آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,006 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,083 |
مناسک رازورانه مرگ در آیین زرتشتی | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 23، شماره 46، دی 1403، صفحه 81-105 اصل مقاله (759.61 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2024.22958.2582 | ||
| نویسنده | ||
| معصومه باقری حسن کیاده | ||
| هیات علمی بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
| چکیده | ||
| زمینه/ هدف: «مرگ» اندیشه‌ای است که همواره ذهن آدمی را به خود مشغول داشته و برای چاره‌جویی در برابر این پدیدۀ ناگزیر انبوهی از آداب و باورها شکل گرفته و تبدیل به یکی از مهم‌ترین آیین‌های تشرّف در تاریخ زندگی بشریت گردیده است. اصطلاح رازآموزی یا تشرف بر مجموعه‌ای از مناسک و آموزش‌هایی گفته می‌شود که تکرار کهن‌الگوهای ذهنی هر جامعه‌ای است و در نهایت موجب ایجاد تغییر و تحولی بنیادی در وضعیت جسمانی، فرهنگی، دینی و اجتماعی فرد مشرف یا رازآموخته می‌شود. گرچه مناسک مربوط به تشرف در گذر زمان دست‌خوش دگرگونی شده، ولی کماکان تا به امروز به حیات خود ادامه داده است و در تمامی لحظات برجسته و حساس زندگی آدمی از زمان تولد، بلوغ، ازدواج تا مرگ اجرا می‌گردد. روش/رویکرد:این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی بر پایۀ داده‌های گرد آمده از کند و کاو در لابه لای متون و اسناد برجای مانده و مصور در بین زرتشتیان معاصر و شرکت در آیین‌های ویژۀ پرسه و سوگواری آنان، به روش استقرایی، بر پایۀ مشاهدۀ جرییات و ارتباط آن‌ها با یکدیگر جهت رسیدن به قوانین کلی انجام شده است. یافته‌ها/نتایج: این مقاله برای نخستین بار با نگاهی تحلیلی به بررسی آیین‌های تشرفی مرگ در باور زرتشتی پرداخته است و مشخص نموده است که مراحل سه‌گانۀ «گسست، گذار و پیوست» که در تمامی آیین‌های تشرفی قابل تشخیص است، در مناسک زرتشتی مربوط به مرگ تفاوت اندکی به خود گرفته که البته می‌تواند ناشی از اندیشۀ دوگانه‌‌باور ایرانی باشد: بنابر پژوهش حاضر می‌توان هر یک از مراحل گسست، گذار و پیوست را در آداب زرتشتیان به دو بخش «گسست نخستین وگسست نهایی، گذار دووجهی، پیوست نخستین و پیوست نهایی» دسته‌بندی نمود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تشرف؛ رازآموزی؛ مرگ؛ ایران؛ زرتشتیان | ||
| مراجع | ||
|
بتلاب اکبرآبادی، محسن و برسم، معصومه. (1395). «مرگ به مثابۀ تشرف (نوزایی): نگرش اسطوره‌ای به آیین‌های مرگ در حوزۀ تمدنی
هلیل‌رود»، مجلۀ مطالعات ایرانی، سال پانزدهم، شمارۀ 29، کرمان: دانشگاه شهید باهنر. صص.16-1.
بلوکباشی، علی. (1377). آیین به خاک سپردن مرده و سوگواری آن، ج.1، تهران: پیام نوین.
حکمت، علیرضا. (1350). آموزش و پرورش در ایران باستان، ج.1، تهران: مؤسسۀ تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی و آموزشی
مرادیان، بهمن. (1392). «فرجام‌شناسی بر اساس متون اوستایی هادخت نسک و متون فارسی میانۀ مینوی خرد و بندهش»، مجلۀ مطالعات ایرانی، سال دوازدهم، شمارۀ24، کرمان: دانشگاه شهیدباهنر.صص.286-265.
فرودی، سمیه. (1391). «بررسی مرگ و آیین‌های آن در دین زرتشتی از گذشته تا به امروز»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ فرهنگ و زبان‌های باستانی، شیراز: دانشگاه شیراز.
کامرا‌ن‌زاده، مطهره و ذره پرور، مرتضی. (1391). «تحلیل و بررسی آداب تدفین زرتشتیان کرمان»، فصلنامۀ پژوهشگران فرهنگ، شمارۀ30، کرمان: ارشاد و فرهنگ اسلامی. صص.275-257.
گشتاسب، فرزانه. (1385). «باور آیین زرتشت در سوگ ازدست‌رفتگان»، مجلۀ اخبار ادیان، شمارۀ18، تهران. صص. 31-29.
گشتاسپ، فرزانه. (1389). «ستوش در متون فارسی میانه و آیین‌های زرتشتی»، مجلۀ زبان‌شناخت، سال اول، شمارۀ دوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. صص.105-99.
مظهری‌نیا، فاطمه. (1394). «واکاوی آیین‌های مربوط به مرگ در دین زرتشتی با تکیه بر بررسی زبانی و محتوایی متن اوستا و زند فرگرد دوازدهم وندیداد»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ فرهنگ و زبان‌های باستانی، کرمان: دانشگاه شهید باهنر.
معقولی، نادیا و طاووسی، محمود. (1387). «مرگ و آیین‌های مربوط به آن در ایران باستان»، مجلۀ فرهنگستان و ادب فارسی، سال دهم، شمارۀ 4، تهران: فرهنگستان ادب فارسی. صص.168-150.
مهدی‌زاده، علی. (1379). «مرگ و مراسم تدفین در دین مزدایی»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، بهار و تابستان، تهران: دانشگاه تهران. صص.369-353.
Aogəmadaēcā, Kaikhusroo M. (1982). JamaspAsa, Grmany: Osterreichischen Akademie der wissenschaften. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 187 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 299 |
||