دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,379,997
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,061
مریدی, مینا, سلطانی کوهبنانی, حسن. (1403). خوانش بینامتنی سیر نزولی و صعودی روح در آثار فلوطین و نجم الدین رازی. , 27(55), 235-260. doi: 10.22103/jll.2024.23186.3125
مینا مریدی; حسن سلطانی کوهبنانی. "خوانش بینامتنی سیر نزولی و صعودی روح در آثار فلوطین و نجم الدین رازی". , 27, 55, 1403, 235-260. doi: 10.22103/jll.2024.23186.3125
مریدی, مینا, سلطانی کوهبنانی, حسن. (1403). 'خوانش بینامتنی سیر نزولی و صعودی روح در آثار فلوطین و نجم الدین رازی', , 27(55), pp. 235-260. doi: 10.22103/jll.2024.23186.3125
مریدی, مینا, سلطانی کوهبنانی, حسن. خوانش بینامتنی سیر نزولی و صعودی روح در آثار فلوطین و نجم الدین رازی. , 1403; 27(55): 235-260. doi: 10.22103/jll.2024.23186.3125

خوانش بینامتنی سیر نزولی و صعودی روح در آثار فلوطین و نجم الدین رازی

نثرپژوهی ادب فارسی
دوره 27، شماره 55، تیر 1403، صفحه 235-260    اصل مقاله (1012.22 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2024.23186.3125
نویسندگان
مینا مریدی1؛ حسن سلطانی کوهبنانی* 2
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. (نویسندۀ مسئول)
چکیده
چکیده                                                                                
نظریۀ بینامتنیت به حضور یک یا چند متن در متن دیگر می­پردازد و در خوانش بینامتنی، بر متون پیش روی مخاطب تکیه می­شود­. یکی از مباحث مهم عرفانی که می­توان روابط بینامتنی آن را در متون فلسفی و عرفانی جست­وجو کرد، سیر نزولی و صعودی روح از موطن اصلی و بازگشت به آن است. نجم­الدین رازی عارف قرن هفتمی و فلوطین فیلسوف و عارف یونانی ـ مصری در آثار خویش به این موضوع پرداخته­اند. هدف اصلی این پژوهش خوانش بینامتنی آثار این دو عارف ـ فیلسوف است که به شیوۀ توصیفی و تحلیلی بررسی و نقد شده است. با وجود انتقاد صریح نجم رازی از فلاسفه و مخالفت با برخی از آرای آنان، در خوانش بینامتنی مبحث سیر نزولی و صعودی روح، وجوه اشتراک متعددی در اندیشه­های وی و فلوطین دیده می­شود. فلوطین و نجم رازی در مباحثی همچون مفهوم سیر نزولی و صعودی روح، نزول روح در پیوستن به قالب و تأثیر عشق، جذبه و عنایت الهی برای صعود، فناناپذیری روح، ناهمسانی ارواح در سیر نزولی و صعودی و ... با یکدیگر همسو هستند. پدید آمدن حجب و انجام گناه را به عنوان موانع سیر صعودی روح ذکر کرده­اند. همچنین خودآگاهی و شکوفایی استعدادهای بالقوه را نیز به عنوان حکمت و پیامد سیر روح از دیگر وجوه اشتراک اندیشۀ آنان است. به­رغم استشهاد فراوان رازی به آیات و احادیث، دریافت­هایش دربارۀ سیر نزولی و صعودی روح،  ترکیبی از بیان فلسفی و دریافت­های عرفانی است.
 
کلیدواژه‌ها
عرفان و فلسفه؛ سیر نزولی و صعودی؛ روح؛ نجم ­الدّین رازی؛ فلوطین
مراجع
فهرست منابع

الف.منابع فارسی

  1. آلن،گراهام. (1385). بینامتنیت. ترجمۀ پیام یزدانجو. وبراست دوم. تهران: مرکز.
  2. استعلامی، محمد. (1399). فرهنگ­نامۀ تصوف و عرفان. 2 جلد. چاپ دوم. تهران: فرهنگ معاصر.
  3. پزشکی اردکانی، فاطمه. (1390). «نفس و جاودانگی از دیدگاه افلوطین و ابن سینا». محمد اکوان. کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
  4. پورجوادی، نصرالله. (1378). درآمدی بر فلسفۀ افلوطین. ویرایش و چاپ سوم. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  5. دهخدا، علی­اکبر. (1377). لغت­نامۀ دهخدا. 16 جلد. چاپ دوم. تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
  6. رحیمیان، سعید. (1381). فیض و فاعلیت وجودی از فلوطین تا صدرالمتألهین. چاپ اوّل. قم: بوستان کتاب قم.
  7. رحیمی زنگنه، ابراهیم. (1391). «هبوط و حدوث روح در نگاه مولانا و ابن سینا».  فصل­نامۀ متن پژوهی ادبی. شمارۀ 52. صص 119-131.
  8. رحیمی زنگنه، ابراهیم و زندی طلب، احسان. (1398). «تحلیل ساختاری سیر العباد الی المعاد براساس الگوی «سفر نویسنده» ووگلر». پژوهش­نامۀ نقد ادبی و بلاغت. سال 8. شمارۀ 1. صص 199-216.‎
  9. زمردیان، احمد. (1379). حقیقت روح. چاپ هشتم. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  10. سیدان، الهام. (1397). «بررسی مراتب ارواح از منظر عزیز نسفی و نجم الدین رازی». ادیان و عرفان. سال 51. شمارۀ 1. صص 89-108.
  11. فلوطین. (1366). دروۀ آثار فلوطین. ترجمۀ محمدحسن لطفی. 2جلد. چاپ اوّل. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
  12. نامور مطلق، بهمن. (1400). درآمدی بر بینامتنیت. چاپ سوم. تهران: سخن.
  13. نامور مطلق، بهمن و کنگرانی، منیژه. (1388). «از تحلیل بینامتنی تا تحلیل بیناگفتمانی». پژوهش‌نامۀ فرهنگستان هنر. شمارۀ 12. صص 73 – 94.
  14. نجم رازی، عبدالله بن محمّد. (1391). مرصاد العباد من المبدأ الی المعاد. به اهتمام محمّد امین ریاحی. چاپ پانزدهم. تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
  15. نجم رازی، عبدالله بن محمّد. (1345). عشق و عقل. به اهتمام تقی تفضلّی. چاپ اوّل. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  16. نجم رازی، عبدالله بن محمّد. (1381). مرموزات اسدی در مزمورات داوودی. تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. چاپ اوّل. تهران: سخن.
  17. نجم رازی، عبدالله بن محمّد. (1390) ترجمۀ منارات السائرین: سیر و طیر از ملک تا ملکوت. گزارش پارسی محمودرضا افتخارزاده. چاپ اوّل. تهران: جامی.
  18. یاسپرس، کارل. (1363). فلوطین. ترجمۀ محمد حسن لطفی. چاپ اوّل. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
  19. یثربی، سیدیحیی. (1388). تاریخ تحلیلی ـ انتقادی فلسفۀ اسلامی. چاپ اوّل. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 208
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 122


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب