آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,001 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,066 |
«تحلیل انسجام غیرساختاری غزلی از حافظ‌شیرازی» (براساس الگوی هلیدی و حسن) | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 23، شماره 45، تیر 1403، صفحه 317-343 اصل مقاله (723.39 K) | ||
| نوع مقاله: علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2024.22148.2529 | ||
| نویسنده | ||
| مریم مردانی ورپشتی* | ||
| گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| چکیده | ||
| موضوع انسجام و یا عدم انسجام غزلیات حافظ از دیرباز مورد توجه بسیاری از ادیبان و حافظ‌پژوهان بوده‌است. در دنیای معاصر بسیاری از نظریات زبان‌شناسی برای توضیح و تفسیر مطالبی از این‌دست کارآمد می‌نماید. این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی نگاشته‌شده، درصدد است تا با تبیین و توضیح موضوع انسجام غیرساختاری و نشان‌دادن مؤلفه-های این انسجام بر اساس الگوی هلیدی و حسن (باتوجه به زبان‌شناسی نقش‌گرا و اصول انسجام متن)، مسألة وجود انسجام غیرساختاری در غزل حافظ را تبیین و بررسی نماید. در این پژوهش، انسجام غیرساختاری غزلی از حافظ در سه سطح بررسی و تحلیل خواهدگردید: 1- انسجام واژگانی یا لغوی (تکرار، حوزه معنایی مشترک: ترادف معنایی، تضاد معنایی، تقابل، شمول واژگی، اشتراک مجازی)؛ 2- انسجام نحوی یا دستوری (ارجاع، حذف، جایگزینی)؛ 3- انسجام پیوندی (روابط معنایی- دستوری). برآیند پژوهش حاکی از آنست علیرغم این‌که گویا ابیات حافظ در این غزل از انسجام برخوردار نیستند و هر بیت به نظر مستقل از بیت دیگری به‌نظر می‌آید، این ابیات از اتحاد و انسجامی غیرساختاری برخوردارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حافظ؛ انسجام غیرساختاری؛ هلیدی و حسن؛ زبان‌شناسی نقش‌گرا | ||
| مراجع | ||
|
الف). منابع فارسی
آلگونه جونقانی، مسعود.( 1395). «بررسی انسجام غیر ساختاری در غزلی از حافظ»، دوماهنامة جستارهای زبانی، دورۀ هفتم، شمارۀ
4، پیاپی32، صص39-57
آلگونه جونقانی، مسعود. (1395). «تحلیل انسجام متنی غزلی از حافظ براساس ساخت مبتدایی»، دوماهنامة جستارهای زبانی، دورۀ هفتم، شمارۀ 4، پیاپی35، صص265-290.
اکبری، منوچهر و مشایخی، سارا. (1399). «بررسی عوامل انسجام متن در شواهدی از حدیقه الحقیقه سنایی»، دوفصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی، سال28، ش88، صص 63-87.
امیری خراسانی،احمد. و علی‌نژاد، حلیمه. (1393). «بررسی عوامل انسجام متن در نفثه‌المصدور براساس نظریة هلیدی و حسن»، متن‌پژوهی ادبی، سال19، ش63،صص 29-45.
ایران‌زاده، نعمت‌الله و مرادی، کبری. (1394). «بررسی شعر «یادداشت‌های درد جاودانگی» قیصر امین‌پور براساس نظریة نقش‌گرای هلیدی»، مجلة متن‌پژوهی ادبی، سال 19، شمارة 65،صص 201-223.
ایشانی، طاهره. (1393). «تحلیل مقایسه‌ای عوامل انسجام در دو غزل حافظ و سعدی و تأثیر آن بر انسجام متن»، فصلنامة علمی-پژوهشی زبان‌پژوهی دانشگاه الزهرا، دورة 6، شمارة 10،صص 33-45.
باباخانی، طاهره؛ علی حیدری و مسعود سپه‌وندی. (1399). «انسجام در ابیات مغانه‌ای خاقانی و حافظ براساس الگوی نظام‌مند هلیدی»، مجلة علمی مطالعات زبانی و بلاغی، سال 11، شمارۀ 22، صص71-108.
باطنی، محمدرضا. (1348). ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران: امیرکبیر.
پورنامداریان، تقی و ایشانی، طاهره .( 1389). «تحلیل انسجام و پیوستگی در غزلی از حافظ با رویکرد زبان‌شناسی نقش‌گرا»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، سال 18، شمارۀ 67، صص7-43.
خرمشاهی، بهاءالدین. (1396). حافظ‌نامه، جلد اول، چاپ بیست و دوم، تهران: علمی فرهنگی.
خطیب‌رهبر، خلیل. (1377). دیوان حافظ شیرازی، چاپ بیست و یکم، تهران: صفی‌علیشاه.
دبیرمقدم، محمد. (1383). پیدایش و تکوین دستور زایشی: زبان‌شناسی نظری، ویراست دوم، تهران: سمت.
دهخدا، علی اکبر. (1340). لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران.
رفاهی، سمانه. (1400). «مقایسة تحمیدیة شاهنامه و گرشاسب نامه بر مبنای فرانقش اندیشگانیِ دستور نظام‌مند نقش‌گرای هلیدی»، دوماهنامۀ علمی بین‌المللی جستارهای زبانی، د 12، پیاپی62، صص447-480.
صفوی، کورش. (1383). «نگاهی به نظریة حوزة معنایی از منظر نظام واژگانی زبان فارسی»، مجلة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، د21، ش1، (پیاپی 40)، صص3-25.
فتوحی، محمود.( 1392). سبک‌شناسی، نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، چاپ دوم، تهران: سخن.
یارمحمدی، لطف‌الله. (1391). درآمدی به گفتمان‌شناسی، تهران: هرمس.
ب. منابع لاتین
Halliday, M.A.K . (1994). An Introduntion of Functional Grammar, second ed, London, Melborn and Auckland: Arnold.
Halliday, M.A.K. & R. Hasan .(1976). Cohesion in English, London, Longman.
Halliday, M. A. K. & C. M. I. M. Matthiessen .(2004). An introduction to functional Grammar, 3rd edition, London: Arnold.
Martin, J. White. P. (2005). The Language of Evaluation: Appraisal. Hampshire New York: Macmillan.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 217 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 89 |
||