دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,380,003
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,071
سعیدی پور, امیرحسین, میرباقری فرد, سید علی اصغر. (1403). بررسی جایگاه تلوین و تمکین در سلوک عرفانی. , 27(55), 165-200. doi: 10.22103/jll.2024.23425.3135
امیرحسین سعیدی پور; سید علی اصغر میرباقری فرد. "بررسی جایگاه تلوین و تمکین در سلوک عرفانی". , 27, 55, 1403, 165-200. doi: 10.22103/jll.2024.23425.3135
سعیدی پور, امیرحسین, میرباقری فرد, سید علی اصغر. (1403). 'بررسی جایگاه تلوین و تمکین در سلوک عرفانی', , 27(55), pp. 165-200. doi: 10.22103/jll.2024.23425.3135
سعیدی پور, امیرحسین, میرباقری فرد, سید علی اصغر. بررسی جایگاه تلوین و تمکین در سلوک عرفانی. , 1403; 27(55): 165-200. doi: 10.22103/jll.2024.23425.3135

بررسی جایگاه تلوین و تمکین در سلوک عرفانی

نثرپژوهی ادب فارسی
دوره 27، شماره 55، تیر 1403، صفحه 165-200    اصل مقاله (1.39 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2024.23425.3135
نویسندگان
امیرحسین سعیدی پور1؛ سید علی اصغر میرباقری فرد* 2
1دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، ایران
چکیده
­­ تلوین و تمکین به عنوان یکی از اصطلاحات مهم دوگانی در عرفان و تصوف دارای ویژگی‌های خاصی است که آن را از مفاهیم منفرد در این حوزه متمایز می‌سازد. در مراحل ابتدایی سیر استکمالی سالک به سمت حق تعالی، تلوین به منزلۀ مقدمه و محرکی در جهت پیشرفت و حرکت روحی سالک به مراتب بالاتر و دستیابی به مرتبۀ تمکین است به دیگر سخن، صوفی تا زمانی که در دگرگونی میان کشف و حجاب به سر می‌برد، در مقام تلوین قرار دارد اما همین که صفات بشریت و حجاب‌های نفسانی در او زایل شود به تمکین می‌رسد و به حقیقت متصل می‌گردد. اغلب عرفا در کتب خود از تلوین و تمکین به عنوان یک مقام و مرتبۀ مهم یادکرده‌اند و به تبیین زوایا و ابعاد گوناگون آن پرداخته‌اند.این مقاله با استناد به منابع کتابخانه‌ای و به کار‌گیری روش توصیفی-تحلیلی درتحلیل محتوا و با استفاده از الگویی ساختارمند جایگاه تلوین و تمکین را در سلوک عرفانی بررسی کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهد سالک مبتدی و متوسط به دلیل وجود شرایطی از قبیل تعاقب احوال، ضعف خود و عدم تسلط بر صفات نفسانی هرلحظه دستخوش دگرگونی و دارای نشانه‌هایی است که مانعی در سیر صعودی او است تا زمانی که با کاربست مقدمات و انجام اعمالی و نیز با کشش الهی به تدریج به مرتبۀ نهایی ثبات و تمکین یعنی مقصود و قرارگاه منتهیان نائل می‌گردد.  
کلیدواژه‌ها
عرفان اسلامی؛ اصطلاحات عرفانی؛ تلوین؛ تمکین؛ متون منثور عرفانی
مراجع
فهرست منابع

