
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,992 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,058 |
تحلیل انتقادی گفتمان رمان لمیزرع براساس رویکرد فرکلاف | ||
ادبیات پایداری | ||
دوره 15، شماره 29، اسفند 1402، صفحه 111-134 اصل مقاله (642.37 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jrl.2024.22736.2928 | ||
نویسنده | ||
آرام رحیمیان* | ||
دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهیدبهشتی | ||
چکیده | ||
در ادبیات معاصر، مقارن با جنگ ایران و عراق گونهای به نام ادبیات دفاع مقدس در انواع و قالبهای مختلف ازجمله «رمان» پدیدار شده و تا به امروز که چهار دهه از جنگ میگذرد، به رشد و ماندگاری خویش ادامه دادهاست. در رمانهای دفاع مقدس، همسو با تغییراتی که در فرایندهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه صورت گرفته است، شاهد تحول تدریجی و پیدایش گفتمانهای تازهای هستیم. رمان لمیزرع محمدرضا بایرامی ازجملۀ این رمانها است که با طرح گفتمانی کاملاً متفاوت نسبت به آثار پیشین، در دهۀ نود به نگارش در آمدهاست. این جستار در پی آن است که با بازخوانش رمان لمیزرع در قالب رویکرد انتقادی نورمن فرکلاف به شیوۀ توصیفی-تحلیلی، گفتمانهای موجود در آن را مورد کاوش قرار دهد و پاسخگوی این پرسش باشد که آیا گفتمان حاکم بر فضای داستان در خدمت حفظ روابط قدرت ایدئولوژیک در لایههای ساختار اجتماعی صورتبندی شده یا در جهت تضعیف و دگرگونی آن است. یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که نویسندۀ رمان لمیزرع با بازنمایی تحولات ناشی از هژمونی گفتمان اعتدال در سطوح سیاسی- اجتماعی- فرهنگی جامعۀ ایران در دهۀ نود بهویژه تغییر در مرکز ثقل فرهنگی جامعه، درصدد انتقاد از نظام معنایی مسلط بر دوران جنگ و تضعیف روابط قدرت موجود در لایههای ساختار اجتماعی این دوره برآمدهاست. در این میان، مهمترین مؤلفهای که در گفتمان لمیزرع برجستهسازی شده و دیگر مؤلفهها به حول آن مفصلبندی شده، اجتناب از ایدئولوژیهای متعصبانه است که در هر شکل و در هر سطحی زایندۀ تنش و جنگ شناخته شدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل انتقادی گفتمان؛ رمان دفاع مقدس؛ رمان لمیزرع؛ فرکلاف | ||
مراجع | ||
- اسپوزیتو، جان. ال.(1396). انقلاب ایران و بازتاب جهانی آن. ترجمۀ محسن مدیرشانهچی. چاپ ششم. تهران: انتشارت چاپخش.
- اکوانی، سید حمدالله و نوروزی نژاد، جعفر . (1393). «تحلیل گفتمان یازدهمین دوره انتخابات ریاستجهوری ایران». رهیافت انقلاب اسلامی. شمارۀ 27: 3-18.
- بایرامی، محمدرضا. (1395). لم یرزع. چاپ دوم. تهران: نیستان.
- بیگدلی، علی.(1368). تاریخ سیاسی -اقتصادی عراق. چاپ اول. تهران: میراث ملل.
- ترفتون، کول و ایشروود، کول.(1388). «صدام و جنگ ایران و عراق». مجموعه مقالات جنگ ایران و عراق. ترجمۀ محمود یزدان فام. 193-212.
-تورز، کارلا و دیفرونزو، وینسنت. (1388). «استراتژی و علل تصمیم صدام در حمله به ایران و نتایج آن». ترجمۀ پریسا کریمینیا. مجموعه مقالات جنگ ایران و عراق:172 -192.
-درّی، حسن. (1388). ریشهها و علل جنگ ایران و عراق (مجموعه مقالات). تهران: مرکز اسناد دفاع مقدس.
-سعیدی، مهدی. (1۳۹۵). ادبیات داستانی جنگ در ایران. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
-فردوسی، ابولقاسم. (1385). شاهنامه. به کوشش سعید حمیدیان. چاپ هفتم. تهران: قطره.
-فرکلاف، نورمن. (1989م). تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمۀ فاطمه شایسته پیران و همکاران. (1379). تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
-فوزیتویسرکانی، یحیی. (1384). تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی ایران (1380-1357). جلد 2. تهران: عروج.
-یورگنسن، ماریانه و فیلیپس، لوئیز. (1396). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمۀ هادی جلیلی. چاپ هفتم. تهران: نی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 124 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 129 |