آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,083 |
روابط تراروایتی نمایشنامة مجلس قربان سنمار بیضایی و جزاء مینالی ماجد الخطیب | ||
| نشریه ادبیات تطبیقی | ||
| دوره 16، شماره 31، اسفند 1403، صفحه 67-87 اصل مقاله (1.03 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2024.24142.3782 | ||
| نویسندگان | ||
| طیبه امیریان1؛ علی سلیمی* 2؛ فرناز نقی زاده3 | ||
| 1دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| 2استاد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| 3استادیار زبان و ادبیات فارسی، بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلام آباد غرب، کرمانشاه، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف: نهادة کیفیّت روابط، کشف و فهم مبادلات میان روایتها یکی از محورهای اجتناب‌ناپذیر نظری ترامتنی در تجربة روایی است، آنطور که به یکی از شالوده‌های روایت‌شناسی تبدیل گشته است. از نسبت‌های بیناروایتی، که درون یک نظام فرهنگی واحد و یا بینافرهنگی شکل گیرد، بیش‌متنیّت است که هستة نظرگاه ژرار ژنت را به خود اختصاص داده است. در همین راستا، نسبت روایت نمایشنامه‌های «مجلس قربانی سنمّارِ» بیضائی و «جزاء مینالیِ» ماجد الخطیب به عنوان بیش‌روایت با داستان «سمنار و ساختن خُورنق» که در «هفتپیکر» نظامی بدان اشارت رفته، به عنوان «پیش‌روایت ویا زِبرمتن» مشهود است. روش پژوهش: این گفتاورد با روش مقایسة تطبیقی – تحلیلی، در جستجوی کارکرد عناصر کیفی بیش روایتی با عنوان «عناصر پیرا آرایه‌ای» و روابط میان آنها در نمایشنامة بیضائی و نمایشنامة الخطیب به عنوان بیش‌متن ومقایسه آنها با سرودة نظامی در هفت پیکر به عنوان پیش‌متن با تکیه بر نظریه تراروایتی ژنت است. یافته‌ها: عناصر کیفی بیش‌روایتی بسان انگیزه، ارزش، شخصیّت، بهره‌مندی از اسطوره، ملیّت وقومیّت شخصیّت‌ها در هر دو نمایشنامه فارسی و عربی در مقایسه با سرودة نظامی به منظور تولید و باروری روایی در سنت‌های روایی هر دو نمایشنامه‌نویس یافت می‌شوند. نتیجه‌گیری: بهره‌مندی از عناصر پیرا آرایه‌ای در نمایشنامة بیضائی با هویّت‌سازی جمعی در جامعة ایرانیِ و در نمایشنامة الخطیب با مسائل اجتماعی روز و رنج جامعة عراقی انطباق می‌یابد. اما؛ قدرت باروری و تکثیر روایی به منظور تولید یک روایت ماندگار در اثر بیضائی که بیشتر با تحلیل تاریخی و خلق صحنه‌های روانشناختی آمیخته شده، در مقایسه با اثر الخطیب تأثیرگذارتر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تراروایت؛ پیراآرایه؛ بیضائی؛ سنمّار؛ الخطیب | ||
| مراجع | ||
|
کتابنامه
الف.منابع فارسی و عربی
قرآن کریم
آلن، گراهام. (1380). بینامتنیّت. ترجمه: پیام یزدانجو. تهران: نشر مرکز.
ابوت، اچ پورتر. (1397). سواد روایت. ترجمة رویا پورآذر و نیما مهدی زاده اشرفی. چاپ دوم. تهران: نشر اطراف.
بیضائی، بهرام. (1389). مجلس قربانی سنمّار. چاپ چهارم. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
پراپ، ولادیمر. (1368). ریختشناسی قصّههای پریان. ترجمة فریدون بدرهای. تهران: انتشارات توس.
الحجاجی، أحمد شمس الدین. (1984). الأسطورة فی المسرح المصری المعاصر، قاهرة: دارالمعارف.
خائفی، عباس؛ هوشیار کلویر، بهاره . (1394). نمادهای اسطورهای در سایه نور عرفانی در هفتپیکر نظامی. ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی. 11. (40)، 165-207 .DOI: https://dorl.net/dor/20.1001.1.20084420.1394.11.40.6.8
الخطیب، ماجد. (2021). جزاء مینالی، الطبعة الأولی. بغداد: دارالرواد المزدهرة للطباعة والنشر.
