد شناسی سکونتگاههای شهری استان گلستان. نشریه علمی _پژوهشی برنامهریزی توسعه کالبدی، 2(6)، 26-11.
وارثی، حمیدرضا؛ ایزدی، ملیحه؛ محمود زاده، محمود. (1394). تحلیل شاخصهای کمی و کیفی تأثیر گذار در برنامه ریزی مسکن استانهای کشور. نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 15(37)، 154-133.
Dixon, J., aramutsindela, M. (2006). Urban resettlement and envionmental justice in cape town, cities,23(2), 129_139. Duclos, J. Y., Araar, A. (2007). Poverty and equity: measurement, policy and estimation with DAD. Vol. 2, Springer Science & Business Media. Emil, I., Amnon, F. (2020). Justice and inequality in space—A socio-normative analysis. Geoforum,pp1_13. www.elsevier.com/locate/geoforum Harvey, D.(1996).Gustice Nature and Geography of Difference. Blakwell Publishers:Oxford, AUK. Hughey S., Morgan, M., Walsemann, K., Child Stephanie, P. A. (2016). using an environmental justice approach to examine the relationships between park availability and quality indicators, neighborhood disadvantage, and racial/ethnic cmposition, 159-169. Kim, S. (2008). Spatial Inequality and Economic Development: Theories، Facts، and Policies. Washington. DC: The International Bank for Reconstruction and Development / the World Bank. Lin, B., Meyers, J., Barnett, G. (2015). understandinding the potential loss inquities of green space distribution with urban densificationT. urban forestry and urban greening 14, 952-958. Lobao, L. M., Hooks, G., Tickamyer, A. R. (2007). The sociology of spatial inequality". New York: State University of New York Press. Lu, L., Wei, Y.D. (2007). Domesticating globalisation, new economic spaces and regional polarisation in Guangdong Province. China, Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie, Vol. 98, No. 2. P 225-244. Luisa, M., María, O. G. (2017). Neighbourhood conflicts, socio-spatial inequalities, and residential stigmatisation in Santiago. Chile,Cities,pp1_8. Martenz, J. (2009). the use of GIS and Indicatirs to Monitor Iintra- Urban Inequalities, A case Study in Rosario. Argentina, Habitat International, Vol33, No1, PP: 387-396. Martinez, J. (2009). The use of GIS and indictors to monitor intra_ urban inequalities a case Rosario.argentina. habitat international,vol.33,no33,1.pp.387. Nel، E., Rogerson, C. M. (2009). Re-thinking Spatial Inequalities in South Africa: Lessons from International Experiences. Urban Forum, 20. Qiujie, S., Danny, D. (2020). Growing socio-spatial inequality in neo-liberal times? Comparing Beijing and London. Applied Geography 115 (2020) 102139,pp1_13. journal homepage: http://www.elsevier.com/locate/apgeog Rabbi, A.F., Alam Mim, S., Nigar Neema, M. (2020). Towards vertical spatial equity of urban facilities: An integration of spatial and aspatial accessibility. Journal of Urban Management,pp 77–92. www.elsevier.com/locate/jum Soja, E. (2006). the city and spatial justice, justice spatial/spatial justice, www.jssj.org. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 159 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 147 |
||