الف.منابع فارسی

  1. ابرقوهی، شمس الدین ابراهیم.( 1364). مجمع‌البحرین. به کوشش نجیب مایل هروی. تهران: مولی.
  2. ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۳۸۹). التوحید. ترجمه یعقوب جعفری. قم: نسیم کوثر.
  3. ابونصر سراج، عبدالله بن علی.( 1382).اللمع فی التصوف. به تصحیح رینولد آلن نیکلسون. ترجمه مهدی محبتی.
  4. انزابی نژاد، رضا؛ حجازی، بهجت السادات.(1384).« ناهوشیاری هوشیارانۀ مولوی در دیوان شمس».  کاوش­نامه، شمارۀ 10. صص 9- 36.
  5. انصاری، خواجه عبدالله. (۱۴۱۷). منازل السائرین. به تصحیح علی شیروانی. تهران: دارالعلم.
  6. انصاری، خواجه عبدالله.( 1362). طبقات الصوفیه. به تصحیح محمد سرور مولایی. تهران: توس
  7. انصاری، خواجه عبدالله.(1371). مجموعه رسائل فارسی. به تصحیح محمد سرور مولایی.ج1 و 2. تهران: توس.
  8. انصاری، قاسم.( 1384). مبانی عرفان و تصوف. چاپ پنجم. تهران: طهوری.
  9. پارسا، خواجه محمد. (۱۳۸۱). فصل الخطاب. به تصحیح جلیل مسگرنژاد. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  10. پارسا، خواجه محمد.(1395). رساله قدسیه. به تصحیح و تعلیقات ملک محمد اقبال. پاکستان: انتشارات مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
  11. جوادیان، شکوفه. ( ۱۴۰۱). «بررسی انس وهیبت در متون منثور عرفانی فارسی تا قرن هفتم هجری قمری». با راهنمایی علی اصغر میرباقری‌فرد.  پایان‌نامه ارشد. دانشگاه اصفهان.
  12. خوارزمی. کمال الدین حسین بن حسن.( 1366). جواهرالاسرار و زواهرالانوار. به تصحیح محمد جواد شریعت. جلد 1 و2. اصفهان: مؤسسه انتشارات مشعل.
  13. دهباشی، مهدی و میرباقری فرد، علی اصغر.( ۱۳۸۴). تاریخ تصوف (۱). تهران: سمت.
  14.  دهخدا، علی‌اکبر.(1377). لغت‌نامه. دوره پانزده جلدی. ج 5. تهران: دانشگاه تهران.
  15. رشید الدین میبدی، ابوالفضل. ( ۱۳۷۱). کشف الاسرار و عده الابرار. به تصحیح علی اصغر حکمت. چاپ پنجم. جلد ۱- ۱۰. تهران: امیرکبیر.
  16. روزبهان بقلی شیرازی.(۱۳۶۰). شرح شطحیات. به تصحیح هانری کربن. تهران: کتابخانه طهوری.
  17. سهروردی، شهاب الدین. (۱۳۶۳). آداب المریدین. ترجمه عمربن محمد احمد شیرکان. به تصحیح نجیب مایل هروی. تهران: مولی.
  18. سهروردی، شهاب الدین.( 1364). عوارف المعارف. ترجمه ابومنصور عبدالمومن اصفهانی. به کوشش قاسم انصاری. انتشارات علمی و فرهنگی.
  19. شاه داعی شیرازی، (۱۳۴۰). شانزده رساله. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: مؤسسه مطبوعاتی علمی.
  20. شاه نعمت الله ولی. (۱۳۴۰). رساله‌های شاه نعمت الله ولی. به تصحیح جواد نوربخش. تهران: خانقاه نعمت اللهی.
  21. شمس الدین آملی، محمد بن محمود.(­1381). نفائس الفنون فی عرایس العیون. به تصحیح ابوالحسن شعرانی. 3 جلد. چاپ دوم. تهران: اسلامیه.
  22. شمس، محمد جواد. ( ۱۳۸۵). «نقل و بررسی دیدگاه‌های عارفان در باب دو اصطلاح تلوین و تمکین».  فروغ وحدت (فصلنامه آموزشی- پژوهشی دانشگاه مذاهب اسلامی). سال اول. شماره ۵. صص ۶۰- ۶۷.
  23. شهری برآبادی، محمد. (۱۳۶۹). «عنایت الهی در اندیشه عرفانی». کیهان اندیشه. شماره ۳۲. صص ۹۵ - ۱۰۲.