الدیک، إحسان. (2010). أسطورة النسر والبحث عن الخلود فی الشعر الجاهلی. مجلة دراسات العلوم الإنسانیة و الاجتماعیة. 37.(2)، 357-373.https://down.ketabpedia.com/files/bkb/bkb-ar00735-ketabpedia.com.pdf
روشنی، میثم، کشاورز افشار، مهدی. (1401). مطالعة آشکارگی ضرورت دادگری در نگارة کاخ خُورنق اثر کمال‌الدین بهزاد. نگره. 1-39. DOI: 10.22070/negareh.2023.16902.3121
زرینکوب، عبدالحسین. (1389). پیر گنجه در جستجوی ناکجا آباد. تهران: نشر مرکز.
زرینکوب، عبدالحسین. (1378). پیرگنجه در جستجوی ناکجا آباد: درباره زندگی، آثار و اندیشه نظامی. تهران: نشر سخن.
ساراپ، مادن. (1382). راهنمایی مقدماتی بر پساساختارگرایی و پسا مدرنیسم. ترجمه: محمدرضا تاجیک. تهران: نشر نی.
ستاری، جلال. (1383). اسطوره در جهان امروز. چاپ دوم. تهران: نشر مرکز.
طلّاع العبودی، صبار. (2018). المسرحیّة فی الأدب العراقی الحدیث. الطبعة الأولی. قم: المجتبی علیه السلام.
کاظم، حبیب. (2021). قراءة سیاسیة- اجتماعیة لمسرحیة "جزاء مینالی" للکاتب المسرحی ماجد الخطیب مسرحیة فی ثلاث فصول کاظم حبیب. الحوار المتمدّن. 20/01/2024https://www.ahewar.org/debat/s.asp?aid=416114
مخبر، عباس. (1397). تاریخ مختصر اسطوره. تهران: نشر مرکز.
منصوری. خضر. (2014). قراءات فی المسرح الجزائری. الطبعة التاسعة. الجزائر: مکتبة الرشاد للطباعة والنشر والتوزیع.
ناصر، عبدالستار. (2007). مسرحیات عراقیة - قراءات فی المسرح العراقی. دار ورد الأردنیة للنشر والتوزیع.
نامورمطلق، بهمن. (1399). تراروایت: روابط بیش متنی روایتها. تهران: نشر سخن.
نامورمطلق، بهمن. (1395). بینامتنیّت: از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم (نظریهها و کاربردها)، تهران: نشر سخن.
نامورمطلق، بهمن. (1391). گونهشناسی بیشمتنی. پژوهشهای ادبی، 9. (38)، 139-159 . DOI: 20.1001.1.17352932.1391.9.38.7.7
نامورمطلق، بهمن. (1382). اسطوره زدایی واسطوره پردازی کاخ خورنق در نگاه نظامی وبهزاد. کتاب ماه هنر. 63و64، 48-57.https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/104256/
نظامی گنجوی، جمال الدین أبومحمد. (1401). خمسه نظامی. براساس چاپ مسکو- باکو (با کشف الابیات). تهران: نشر هرمس.
ب. منابع انگلیسی Barthes, R. (1989). From work to Text, in Literary Criticism Theory, ed. R.Con Davis, Longman, NewYork. Batchelor, K. (2018). Translation and Paratexts, First published, Routledge Press. Baumbach, S. & Garbes, H. & Nunning, A. (2009). Literature and Values: Literature as a Medium for Representing, Disseminating and Constructing Norms and Values. Trier: WVT Wissenschaftlicher Verlag Trier. Damrosch, D. (2003). What Is World Literature?. Princeton: Princeton University Press. Genette, G. (1997a). Paratexts: Thresholds of Interpretation. Jane E. Lewin (trans.), Lincoln NE and London: University of Nebraska Press. Genette, G. (1997b). Palimpsests: Literature in the Second Degree. University of Nebraska Press. Kristeva, J. (1986). Word, Dialogue, and Novel: The Kristeva Reader, ed. Toril Moi, Oxford: Blackwell. Riffaterre, M. (1984). Intertextual Representation: On Mimesis as Interpretive Discourse. Critical Inquiry, 11(1), 141–162. http://www.jstor.org/stable/1343294 Totosy de Zepetnek, S. & Mukherjee, T. (2013). Companion to Comparative Literature, World Literatures, and Comparative Cultural Studies. Cambridge University Press India Pvt. Ltd.
ج.منابع مجازی www.somerian-slates.com | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 152 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 62 |
||