دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,380,003
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,068
رون, مهسا, نقدی, پروین. (1403). خوانش کهن‌الگویی رؤیاها در رسالة «بدوّالشّأن» ترمذی از منظر نماد‌شناسی یونگ. , 27(55), 137-163. doi: 10.22103/jll.2024.23761.3142
مهسا رون; پروین نقدی. "خوانش کهن‌الگویی رؤیاها در رسالة «بدوّالشّأن» ترمذی از منظر نماد‌شناسی یونگ". , 27, 55, 1403, 137-163. doi: 10.22103/jll.2024.23761.3142
رون, مهسا, نقدی, پروین. (1403). 'خوانش کهن‌الگویی رؤیاها در رسالة «بدوّالشّأن» ترمذی از منظر نماد‌شناسی یونگ', , 27(55), pp. 137-163. doi: 10.22103/jll.2024.23761.3142
رون, مهسا, نقدی, پروین. خوانش کهن‌الگویی رؤیاها در رسالة «بدوّالشّأن» ترمذی از منظر نماد‌شناسی یونگ. , 1403; 27(55): 137-163. doi: 10.22103/jll.2024.23761.3142

خوانش کهن‌الگویی رؤیاها در رسالة «بدوّالشّأن» ترمذی از منظر نماد‌شناسی یونگ

نثرپژوهی ادب فارسی
دوره 27، شماره 55، تیر 1403، صفحه 137-163    اصل مقاله (1.57 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2024.23761.3142
نویسندگان
مهسا رون* 1؛ پروین نقدی2
1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بین‌‌المللی امام خمینی(ره) قزوین، ایران
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بین‌‌المللی امام خمینی(ره)
چکیده
رؤیا گاه تجلی‌گاه ناخودآگاه فردی و جمعی بشر و بستر ظهور کهن‌الگوها، درقالب رمز و سمبل، است. یونگ، پیرو استادش فروید، به رؤیاها اهمیت زیادی می‌داد اما منشا آنها را «ناخودآگاه جمعی» می‌دانست. روایت خواب‌ها و مکاشفات عرفا نیز که مشتمل بر محتویات ضمیر ناخودآگاه آنهاست از متون قابل تفسیر و تطبیق با نمادشناسی یونگ است. بخشی از رسالة «بدوّالشأن»، زندگینامه خودنوشت حکیم محمدبن‌علی ترمذی، روایت رؤیاهایی است که وی دیده یا دیگران، بویژه همسرش، دربارۀ او دیده‌اند. در این پژوهش، به شیوه توصیفی ـ تحلیلی، این رؤیاها که برطبق نظر یونگ برآمده از ضمیر ناخودآگاه و دارای محتوایی نمادین است، تفسیر شده‌است. نتایج نشان می‌دهد این رؤیاها با نمادهای کهن‌الگویی یونگ قابل تطبیق و تفسیر است و کهن‌الگوهایی همچون فرایند فردیت، خویشتن، سایه، آنیما، پیر خردمند در آنها نمود یافته‌اند. تجربة سفر به خانة خدا در رؤیاهای ترمذی نمادی از سفر درونی وی است. برخی از کهن‌الگوهای یونگی همچون پیر خردمند، در بدوّالشّأن، در قالب پیامبر، پیرمرد سفیدمو، فرشته و امیر، در نقش راهنمای ترمذی، ظاهر شده‌اند. مواجهه با خویشتن یا «فرامن» نیز با نماد گیاهان، اشکال هندسی، صخره، پرنده و درخت تجلی یافته‌است. ترمذی با راهنمایی‌های این نمادها باید از دشواری‌های راه سلوک بگذرد و به خودآگاهی و کمال برسد. همسر ترمذی نیز که بیشتر خواب‌ها دربارة ترمذی از او روایت شده، نمادی از آنیمای عارف است که او را در شناساندن سایه‌ها (نفس امّاره و امورات دنیوی) و رسیدن به خویشتن و فردیت یاری می‌دهد.
کلیدواژه‌ها
ترمذی؛ یونگ؛ نمادشناسی؛ رؤیا؛ کهن‌الگو
مراجع
فهرست منابع

