
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,072 |
تبیین جایگاه تک نگاره های مکتب قزوین در نقّاشی ایرانی | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
دوره 23، شماره 45، تیر 1403، صفحه 447-467 اصل مقاله (1.35 M) | ||
نوع مقاله: علمی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2023.20857.2434 | ||
نویسنده | ||
حسن یوسفی* | ||
گروه هنر.دانشگاه فرهنگیان قزوین . ایران | ||
چکیده | ||
تک نگارهها نوعی از نگارگری نقاشی ایرانی در قرن دهم هجری است. طراحی در این سبک اغلب با تمرکز بر یک شخص یا چند شخص و یا ترکیب حیوان با شخص با هدف ترسیم ویژگیهای شخصی، ظاهر جسمانی و حتّی خصلتهای مختص به آن فرد، صورت میگیرد. در قزوین دورة صفوی، شاهد تغییر در ترسیم تکپیکرهنگارهها هستیم که باعث ایجاد نگرش واقع-گرایانه به آن شدهاست. طبقِ اسناد بهجا مانده از این عصر، شیوهای جدید و ابداعی مکتب قزوین سهم بسزایی در ایجاد تحول در نقاشی ایرانی دارد. به همینمنظور مقالۀ پیشرو به شیوة توصیفی- تحلیلی و با مشاهدة آثار و اسناد و تحلیل محتوایی آنها درصددِ تبیین تکپیکرهها و تکنگاری مکتب قزوین در دورۀ صفوی است. نتایج پژوهش نشان میدهد که هنرمندان در ساختار و شاخص فرآیند تولید آثار هنری در فرم ظاهری، پرداخت به مضامین و موضوعات و سبک هنری نقاشان تک نگارهها به صورت عام یا خاص در مکتب قزوین تحولی بهوجود آوردند و همین عوامل در نقاشی ایرانی جایگاه خاصی را شکل داده و بعدها در بخارا، شیراز، ترکیه، هند و اصفهان تاثیرگذار میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
"نقاشی ایرانی"؛ "دورۀ صفویه"؛ " مکتب قزوین"؛ "تک نگارهها"؛ "پیکره نگاری" | ||
مراجع | ||
آژند، یعقوب. (1384). مکتب نگارگری تبریز و «قزوین ـ مشهد». تهران: فرهنگستان هنر.
آژند، یعقوب. (1385) «نگارههای تکبرگی یا یکهصورت»، هنر و مردم، شمارۀ 6 ، صص 53-63.
پاکباز، روئین. ( 1380). نقاشی ایران از دیر باز تا امروز. تهران: زرین و سیمین.
پازوکی، شهرام و ربیعی، هادی. (1388). رویکرد عرفانی به هنر اسلامی در جستارهایی در چیستی هنر اسلامی (مجموعه مقالات و درس گفتارها). تهران: متن.
ترکمان، اسکندربیک. (1350). تاریخ عالم آرای عباسی. به اهتمام ایرج افشار. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر.
حسنوند، محمدکاظم و آخوندی، شهلا. (1391). «بررسی سیر تحول چهرهنگاری در نگارگری ایران تا انتهای دورة صفوی»، فصلنامة علمی-پژوهشی نگره، شمارۀ ۲۴ زمستان، صص 15- 36.
رشیدی، مرضیه و طاهری، علیرضا(1398) «بررسی تأثیر تحولات اجتماعی و فرهنگی در دورههای صفوی و قاجار بر چهرهنگاری و پیکرهنگاری زن»، نشریۀ زن در فرهنگ و هنر، دورة 11 ، شمارة 2، تابستان, 271-286
راکسبرگ، دیوید. جی. (1388). کمالالدین بهزاد و مسئلة پدیدآورندگی اثر هنری در نقاشی ایرانی. ترجمه و تحقیق صالح طباطبایی. مجموعه مقالات نگارگری ایرانی اسلامی در نظر و عمل. تهران: فرهنگستان هنر.
رحیمووا، ز، ی و دیگران. (1381). نقاشی و ادبیات ایرانی. ترجمۀ زهره فیضی. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر و روزنه.
عالیافندی، مصطفی. (1369). مناقب هنروران. ترجمۀ توفیق هـ. سبحانی. تهران: سروش.
فیشر، ویلیام بین. (1388). تاریخ کمبریج ایران. جلد شانزدهم. ترجمۀ تیمور قادری. چاپ هفتم. تهران: انتشارات جامی.
قمی، قاضیاحمد. (1366). گلستان هنر. به تصحیح و اهتمام احمد سهیلی خوانساری. چاپ دوم. تهران: منوچهری.
کن بای، شیلار. (1378). نقاشی ایرانی. ترجمۀ مهدی حسینی. تهران: دانشگاه هنر.
گرابار، آلک. (1383). مروری بر نگارگری ایرانی. ترجمۀ مهرداد وحدتی مقدم. تهران: فرهنگستان هنر.
محبی، بهزاد ( 1397 ) «بررسی رابطۀ جایگاه اجتماعی و انتخاب رنگ البسه در نگارههای دورهی صفویه»، فصلنامۀ هنرهای صناعی اسلامی، سال سوم، شمارۀ 1، پاییز و زمستان، ص 127 - 139
مقدم اشرفی، مرجان. (1384). سیر تحول نقاشی ایران(سدۀ شانزدهم میلادی). ترجمۀ زهره فیضی. تهران: فرهنگستان هنر.
مقدم اشرفی، مرجان. (1388). از بهزاد تا رضا عباسی. ترجمۀ نسترن زندی. تهران: فرهنگستان هنر.
ولش، آنتونی. (1385). نگارگری و حامیان صفوی. ترجمة روحالله رجبی، تهران: فرهنگستان هنر.
هنریمهر، فاطمه و دادور، ابوالقاسم و مظاهری، مهرانگیز. (1385). «صورت زن در نگارگری معاصر»، کتاب ماه هنر نوین، شمارۀ 101 و 102، بهمن و اسفند، صص 52- 59.
یاسینی، راضیه. (1392). تصویر زن در نگارگری. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
یوسفی، حسن(1394) تاریخ نقاشی قزوین(دوران صفویه تا اواخر قاجار)،حوزۀ هنری، سورۀ مهر | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 177 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 147 |