آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,079 |
بررسی تطبیقی مظاهر و نمودهای آزادی در شعر ملک‌الشعرا بهار و احمد شوقی بر اساس تحلیل گفتمان ون‌دایک | ||
| نشریه ادبیات تطبیقی | ||
| مقاله 2، دوره 16، شماره 30، آبان 1403، صفحه 33-85 اصل مقاله (1.48 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2024.23720.3753 | ||
| نویسندگان | ||
| کمال رسولیان* 1؛ فاطمه مدرسی2 | ||
| 1کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
| 2استاد زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
| چکیده | ||
| سروده‌های دو شاعر مورد بحث به دلیل وجودِ همسویی‌های فکری و ادبی فراوان در بیشتر زمینه‌ها از جمله در حیطة آزادی، همواره بابِ طبعِ دوستداران اهل پژوهش بوده است. بررسی تطبیقی اشعارِ این دو سراینده، نشان می‌دهد که مضامین مشترکِ وافر و شایانی در پندارِ آنها وجود دارد. در جستار پیشِ‌رو با تکیه بر متغیرهای گفتمان ون‌دایک به تبیین مهم‌ترین نمودهای آزادی و جلوههای آن در اشعارِ دو سخنور ایرانی و مصری، بهار و شوقی، و همچنین تحلیل رویکرد ایشان بر پایة تفکرات ون‌دایک می‌پردازیم. با استناد به یافته‌های تحقیق از میان اضلاع چهارگانة مربع عقیدتی ون‌دایک، توجه به داده‌های مشتمل بر نکات مثبت دربارة گفتمان خودی و نیز عنایت به دانسته‌های حاوی نکات منفی در ارتباط با کانون دیگران، در هیأت مؤلفه‌هایی چون: آزادی، آزادی سیاسی، فرزانگی، مناسبات اجتماعی، آزادی معنوی، آزادی زنان، آزادی قومی و ملیتی، آزادی بیان و اندیشه و... مبنای جهت‌گیری‌های سیاسی بهار و شوقی را شکل می‌دهند. هدف آن است که با تطبیق مفهوم آزادی، درک تازه‌ای از انسجام ادبیات با اوضاع سیاسی و اجتماعی در حوزۀ درک بیشتر تعامل ادبی و فرهنگی ِ ایران و کشورهای عربی، به ویژه مصر حاصل شود .روش این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات لازم برای سنجش نمونه‌ها به شیوۀ کتابخانه‌ای و بررسی مستقیمِ متون و با تمرکز بر شرح و تفسیر درون‌مایه‌های موجود حاصل شده است | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بهار؛ شوقی؛ گفتمان ون‌دایک؛ ادبیات تطبیقی؛ آزادی | ||
| مراجع | ||
|
کتابنامه
الف. منابع غیر لاتین
- آذری، علی.(1354). قیام شیخ محمدخیابانی در تبریز. چاپ چهارم، تهران: بنگاه مطبوعاتی صفیعلیشاه.
- آراستهخو، محمد.(1370). فرهنگاصطلاحاتعلمی-اجتماعی. تهران: نشر گستره.
- آرینپور، یحیی.(1357). از صبا تا نیما. چاپ پنجم، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
- آرینپور، یحیی.(1387). شعر و نثر بهار. به اهتمام میلاد عظیمی. من زبان وطن خویشم (نقد و تحلیل و گزیدۀ اشعار ملک الشعرای بهار) چاپ نخست، تهران: سخن.
- براهنی، رضا.(1358). طلا در مس(در شعر و شاعری). چاپ سوم، تهران: نشر زمان.
- بهار، محمدتقی.(1354). دیوان اشعار. چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
- پروین، ناصرالدین.(1385). «یادنامة ملکالشعرای بهار»، مجلۀ بخارا. تهران: شماره 55 .
- چرنگ، حمیلا و رشیدی‌فر شهلا.(1399). «بررسی مضامین مشترک اجتماعی در اشعار ملک‌الشعرا بهار و احمد شوقی»، هفتمین کنفرانس بین‌المللی مطالعات زبان، ادبیات، فرهنگ و تاریخ. 20 اسفند 1399، گرجستان.
- حائری، هادی.(1375). یکصدمین سالگرد میلاد بهار. تهران: نشر حدیث.
- حاکمی، اسماعیل.(1374). ادبیات معاصر ایران. چاپ دوم، تهران: اساطیر.
- حاکمی، اسماعیل و اکبری‌بیرق، حسن.(1380). «ملکالشعرای بهار»، ضمیمة مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران: پاییز 1380، صص28و29.
- حاکمی، اسماعیل.(1386). «بهار، سنت، تجدد». مجموعه مقالات یادی دوباره از بهار. به کوشش سعید بزرگ بیگدلی. چاپ نخست. تهران: موسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی.
- حامدی‌شیروان، زهرا و زرقانی، سید‌مهدی.(1392). «تحلیل داستان رستم و شغاد بر اساس مربع ایدئولوژیک ون‌دایک»، کاوش‌نامة زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یزد، 15(28)، 25-48.
- الحر، عبدالمجید.(1992). أحمد شوقی أمیر الشعراء و نغم اللحن و الغِناء. الطبعه الأولی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
- حق‌شناس، علی‌محمد.(1383). «آزادی و رهایی در زبان ادبیات»، فصلنامة مطالعات و تحقیقات ادبی، 1(3و4)، 58-39.