الف. منابع فارسی

  1. ادونیس، علی احمد سعید. (1385). تصوف و سوررئالیسم. ترجمة حبیب­الله عباسی. تهران: سخن.
  2. اژه­ای، تقی و عرب­جعفری، مهدی. (1396). «مقایسۀ کهن­الگوهای یونگ با شیوۀ عرفانی ابوسعید»، ادبیات عرفانی و اسطوره­شناختی، سال 13، شمارة 47، صص: 67-97.
  3. اسماعیلی، روح­الله. (1400). کهن­الگوهای راهنما در خواب و رؤیا در اُمّهات آثار عطار نیشابوری برمبنای آرای یونگ. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور اصفهان.
  4. امامی، نصرالله. (1393). مبانی و روش­های نقد ادبی. تهران: جامی.
  5. بیلسکر، ریچارد. (1384). یونگ. ترجمۀ حسین پاینده. تهران: طرح نو.
  6. ترمذی، محمدبن­علی. (1379). مفهوم ولایت در دوران آغازین اسلامی؛ دو اثر از حکیم ترمذی. برگردان همراه با مقدمه و حواشی از برند راتکه و جان اوکِین. ترجمة مجدالدین کیوانی. تهران: مرکز.
  7. پورنامداریان، تقی. (1368). رمز و داستان­های رمزی در ادب فارسی. تهران: علمی و فرهنگی.
  8. ثروت، منصور. (1388). «رؤیا و نقش آن در متون عرفانی». زبان و ادب فارسی. سال 52. پاییز و زمستان. شماره مسلسل 211. ص45-62.
  9. دانیلز ، مایکل (1372). خودشناسی با روش یونگ. ترجمة اسماعیل فصیح. تهران: فاخته.
  10. رابرتسون، رابین. (1395). یونگ­شناسی کاربردی. ترجمة ساره گلزایی. چاپ دوم. تهران: بنیاد فرهنگ زندگی.
  11. رازی، نجم­الدین. (1363). مرصادالعباد. به­تصحیح محمدامین ریاحی. تهران: کتابخانه سنایی.
  12. ستاری، جلال. (1386). مدخلی بر رمزشناسی عرفانی. تهران: سمت.
  13. شاملو، سعید. (1382). روان­شناسی شخصیت. تهران: رشد.
  14. شایگان‌فر، حمید. (1380). نقد ادبی (معرفی مکاتب نقد). تهران: میترا.
  15. شمیسا، سیروس. (1376). داستان یک روح. تهران: فردوس.
  16. شمیسا، سیروس. (1384). نقد ادبی. تهران: میترا.
  17. شولتز، دوان پی و شولتز، سیدنی الن. (1370). تاریخ روان­شناسی نوین. ترجمة علی­اکبر سیف و همکاران. تهران: رشد.
  18. صاحبدل، رسول. (1395). مطالعۀ تطبیقی مسئلۀ رؤیا در روانکاوی یونگ و عرفان ابن­عربی. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و زبان­های خارجی. دانشگاه علامه طباطبایی.
  19. صادقیان کلو، بهنام (1396). «بازخوانی غزلیات شمس از منظر کهن­الگوی نفس در اندیشۀ یونگ»، متن­پژوهی ادبی، سال 21، شمارة 74، صص: 147-166.
  20. عروج­­نیا، پروانه. (1389). «ترمذی حکیم یا صوفی». پژوهشنامة عرفان. سال 2. شمارة 3. صص: 107-131.
  21. فتوحی رودمعجنی، محمود. (1385). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
  22. قشیری، ابوالقاسم. (1387). رسالۀ قشیریه. به تصحیح بدیع­الزمان فروزانفر. تهران: علمی و فرهنگی.
  23. گرجی، مصطفی و تمیم­داری، زهره (1391). «تطبیق پیر مغان دیوان حافظ با کهن­الگوی پیر خردمند»، ادبیات عرفانی و اسطوره­شناختی، سال 8، شمارة 28، صص151-177.
  1. گرین، ویلفرد و همکاران. (1380). مبانی نقد ادبی. ترجمه فرزانه طاهری، چاپ دوم. تهران: نیلوفر.
  2. مانی، مهنوش. (1389). رؤیا در عرفان و روان­شناسی. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه اصفهان.
  3. مجتبایی، فتح­الله. (1393). مدخل «ترمذی» در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیرنظر محمدکاظم موسوی بجنوردی، ج15. در https://www.cgie.org.ir.
  4. مولایی، فریبا (1388)، «شرح حال ترمذی و بررسی آثار و اندیشه­های عرفانی او»، فصلنامة عرفان. سال 5. تابستان. شمارة 20. صص: 193-240.
  5. میرباقری­فرد، علی­اصغر و جعفری، طیبه. (1389). «مقایسة تطبیقی کمال­جویی در عرفان و روانشناسی یونگ». ادبیات عرفانی. پاییز و زمستان. شمارة 3. صص: 1-33.
  6. یاوری، حورا. (1374). روانکاوی و ادبیات. تهران: تاریخ ایران.
  7. یونگ، کارل گوستاو. (1384). رؤیاها. ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیل­پور. تهران: کاروان.
  8. یونگ، کارل گوستاو (1) (1392). روان­شناسی و کیمیاگری. ترجمة محمود بهفروزی. تهران: جامی.
  9. یونگ، کارل گوستاو. (2). (1392). انسان و سمبل­هایش. ترجمة محمد سلطانیه. چاپ چهارم. تهران: جامی.
  10. یونگ، کارل گوستاو. (1387). انسان در جستجوی هویت خویشتن. ترجمۀ محمود بهفروزی. تهران: جامی.
  11. یونگ، کارل گوستاو. (1390). چهار صورت مثالی. ترجمۀ پروین فرامرزی. تهران: آستان قدس رضوی.
  12. یونگ، کارل گوستاو. (1396). ناخودآگاه جمعی و کهن­الگو. ترجمۀ فرناز گنجی و محمدباقر اسماعیل­پور. تهران: جامی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 117
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 80


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب