
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,789 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,640 |
تحلیل گفتمان انتقادی تبلور آزادی در اشعار خلیلالله خلیلی و احمد شوقی بر اساس نظریۀ فرکلاف | ||
ادبیات پایداری | ||
مقاله 3، دوره 16، شماره 30، دی 1403، صفحه 73-107 اصل مقاله (883.2 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jrl.2024.4643 | ||
نویسندگان | ||
عزت الله حبیبیان1؛ علی اصغر روان شاد* 2؛ رضا افخمی3؛ بهنام فارسی4 | ||
1دانشجوی رشته زبان و ادبیات عربی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه یزد | ||
2عضو هیئت علمی دانشگاه یزد | ||
3گروه ادبیات عربی، دانشکده زبان دانشگاه یزد، یزد | ||
4استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه یزد | ||
چکیده | ||
آزادی، تحفهای الهی است و حس آزادی و آزادیخواهی در ضمیر بشر نهفته است. خلیلالله خلیلی و احمد شوقی دو شاعر برجستۀ ادبیات فارسی و عربی در طول زندگی خود، متحمل مرارتهای زیادی شدهاند. آن دو برای آزادی میهن خود با سلاح شعر به مقابله با استعمارگران برخاسته و در این راه از هیچ تلاشی دریغ نکردهاند. این پژوهش قصد دارد تبلور آزادی را در اشعار این دو شاعر بهگونۀ توصیفی–تحلیلی و از منظر تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و با استفاده از دادههای مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی بررسی نماید و به کاربرد واژگان، ساختارهای دستوری، بیان بافت موقعیتی، مشارکان، گفتمانهای موجود، بینامتنیت و ایدئولوژی پنهان بپردازد. یافتههای این پژوهش حاکی از آنست که دو شاعر برای بیان هدف خویش، با پرهیز از پیچیدگیهای کلامی از واژگانی ساده و روشن بهره بردهاند. گفتمانهای فعال در این اشعار، گفتمان میهنی، مبارزان و شهیدان، زنانه و متقابل است. واژگان و تعابیر بهکار رفته در این اشعار، دارای بار ایدئولوژیک است. دو شاعر از این طریق سعی کردهاند در راستای بصیرتافزایی هموطنان، بیداری جامعه، تقویت حس مبارزه با استعمارگران در بین مردم و بیان اهمیت و جایگاه آزادی گامهای اثرگذاری بردارند. گفتمان اشعار دو شاعر، بیانکنندۀ تلاش آن دو برای سهیم شدن در مبارزه با استعمار است. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل گفتمان انتقادی؛ خلیلالله خلیلی؛ احمد شوقی؛ آزادی؛ فرکلاف | ||
مراجع | ||
قرآنکریم.
آقاگلزاده، فردوس. (1385). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
آقاگلزاده، فردوس و طارمی، طاهره. (1395). «تحلیل زبانشناختی گفتمانهای رقیب در پروندۀ بورسیههای تحصیلی: رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف». دوماهنامۀ جستارهای زبانی. شمارۀ 6 پیاپی (34)، صص 391-414.
آقاگل زاده، فردوس و سادات غیاثیان، مریم. (1386). «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی» مجله زبان و زباشناسی، شماره 5 ، صص 39 -54.
استوارت میل، جان. (1363). رسالهای دربارۀ آزادی. ترجمۀ جواد شیخالإسلامی. تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
امیرخانلو، معصومه. (1397). «سبکشناسی جملات ندایی در غزلیات حافظ». فصلنامۀ تخصصی سبکشناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) علمی – پژوهشی. سال یازدهم، شمارۀ اوّل، شماره پیاپی (39)، صص 43-58.
پاشازانوس، احمد و جعفری، روحالله. (1394). «تحلیل گفتمان انتقادی خطبۀ زیادبن ابیه معروف به الخطبۀ البتراء با استفاده از الگوی فرکلاف»، پژوهشنامۀ نقد ادبی عربی. سال6، شمارۀ1، صص 39-65.
پوریزدانپناه کرمانی، آرزو. شیخ حسینی، زینب. (1401). ترامتنیت قرآن و حدیث در ادب فارسی. مرکز انتشارات دانشگاه یزد.
حلوه، نوال بنت ابراهیم (2012). «اثر التکرار فی التماسک النصّی مقاربة معجمیة تطبیقیة فی ضوء مقالات د. خادل منیف». ریاض: جامعة الأمیرة نورة بنت عبدالرحمان.
خلیلی، خلیلالله. (1385). دیوان خلیلالله خلیلی. به کوشش محمد کاظم کاظمی. ناشر. محمد ابراهیم شریعتی افغانستانی. تهران: نشر عرفان.
دایک، تئون ای. ون. (1382). مطالعاتی در تحلیل گفتمان: از دستور متن تا گفتمان کاوی انتقادی. ترجمه پیروز ایزدی و دیگران، (گروه مترجمان) تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
زینیوند، تورج و نادری، روژین. (1394). «جایگاه حسامالخطیب در ادبیات تطبیقی جهان عرب»، مجلۀ ادبیاتتطبیقی (فرهنگستان زبان و ادب فارسی)، پیاپی11، صص180-220.
رهبر، بهزاد و محمودی بختیاری، بهروز و کریم خانلویی، گیتی. (1391). «رابطۀ جنسیت و قطع گفتار: بررسی جامعهشناختی زبان». فصلنامۀ جستارهای زبانی (پژوهشهای زبان و ادبیات تطبیقی). دورۀ سوم، شماره چهارم، پیاپی (12)، صص 135-147.
شرکت مقدم، صدیقه. (1388). «مکتبهای ادبیات تطبیقی»، فصلنامۀ مطالعات ادبیات تطبیقی، پیاپی (12)، صص 51 -71.
شوقی، أحمد (2012). الشوقیات، مؤسسة هنداوی للتعلیم و الثقافة، القاهره، مصر.
صادقی، فریبا. (1393). «نقش استعاره در بازنمایی ایدئولوژی در متون ادبی از دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی»، دانشگاه آزاد، واحد شاهرود، پایان نامۀ کارشناسی ارشد در رشتۀ زبانشناسی همگانی.
صبری، محمد. (2003). الشوقیات المجهولۀ. المجلد الأول. قاهره: دارالکتب والوثائق القومیة.
طاهری، حمید و حسنیها، عاطفه. (1399). «اغراض ثانوی جملات خبری در تاریخ بیهقی». نشریۀ نثر پژوهی ادب فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال 23، شمارۀ 47، صص 119-1414.
غنیمی هلال، محمد. (1987). الأدب المقارن، دارالعودة، بیروت.
فرکلاف، نورمن. (1399). تحلیل گفتمان انتقادی. چاپ دوم، ترجمه روح الله قاسمی، تهران: اندیشۀ احسان.
قجری، حسینعلی و نظری، جواد. (1392). کاربرد تحلیل گفتمان در تحقیقات اجتماعی، تهران: جامعهشناسان.
مباشری، محبوبه و واعظزاده، فائزه. (1402). «تحلیل گفتمان انتقادی تمهیدات عینالقضات همدانی (با رویکرد نورمن فرکلاف)». فصلنامۀ علمی ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا(س). سال پانزدهم، شمارۀ 32. صص 77-103.
مطهری، مرتضی. (1402). آزادی معنوی. چاپ هشتاد و هشتم. تهران: انتشارات صدرا.
یارمحمدی، لطفالله. (1399). درآمدی به گفتمان شناسی، تهران: هرمس. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 171 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 118 |