دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,380,003
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,072
مجاهدی, محب الله, لطیف پور, لطف الله, عصمتی, سیدعظیم الله. (1403). بررسی تطبیقی عدد در زبان عربی و فارسی دری. , 16(30), 283-321. doi: 10.22103/jcl.2024.23806.3757
محب الله مجاهدی; لطف الله لطیف پور; سیدعظیم الله عصمتی. "بررسی تطبیقی عدد در زبان عربی و فارسی دری". , 16, 30, 1403, 283-321. doi: 10.22103/jcl.2024.23806.3757
مجاهدی, محب الله, لطیف پور, لطف الله, عصمتی, سیدعظیم الله. (1403). 'بررسی تطبیقی عدد در زبان عربی و فارسی دری', , 16(30), pp. 283-321. doi: 10.22103/jcl.2024.23806.3757
مجاهدی, محب الله, لطیف پور, لطف الله, عصمتی, سیدعظیم الله. بررسی تطبیقی عدد در زبان عربی و فارسی دری. , 1403; 16(30): 283-321. doi: 10.22103/jcl.2024.23806.3757

بررسی تطبیقی عدد در زبان عربی و فارسی دری

نشریه ادبیات تطبیقی
مقاله 9، دوره 16، شماره 30، آبان 1403، صفحه 283-321    اصل مقاله (1.72 M)
نوع مقاله: مقاله مروری
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2024.23806.3757
نویسندگان
محب الله مجاهدی1؛ لطف الله لطیف پور2؛ سیدعظیم الله عصمتی* 3
1پوهنیار (استادیار) زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بدخشان، بدخشان، افغانستان
2پوهنمل(استادیار) زبان و ادبیات عربی دانشگاه بدخشان، بدخشان، افغانستان
3پوهندوی (استاد) بخش زبان و ادبیات عربی ، دانشگاه بدخشان، بدخشان، افغانستان.
چکیده
در این پژوهش از روش تحلیلی- توصیفی استفاده صورت گرفته است. هدف بنبادی ما در تحقیق حاضر نشان دادن میزان استفاده از فرایند عدد، معدود، ممیز یا تمییز عدد و یاهم روشنگر در نظامندی دستوری و جایگاه نحوی زبان‌های مزبور بوده است که به گونه‌ی تطبیقی انجام یافت. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که عدد، معدود، ممیز، یا روشنگر در زبان عربی و فارسی دری تفاوت‌های میان دستوری را دارد؛ که در دستور زبان عربی مطابقت‌ها الزامی بوده و نقش آفرین از دید نحوی در جملات نیز مخصوص را دارد. ولی در زبان فارسی دری مطابقت میان آن‌ها الزامی نیست بل‌که به شیوه‌ها و اسلوب‌های متفاوت مورد بحث قرار گرفته است، پرسش اصلی که بدان پرداخته شده بررسی تطبیقی عدد در زبان عربی و فارسی دری از دید هم‌سویی و اختلاف کاربرد لفظی و معنایی بوده است، که به راه اندازی این پژوهش می‌توان به نتائج ذیل دست یافت که عدد در زبان های فارسی دری وعربی اسم یا صفتی است که بر مقدار چیزها یا بر ترتیب آنها دلالت می‌کند مطابقت معدود با عدد در زبان عربی حتمی بوده ودر زبان فارسی دری معدود همیشه مفرد میآید.
عد در زبان عربی بر دو نوع اصلی و فرعی دسته بندی شده است؛ و در زبان فارسی دری به پنج گونه تقسیم شده است ک. . در زبان عربی تمیز عدد برای رفع ابهام میاید که همین‌گونه در فارسی گاهی به اسم روشنگر و ممیز برای رفع ابهام معدود نیز می‌آید.
کلیدواژه‌ها
عدد؛ معدود؛ زبان عربی؛ فارسی دری؛ ادبیات تطبیقی
مراجع
کتابنامه

منابع فارسی

-ابن هشام، جمال الدین عبد الله بن هشام. (2007م). شرح قطر النّدی و بلّ الصّدی، بیروت، دارالفکر.

-أبو البقاء، محب الدین عبدالله بن الحسین بن عبدالله. ( 1995). للباب فی علل البناء والإعراب، تحقیق : غازی مختار طلیمات. دمشق: دار الفکر .

-استاجی، اعظم.(2009).« بررسی ممیزهای عدد در زبان فارسی». زبانشناسی و گویش های خراسان، 1(1).

-اکبری­زاده، فاطمه؛ حق بین، فریده و رضایی، فاطمه. (2019). «نقد ترجمۀ ساخت اطلاعی نشان‌دار در نمایشنامه شهرزاد توفیق الحکیم». پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 9(21), 153-174.

-الانباری، کمال الدین. (1999). اسرارالعربیه. تحقیق: برکات یوسف هبود. لبنان: بیروت.

-انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن.(1390). دستور زبان فارسی2 ویرایش چهارم. تهران: فاطمی.

-برکات، ابراهیم ابراهیم.(2007). النحو العربی، مصر: دارالنشر للجامعات.

-بصاری ، طلعت.( ۱۳۴۵ ش). دستور مختصر زبان فارسی، طهوری: تهران.

-بهداد، رمضان.(1383). قواعد (دوم): مسائل اسم وحرف. ایران: دانشگاه یزد.

-بیتاب، عبدالحق. (1333). دستور زبان فارسی. پوهنتون کابل: نشرات فاکولتة ادبیات.

-پاشازانوس، احمد.( 1384) «نگاهی به کاربرد «حتی» در زبان عربی». پژوهشنامه علوم انسانی. (48-47)، 11-30.

-تفکری رضایی، شجاع؛ نظری، کبری. (2014). «بررسی نحوی ممیّز عدد در زبان فارسی». پژوهشهای زبانی، 5(1)، 1-20.

-تهرانی، سیدهاشمی حسینی. (بی.تا)، علوم العربیة. تهران: مفید.

-تیمورماین، احمد. (2002). اسرار العربیه معجم لغوی نحوی صرفی یحتوی علی ذخائر من اسرار العربیه مستقاه من نوادر المولفات و اقوال الائمه فی الکتب المخطوطه والمطبوعه، بیروت، دارالوفاق العربیه.

-الجامی، عبدالرحمن بن أحمد. (1430). الفوائد الضیائیة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.

-جهانگیری، نادر؛ استاجی، اعظم. (1384). «تبدیل عدد یک به نشانه نکره در زبان فارسی». مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی.‎2.

-حسن، عباس. ( بی. تا). النحو الوافی. ‌چاپ سوم. مصر: دارالمعارف.

-حنیف، محسن. (1332هـ). تطبیق القواعد النحویه علی النصوص القرآنیه والنبویه. لاهور: مکتبه الاسلامیه.

-دوکوهکی، شهرام. (1381). «گستره معنایی شمار واژگان در زبان فارسی». مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز. 35(18)، 53-60.‎

-الرضی، محمد بن الحسن الاسترآبادی. (1389)، شرح الرضی علی کافیة ابن الحاجب. قم: دارالمجتبی.

-الزمخشری، أبی القاسم محمود بن عمر. ( 1993). المفصل فی صنعة الإعراب.تحقیق : د.علی بو ملحم، بیروت: دار و مکتبة الهلال.

-السامرائی، محمد فاضل. (2014م). النحو العربی أحکام ومعان. بیروت: دارابن کثیر.

-الشرتونی، رشید. (1417). مبادئ العربیه قسم النحو. قم: موسسة دارالذکر.

-الصبان، محمد بن علی. (1419م). حاشیة الصبان علی شرح الأشمونی علی ألفیة ابن مالک. بیروت: دارالفکر.