  24. صائب، غلامعباس. (۱۳۹۹). پایان‌نامه «مقدمه، تصحیح و تعلیقات تحقیقات خواجه محمد پارسای بخارایی». با راهنمایی تقی اژه‌ای.  پایان‌نامه دکتری دانشگاه اصفهان.
  25. عبادی مروزی، قطب الدین ابوالمظفر منصور بن اردشیر. ( ۱۳۴۷). صوفی نامه یا التصفیه فی احوال المتصوفه. به تصحیح غلامحسین یوسفی. انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
  26. عبدالرزاق کاشانی. (۱۳۷۹). شرح منازل السائرین. به تصحیح علی شیروانی. چاپ دوم. تهران: الزهراء.
  27. عبدالرزاق کاشانی.( 1387). ترجمه اصطلاحات الصوفیه. ترجمه محمد خواجوی. چاپ سوم. تهران: مولی.
  28. عزالدین کاشانی. محمود بن علی.( 1394). مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه. به تصحیح جلال‌الدین همایی. چاپ دوازدهم. تهران: سخن.
  29. غزالی، ابوحامد محمد. (۱۳۸۳). کیمیای سعادت. چاپ یازدهم. ۲ جلد. تهران: علمی و فرهنگی.
  30. غزالی، ابوحامد محمد. (۱۳۸۶). احیاء علوم دین. ترجمه مؤید الدین محمد خوارزمی. به تصحیح حسین خدیوجم. ۴ جلد. چاپ ششم. تهران: علمی و فرهنگی.
  31. غزالی، احمد . (۱۳۷۰). مجموعه‌آثار فارسی احمد غزالی. به کوشش احمد مجاهد. تهران: دانشگاه تهران.
  32. قشیری، عبدالکریم بن هوازن.( 1396). ترجمه رساله قشیریه. به تصحیح سیده مریم روضاتیان و سید علی اصغر میرباقری‌فرد. تهران: سخن.
  33. لاهیجی، شمس الدین محمد. (۱۳۷۱). مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز. به کوشش محمد رضا برزگر خالقی و عفت کرباسی. تهران: زوار.
  34. مستملی بخاری، اسماعیل بن محمد. (۱۳۶۳). شرح تعرف لمذهب تصوف. به تصحیح محمد روشن. ۵ جلد. تهران: اساطیر.
  35. نسفی، عزیزالدین بن محمد. (۱۳۹۱). بیان التنزیل. به تصحیح سید علی اصغر میرباقری فرد. تهران: سخن.
  36. هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان. (۱۳۹۲). کشف‌المحجوب. به تصحیح محمود عابدی. تهران: سروش.
  37. همدانی ، عین القضات. (۱۳۸۵). دفاعیات عین‌القضات همدانی (شکوی الغریب). چاپ دوم. تهران: منوچهری.
  38. همدانی ، عین القضات. (بی‌تا). رساله لوایح. به تصحیح رحیم فرمنش. تهران: کتابخانه منوچهری.
 

ب.منابع عربی

  1. قرآن کریم.
  2. ابن شعبه، حسن بن علی. (۱۴۰۴). تحف العقول عن آل الرسول. به تصحیح علی‌اکبر غفاری. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة. مؤسسه النشر الاسلامی.
  3. ابن عربی، محمد بن علی. (بی‌تا). الفتوحات المکیه. 4 جلد. بیروت: دارالصادر.
  4. ابن عربی، محمد بن علی.( 1421 ه. ق). مجموعه رسائل.ذیل بخش اصطلاحات الصوفیه. 3 جلد. بیروت: دارالمحجه البیضاء.
  5. ابونصر سراج، عبدالله بن علی. (۱۲۹۲). اللمع فی التصوف. به تصحیح رینولد آلن نیکلسون.لیدن: مطبعه برزیل.
  6. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد. (۱۳۶۸). غررالحکم و دررالکلم. به تصحیح مهدی رجایی. قم: دار الکتاب الاسلامی.
  7. مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی. (۱۴۰۳) بحارالانوار. چاپ دوم. ۱۱۱ جلد. بیروت: دارالإحیاء التراث العربی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 262
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 80


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب