آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,001 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,066 |
بسترشناسی و مصادیق تفرقۀ فرهنگی در دورۀ قاجار بر مبنای فرهنگ معیار قرآنی | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 23، شماره 46، دی 1403، صفحه 339-363 اصل مقاله (835.2 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2024.23078.2590 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین عرب نژاد زرندی؛ محمد نصیری | ||
| هیأت علمی | ||
| چکیده | ||
| زمینه/هدف: عینیسازی فرهنگ معیار در جامعه، مبتنی بر شناخت آسیبها و راهکارهای فرهنگی است. مبانی فرهنگ معیار به عناصر ریشه‌ای فرهنگ در قالب نظام بینش، ارزش و گرایش‌ها ناظر است به گونهای که پراکندگی در ساحت این نظامات را تفرقه فرهنگی دانستهاند. مسأله اصلی پژوهش، شناسایی بسترهای پیدایش و مصادیق تفرقه فرهنگی در دوره قاجار است. قاجاریان برای رسیدن به دنیای متمدّن، شکلدهی به روابط خارجی و انجام تغییرات بنیادین را در دستور کار قرار دادند. ارتباط با غرب، محیط اجتماعی آن دوره را آماده ظهور و رشد افکاری تازه نمود. افکار و عقائد جدید و تغییرات حاصل از آن که با پشتوانه بینشی و گرایشی شاهان قاجار دنبال میشد، در منش و رفتار اجتماعی آن عصر آسیبزا ظاهر گردید. روش/رویکرد: در پژوهش پیشرو، این آسیبها با عنوان تفرقه فرهنگی شناسایی و به روش توصیفی – تحلیلی مورد بررسی قرار میگیرد. یافته‌ها/نتایج: بر اساس یافتههای این پژوهش، غربگرایی و غربزدگی، نوگرایی و خودباختگی، مشروطهطلبی و عدالتخواهی، پراکندگی قدرت و سلطه بیگانگان بر نظام حکمرانی از بسترهای پیدایش تفرقه فرهنگی و پیدایی گفتمان روشنفکری، نفوذ افکار روشنفکران غربگرا، سنّتزداییِ تحصیلکردگان غربزده، وابستگی سیاسی، نظامی و اقتصادی ایران از جمله مصادیق تفرقه فرهنگی در دوره سلطه شاهان قاجار بر ایران است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بسترشناسی؛ تفرقه فرهنگی؛ فرهنگ معیار؛ قاجار؛ غربگرایی؛ غربزدگی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ترجمه بر اساس تفسیر المیزان. صفوی، سیدمحمدرضا.
اشرف، احمد (1363). مراتب اجتماعی در دوران قاجار. تهران: آگاه.
امینی، علیرضا و شیرازی، حبیب‌الله ابوالحسن (1395). تحولات سیاسی اجتماعی ایران از قاجاریه تا رضاشاه. تهران: قومس.
الگار، حامد (1369). دین و دولت در ایران: نقش علما در دورۀ قاجار. ترجمۀ ابوالقاسم سری. تهران: توس.
آبادیان، حسین (1380). تمدّن غرب و گفتمان‌های روشنفکری عصر مشروطه. مطالعات ملی، ش 7.
آبراهامیان، یرواند (1392). ایران بین دو انقلاب. ترجمۀاحمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی ولی ولایی. تهران: نی.
آبراهامیان، یرواند (1391). تاریخ ایران مدرن. ترجمۀ محمدابراهیم فتاحی. تهران: نی.
آجدانی، لطف‌الله (1387). روشنفکران ایران در عصر مشروطیت. تهران: اختران.
آجودانى، ماشاءالله (1383). مشروطۀ ایرانى. تهران: اختران.
آخوندزاده، میرزافتحعلی (1357). الفبای جدید و مکتوبات. به کوشش حمید محمدزاده و حمید اپآراسلی. تبریز: احیاء.
آدمیت، فریدون (1385). اندیشۀ ترقی و حکومت قانون (عصر سپهسالار). تهران: خوارزمی.
آدمیت، فریدون (1349). اندیشه‌های میرزا فتحعلی آخوندزاده. تهران: خوارزمی.
آدمیت، فریدون (1357). اندیشه‌هاى میرزاآقاخان کرمانى. تهران: پیام.
آذرنوش، آذرتاش (1379). فرهنگ معاصر عربی فارسی. تهران: نی.
آوری، پیتر (1382). تاریخ معاصر ایران. ج 1، ترجمۀ محمد رفیعی مهرآبادی. تهران: حیدری.
بانی‌مسعود، امیر (1391). معماری معاصر ایران: در تکاپوی بین سنت و مدرنیته. تهران: هنر معماری قرن.
براتعلی‌پور، مهدی (1389). پیشگامان فضیلت و آزادی در نگرش‌های سیاسی – دینی ایران معاصر (از نهضت مشروطه تا انقلاب اسلامی). قم: دانشگاه مفید.
بشیری، احمد (1368). کتاب نارنجی: ظل السلطان و محمدعلی شاه رو در رو: اسناد محرمانه وزارت خارجه روسیۀ تزاری دربارۀ وقایع مشروطیت ایران. ترجمۀ حسین قاسمیان. تهران: پرواز.
پارسانیا، حمید (1377). حدیث پیمانه: پژوهشی در انقلاب اسلامی. قم: معارف.
تقوی‌مقدم، سیدمصطفی (1384). فراز و فرود مشروطه. تهران: مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر ایران.
تقی‌زاده، سیدحسن (1393). زندگی طوفانی (خاطرات). زیر نظر ایرج افشار. تهران: توس.
جهان‌بین، فرزاد (1391). تحلیلی بر مواضع سیاسی علمای شیعه از عدالتخانه تا کودتای رضاخان. تهران: مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر ایران.
حاجی‌یوسفی، امیرمحمد و محمدیان، محمد (1397). «منابع قدرت اجتماعی، ساختار دولت و روابط خارجی قاجار»، دانش سیاسی، ش 27.
حائری، عبدالهادی (1364). تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق. تهران: امیرکبیر.
خورموجی، محمدجعفر (1363). حقایق الاخبار ناصری. به کوشش حسین خدیوجم. تهران: زوار.
دانشکیا، محمدحسین (1393). نگاهی دیگر به تاریخ در قرآن. قم: معارف.
ذوعلم، علی (1392). فرهنگ معیار از منظر قرآن کریم. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
راوندی، مرتضی (1386). تاریخ اجتماعی ایران. ج 2، تهران: امیر کبیر.
رائین، اسماعیل (1379). فراموشخانه و فراماسونری در ایران. تهران: رائین.
رزاقی، ابراهیم (1380). آشنایی با اقتصاد ایران. تهران: نی.
رسول‌زاده اقدم، صمد و طاهری، علیرضا (1393). «بررسی علل توسعهنیافتگی ایران در دورۀ قاجار»، مطالعات علوم اجتماعی ایران، ش 40.
رواسانی، شاپور (1367). دولت و حکومت در ایران در دورۀ تسلط استعمار سرمایهداری. تهران: شمع.
سریع‌القلم، محمود (1402). عقلانیت و توسعه یافتگی ایران. تهران: فرزان روز.
شاه‌محمدی، روح‌الله (1394). مبانی دولت مدرن در اندیشه متفکران عصر مشروطه. تهران: آبادبوم.
شریف کاشانی، محمدمهدی (1362). واقعات اتفاقیه در روزگار. ج 1، به کوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان. تهران: تاریخ ایران.
شریفی‌شکوه، زینب (1397). «وضعیت فکری و فرهنگی ایران در عصر قاجار»، فرهنگ پژوهش، ش 33.
شفیعی‌سروستانی، اسماعیل (1372). تهاجم فرهنگی و نقش تاریخی روشنفکران. تهران: کیهان.
شیرازی، میرزاابوالحسن (1364). حیرتنامه. به کوشش حسن مرسلوند. بیجا: بینا.
شمیم، علی‌اصغر (1387). ایران در دورۀ سلطنت قاجار. تهران: بهزاد.
صلاح، مهدی (1386). جریان‌های فکری مشروطیت: مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و ضمایم. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
عیسوی، چارلز (1369). تاریخ اقتصادی ایران عصر قاجار. ترجمۀ یعقوب آژند. تهران: گستره.
فوران، جان (1378). مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران. ترجمۀ احمد تدین. تهران: رساء.
کاتوزیان، محمدعلی همایون (1402). دولت و جامعه در ایران: انقراض قاجار و استقرار پهلوی. ترجمۀ حسن افشار. تهران: مرکز.
کدی، نیکیآر (1381). ایران در دوران قاجار و برآمدن رضاخان. ترجمۀ مهدی حقیقتخواه. تهران: ققنوس.
کسروی، احمد (1401). تاریخ مشروطه ایران. تهران: امیرکبیر.
لمبتون، آ.ک.س (1375). ایران عصر قاجار. ترجمۀ سیمین فصیحی. مشهد: جاودان خرد.
ملایی‌توانی، علیرضا (1391). «تببین ریشه‌های اجتماعی اقتصادی انقلاب مشروطه»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، ش 2.
مدنی، جلال‌الدین (1361). تاریخ سیاسى معاصر ایران. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
مدنی، جلال‌الدین (1386). تاریخ تحولات سیاسى و روابط خارجى ایران. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ملکساسانى، احمدخان (1379). سیاستگران دورۀ قاجار. تهران: مگستان.
میرزاملکم خان (1327). مجموعه آثار میرزاملکم خان. گردآوری محمدمحیط طباطبایی. تهران: کتابخانه دانش.
نجفی، موسی و فقیهحقانی، موسی (1384). تاریخ تحولات سیاسی ایران. تهران: مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر ایران.
نجمی، ناصر (1363). ایران در میان طوفان. تهران: کانون معرفت.
نفیسی، سعید (1383). تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دورۀ معاصر: از آغاز سلطنت قاجاریه تا سرانجام فتحعلی‌شاه. تهران: اساطیر.
نفیسی، سعید (1361). تاریخ اجتماعى و سیاسى ایران. تهران: بنیاد.
نقوی، علی‌محمد (1377). جامعهشناسی غربگرایی. تهران: امیرکبیر.
واتسن، رابرت گرانت (1356). تاریخ قاجار. ترجمۀ عباسقلی آذری. بیجا: بینا.
ورهرام، غلامرضا (1385). نظام سیاسى و سازمانهاى اجتماعى ایران در عصر قاجار. تهران: معین.
هاشمی‌رفسنجانی، علی‌اکبر (1335). امیرکبیر یا قهرمان مبارزه با استعمار. تهران: امیرکبیر.
هدایت، مخبرالسلطنه (1363). گزارش ایران: قاجاریه و مشروطیت. تهران: نقره. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 98 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 253 |
||