-ضیف، شوقی. (1390). نحو جدید دستور کاربردی زبان عربی. ترجمه: .مصطفی موسوی. تهران: سازمان مطالعه وکتب علوم انسانی دانشگاه های سمت.

-طالقانی، سید کمال. ( ۱۳۴۹ ش­). اصول دستور زبان فارسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.

-عصمتی پوهنمل سیدعظیم الله و دانش پوهنیار محمدیونس.(1399). «کاربرد تذییل در دستور زبان عربی». دانشنامه اورمزد.51، 76-68.

-عصمتی، سید عظیم الله. (1398). «مصادر در زبان عربی و فارسی دری». پامیر: فصل­نامه علمی تحقیقی پوهنتون بدخشان، 4(9), 45–64.

-عصمتی،  سیدعظیم الله. (1397). «نسبت در زبان عربی وفارسی دری». ماه نامه آفاق علوم انسانی. 2(22)، 101–118.

-عصمتی، ‌سیدعظیم‌الله؛ ‌اقبال، حسام؛ لطیف‌پور، ‌لطف‌الله. (2020). «نحوه کاربردی استفهام در زبان عربی و فارسی دری». پژوهش ملل، 60(6)، 149–172.

-عطیه، محسن علی. (2006). الاسالیب النحویه عرض وتطبیق. عمان: دارالمناهج.

-عطیه، محسن علی. (2007). الواضیح فی القواعد النحویه والابنیه الصرفیه.عمان: دارالمناهج.

-همایون­فرخ، عبدالرحیم. ( ۱۳۳۸ ش). دستور جامع زبان فارسی. تهران: علمی.

-فرخاری، احمد یاسین. (1369) دستور سخن. کتابخانه الکترونیکی امید ایران.

-فرشیدورد، خسرو. (1382). دستور مفصل امروز. تهران: دانشگاه تهران.

-کاکه رش، فرهاد؛ آریان، حسین. (2018). «شگردهای حصر و قصر در غزلیات سعدی، معیار سنجش کلام هنری بلاغت فارسی». متن پژوهی ادبی. 22(76)، 142-115DoI: 10.22054/ltr.2018.8835

-لطیف‌پور، ‌لطف‌الله؛ عصمتی، ‌سیدعظیم‌الله.(2020). «اسم‌های اصوات در زبان عربی و فارسی دری». آفاق علوم انسانی، 38(4), 23–42.

-مدرس افغانی، شیخ محمدعلی.(1418م). الکلام المفید. چاپ چهارم. قم: مؤسسة الدارالهجرة.

-مشتاق­مهر، رحمان؛گلی، احمد؛ محمدی، فرهاد. (2018). «ساخت‌های نحویِ بیانِ حصر در زبان فارسی (مطالعۀ موردی: آثار سعدی)». پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت. 7(1)، 163-182.  https://doi.org/10.22059/jlcr.2018.66409

-مغنیة، حبیب. (2004م). الوافی فی النحو و الصرف. بیروت: دار ومکتبة  الهلال.

-مهدی، معینیان. ( 1369). دستور زبان فارسی.ایران: انتشارات معینیان.

-نظامی گنجوی. (1395). خسرو و شرین. به کوشش ع. م. آزاد. تهران: فردوسی.

-نگهت سعیدی، محمد نسیم. (1392)، دستور معاصر زبان دری، کابل، انشتارات امیری.

-واحدی، قدرت الله.(1346). دستور زبان فارسی. چاپ سوم.تهران: انتشارات آسیا.

-الهاشمی، السید أحمد.(1943م). القواعد الاساسیه للغه العربیه. بیروت: دارالکتب العلمیه

-یعقوب، رامیل بدیع.(1998). موسوعه النحو والصرف والاعراب. لبنان، بیروت: دارالوفاق.

https://ganjoor.net/asadi/garshaspname/sh109

منابع مجازی

https://siminsagh.net/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C/%D8%B3%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A8/post/6482/

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 409
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 151


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب