آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,379,998 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,062 |
بررسی اوضاع ادبی قلمرو سلجوقیان کرمان با تکیه بر متون تاریخی و دواوینِ اشعار (583-442ه.ق) . | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 23، شماره 46، دی 1403، صفحه 265-285 اصل مقاله (764.31 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2024.22955.2581 | ||
| نویسندگان | ||
| جمشید روستا1؛ سحر پورمهدی زاده2 | ||
| 1دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
| 2دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه خوارزمی تهران | ||
| چکیده | ||
| زمینه/هدف: با تامّل در متونی همچون بدایعالازمان فی وقایع کرمان، عقدالعلی للموقف الاعلی و دیوان اشعار شاعران کمتر شناخته شدهای همچون ازرقی هروی، ابواسحاق ابراهیم غَزّی، عبدالملک برهانی نیشابوری، ابوالهیجا مقاتل بن عطیه بکری و حکیم سراجالدین ابومحمد عثمان مختاری میتوان به مطالب ارزشمندی در بابِ کرمان طی قرون پنجم و ششم هجری قمری و همچنین مدحِ برخی از دولتمران سلجوقیِ کرمان دست یافت. حکومتی که اگرچه نسبت به سلسلۀ قدرتمندِ سلجوقیان بزرگ در ایران، کمتر شاخته شده و بر رویِ آن پژوهشهای مختصری صورت گرفته است، اما بعضی از دولتمردانش حامیِ زبان و ادبیات فارسی بوده و در رواج بازار شعر و ادب فارسی در سرزمینِ کرمان نقشی اساسی داشتهاند. روش/ رویکرد: مقالۀ حاضر با استفاده از روش بررسیهای تاریخی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی در پی اثبات اوضاع ادبی کرمان در دوران سلجوقیان است. در همین راستا پرسش اصلی نوشتار حاضر، عبارت است از اینکه نوعِ رویکردِ دولتمردان سلجوقیِ کرمان نسبت به شعر و ادب فارسی چگونه بوده و شاعران و مدّاحان دربار آنان چگونه از این دولتمردان یاد کردهاند؟ یافته‌ها/ نتایج: یافتههای پژوهش حاکی از آن است که برخی از دولتمردانِ سلجوقیِ کرمان و به ویژه وزیر کاردانِ این حکومت، صاحب ناصرّالدین ابوعبدالله مکرم بن علاء، ضمن فراهم ساختنِ امنیّت، آرامش و رفاه عمومی، نقشی برجسته و چشمگیر در رشد، شکوفایی و اعتلای جایگاه زبان و شعر فارسی در دربار و قلمرو حکومت مزبور داشتهاند. مسألهای که موجباتِ ورود بسیاری از ادبا و شاعران به کرمان را فراهم نموده و آنان نیز در متون نثر و دیوانِ اشعار خود به مدح دولتمردان سلجوقی پرداخته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کرمان؛ سلجوقیان؛ متون تاریخی؛ شعر فارسی؛ شاعران؛ ممدوحان | ||
| مراجع | ||
|
ابن اثیر، عزالدین علی (1363). تاریخ کامل، ترجمۀ ابوالقاسم حالت، تهران، موسسۀ مطبوعات علمی.
ابن خلکان، العباس شمس الدین احمدبن محمد(1978). وفیات الاعیان و انباء ابنا الزمان، به تحقیق احسان عباس، ج1، بیروت
ازرقی هروی،ابوبکر بن عثمان(1336).دیوان ازرقی هروی، با تصحیح و مقابلۀ سعید نفیسی، تهران:زوار.
اسعدی، هومان، افتخاری، فریبا، امینی، محسن و دیگران( 1393). تاریخ جامع ایران، زیر نظر کاظم بجنوردی، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
افضل الدین کرمانی، احمد بن حامد(1326). تاریخ افضل یا بدایعالزمان فی وقایع کرمان، به تصحیح مهدی بیانی، تهران: دانشگاه تهران.
افضل الدین کرمانی،احمد بن حامد(2536). عقدالعلی للموقف الاعلی، به تصحیح و اهتمام علی محمدعامری نائینی، مقدمۀ باستانی پاریزی، تهران: روزبهان.
اقبال، عباس(1338). وزرات در عهد سلاطین بزرگ سلجوقی، به کوشش محمد تقی دانش‌پژوه و یحیی ذکاء، تهران: دانشگاه تهران.
آزادیان،شهرام، حکیمی، حمیدرضا(1393).«سلجوقیان و حمایت از ادبیات فارسی»، ادب فارسی، سال 4، ش1.
بازورث،کلیفورد ادموند و دیگران(1380). سلجوقیان. یعقوب آژند، بیجا: موسی.
بنداری اصفهانی، فتح بن علی(1355). تاریخ سلسله سلجوقی (زبده النصر و نخبه العصره) ،1355، ترجمه: محمدحسین جلیلی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
بویل،جی .آ.(1380).تاریخ ایران کمبریج (از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان.حسن انوشه، تهران: امیر کبیر، جلد پنجم.
تنوجی، محمد(1974). حول الادب فی العصر السلجوقی، بی جا: قورینا.
جبلی، عبدالواسع(2536). دیوان عبدالواسع جبلی، به اهتمام و تصحیح و تعلیق ذبیح الله صفا، تهران: امیرکبیر.
حافظ ابرو، شهاب الدین (1378).جغرافیای حافظ ابرو، مقدمه، تصحیح و تحقیق صادق سجادی،رج3،تهران: مکتوب.
حسینی، صدرالدینابوالحسنعلیبنابیالفوارسناصربنعلی(1382). اخبارالدوله السلجوقه زبدهالتواریخ. جلیل نظری، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی فیروزآباد.
حلمی، احمد کمال الدین(1383). دولت سلجوقیان. حجت الله جودکی و فرحناز افضلی، قم: مؤسسۀ پژوهشی حوزه و دانشگاه.
خبیصی، محمد ابراهیم(1373). سلجوقیان و غز در کرمان، مقدمه، تحصیح و تحشیه محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران: کورش.
راوندی، محمد بن علی بن سلیمان (1363). راحه الصدور و آیه الصدور در تاریخ آل سلجوق، تصحیح محمد اقبال، تهران، امیرکبیر، چاپ دوم.
ستارزاده، ملیحه(1386). سلجوقیان.تهران: سمت، چاپ سوم.
شبانکارهای، محمدبن علی(1363). مجمع الانساب، تصحیح میرهاشم محدث، تهران: امیرکبیر.
صفا، ذبیح الله(1369). تاریخ ادبیات در ایران از میانۀ قرن پنجم تا آغاز قرن هفتم، تهران: فردوس.
عوفی،محمد(1324). لباب الالباب، به سعی و اهتمام و تصحیح ادوارد بروان، ج 2.
غزی، ابی اسحاق ابراهیم بن عثمان(2008)، دیوان الغزی، به تحقیق عبدالرزاق حسین، دبی: جمعه الماجد الثقافه و التراث.
کلوزنر. کارلا (1363).دیوانسالاری در عهد سلجوقیان. یعقوب آژند، تهران: امیرکبیر.
لسترنج، گای ( 1364). جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، ترجمه محمود عرفان، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مختاری، عثمان(1341). دیوان عثمان مختاری، به اهتمام جلال الدین همایی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مستوفی قزوینی،حمداله(1339). تاریخ گزیده، به تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران: امیرکبیر.
معزی نیشابوری، محمدبن عبدالملک(1318). دیوان امیرالاشعرا محمد بن عبدالملک نیشابوری، با مقدمه و حواشی به سعی و اهتمام عباس اقبال، بی جا:اسلامیه.
نظامی عروضی، احمد بن عمر(1364). چهار مقاله، تهران: اشراقی.
وزیر،تاج محمد(1393). تاریخ ادبیات افغانستان در دورۀ دوم غزنویان سلجوقیان غوریان و خوارزمشاهیان، کابل: نامی.
وزیری،احمدعلیخان(1396). تاریخ کرمان، به تصحیح و تحشیۀ باستانی پاریزی، تهران: علم.
وطواط، رشیدالدین محمد(1362). حدائق السحر فی دقایق الشعر، به تصحیح و اهتمام عباس اقبال آشتیانی، تهران: سنایی و طهوری.
هدایت،رضا قلی خان (1381). مجمع الفصحا، به کوشش مظاهر مصفا، ج 1، تهران:امیرکبیر.
همایی، جلال الدین(1361). مختارنامه مقدمۀ دیوان مختاری، تهران: علمی فرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 152 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 119 |
||