- خلیل جحا، میشال.(1999). الشعر العربی الحدیث من أحمد شوقی إلی محمود درویش. بیروت: دارالعوده.
- دستغیب، عبد‌العلی.(1348). سایه روشن شعر نو پارسی. انتشارات فرهنگ.
- دورانت، ویل.(1345). تاریخ فلسفه. ترجمۀ عباس زریاب خوئی، تهران: نشر دانش. (چاپ به زبان اصلی1926).
- رابینسون، دیو.(1400). فلسفة سیاسی، قدم اوّل. ترجمة ابراهیم اسکافی. تهران: شیرازة کتاب ما.
- زارع، غلامعلی.(1386). «مفهوم آزادی از دیدگاه ملک الشعرای بهار»، مجموعه مقالات یادی دوباره از بهار. به کوشش سعید بزرگ بیگدلی، چاپ نخست، تهران: موسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی.
- زرکلی، خیرالدین.(1969). الاعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین. الطبعه الثالثه، بیروت: مطبعه العربیه.
- الزّیات، احمد‌حسن.(1993). تاریخُ الادبِ العربی للمدارس الثانویه و العلیا. بیروت، لبنان: دار‌المعرفه.
- شفیعی‌کدکنی، محمدرضا.(1378). ادبیات فارسی از عصر جامی تا روزگار ما. تهران: نی.
- شفیعی‌کدکنی، محمدرضا.(1383). ادوار شعر فارسی. چاپ دوم. تهران: سخن.
- شوقی، احمد.(2012). دیوان(الشوقیات). بیروت: دار الجیل.
- شوقی، احمد.(۱۴۱۹) ه.ق ۱۹۹۸ م. الموسوعه الشوقیه لأمیر الشعراء. (دوره پنج جلدی).
- شوقی، احمد. دیوان. بیروت: دار‌النهضه، بی‌تا.
- صابری، علی و رزاقی، الهه.(1391). «بررسی تطبیقی دیدگاه‌های سیاسی بهار و شوقی»، مطالعات ادبیات تطبیقی، 6(22) ، 9-26.
- ضیف، شوقی.(1975). شوقی شاعر العصر الحدیث. الطبع السادسه، القاهره: دارالمعارف.
- ضیف، شوقی.(2007). حافظ و شوقی و زعامه المصر الأدبیه إعداد و تقدیم محمد عبدالمطلب، شوقی و حافظ فی مرآه النقد. الطبعه الأولی، القاهره: المجلس الأعلی للثقافه.
- طه، حسین. (1933). حافظ و شوقی. القاهره: منشورات الخانجی و حمدان.
- عباس زیدی، سید‌سکندر.(1388). «ادبیات تطبیقی و ویژگی‌های ادبیات معاصر»، نشریة نامه پارسی. 50، 129 – 114.
- العقاد، عباس‌محمود.(1950). شعراء مصر و بیئاتهم فی الجیل الماضی. القاهره: مکتبه النهضه المصریه.
- غنیمی‌هلال، محمد.(1373). الادب المقارن. ادبیات تطبیقی، تاریخ و تحول، اثرپذیری و اثرگذاری فرهنگ و ادب اسلامی، ترجمه و تحشیه و تعلیق از: دکتر سید مرتضی آیت‌الله‌زاده شیرازی، تهران: امیرکبیر.
- الفاخوری، حنا.(1953). تاریخُ الادبِ العربی. لبنان: المطبعه البولسیه.
- فاضلی، محمد.(1383). «گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی»، پژوهش‌نامة علوم انسانی و اجتماعی، 4(14). 81-107.
- کفافی، محمد عبدالسلام.(1382). ادبیات تطبیقی. پژوهشی در باب نظریه ادبیات و شعر روایی، ترجمة سید حسین سیدی، جلد1، آستان قدس رضوی، شرکت به‌‌نشر.
- المقالح، عبدالعزیز.(1984). عمالقه عند مطلع القرن. الطبعه الأولی، بیروت: منشورات دار‌الآداب.
- ممتحن، مهدی. (1389). «بهار و شوقی در گذرگاه مفاهیم و معانی»، نشریة ادبیات تطبیقی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دورة جدید، 1(2). 181-165.
- موحدفرد، میثم.(1385). نغمۀ آزادی(پژوهشی در شعر مشروطه). تهران: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور.
- ون‌دایک، تئون اِی.(1382). مطالعاتی در تحلیل گفتمان، از دستور متن تا گفتمان‌کاوی انتقادی. گروه مترجمان. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
- همایی، جلالالدین.(1387). مقام بهار. به اهتمام میلاد عظیمی. من زبان وطن خویشم(نقد و تحلیل و گزیدۀ اشعار ملکالشعراء بهار)چاپ نخست. تهران: سخن.
- یوسفی، محمدتقی و هاشمیان، لیلا.(1401). «تحلیل گفتمان سیاست و اجتماع در غزلیات هوشنگ ابتهاج بر پایة نظریة ون دایک»، فصلنامة پژوهش‌های ادبی، 19(76)، 174-145. https://doi.org/10.2634/Lire.19.76.145
ب.منابع لاتین
Yu, Pauline.(2006).”Comparative Literature In Question” Scholarly Journal, Daedalus: Boston, Spring 2006, page 38.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 398 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 370 |
||