آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,078 |
جلوه‌های شاهنامه در ادبیات پایداری و هویّت ملّی افغانستان | ||
| ادبیات پایداری | ||
| مقاله 6، دوره 16، شماره 30، دی 1403، صفحه 167-205 اصل مقاله (844.82 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jrl.2024.4654 | ||
| نویسندگان | ||
| فریده داودی مقدم* 1؛ محمد عزیر یعقوبی2 | ||
| 1دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات پایداری، دانشگاه شاهد، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| شاهنامه، از دیرباز به عنوان یک اثر ادبی بزرگ و حماسی، نقش مهمی در حفظ و تقویت هویت ملی و فرهنگی مردم افغانستان داشته است و به همین دلیل از منابع اصیل و ارزشمند در اشاعۀ روحیۀ مبارزه و استواری در مقابل اشغالگران در کشور افغانستان به شمار می‌رود. این اثر ادبی، با تأکید بر مفاهیمی چون خردورزی، دادگری، شجاعت، وفاداری و جوانمردی همواره توانسته است به عنوان راهنمای قدرتمندی برای ارتقای فرهنگ این سرزمین عمل کند. در این پژوهش به شیوۀ تحلیل محتوای مضمونی نشان داده میشود که شاعران و نویسندگان افغانستان چگونه از طریق الهام‌گیری از شاهنامه توانسته‌اند ارزش‌های ملی و اندیشه‌های پایداری خویش را حفظ کنند و رواج دهند. جامعۀ آماری این پژوهش، شعرمعاصر افغانستان و شاعران حوزۀ پایداری‌ست. نتایج واکاوی در این آثار روایت میکند که تأثیرپذیری از شاهنامه به عنوان بنیانی فرهنگی، نه تنها به حفظ و تقویت هویت ملی و فرهنگی افغانستان کمک کرده، بلکه نقش بسزایی در تقویت ارزش‌های انسانی، اخلاقی و پایداری در برابر اشغال و ستمگری داشته است. روایت‌نگاری ملهم از مفاهیم قهرمانی شاهنامه و شاهنامه خوانی در فرهنگ افغانستان، بازگوکنندۀ توجه مردم به طور عینی و عملی به شاهنامه است. تأمل در نمونههای شعری متعدد شاعران پایداری افغانستان، حاکی از تأثیر شخصیتها، مکانها، اسطورهها و دیگر عناصر هویتی شاهنامه بر شعر آنان است و نشان میدهد که اسطورههای شاهنامه، در این آثار، به دلیل کنشگری و ایجاد روحیۀ حماسی و قهرمانی و باورمندی هویتی، زنده و پویا هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات پایداری؛ شاهنامۀ فردوسی؛ افغانستان؛ هویت ملی-فرهنگی | ||
| مراجع | ||
|
آذرخش، سرور. (1380). انگاره بر آیینۀ چرخشت. پیشاور: مرکز نشراتی آرش.
اکبرزاده، سیده شکوفه. (1391). «جایگاه شاهنامه در افغانستان» . بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی. سال یکم، شمارۀ یکم، صص 90-101.
انوشه، حسن. (1381). دانشنامۀ ادب فارسی، جلد سوم، چاپ دوم. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
باختری، واصف. (1388). سفالینهیی چند بر پیشخوان بلورین فردا. به کوشش ناصر هوتک. کابل: انتشارات پرنیان.
جواهری، غلام یحیا. (1388). شهر هزارچهرۀ من. کابل: انجمن قلم افغانستان.
حبیب، اسدالله. (1381). ادبیات دری در نیمۀ نخستین سدۀ بیستم. چاپ دوم. پیشاور: انتشارات ملتهب.
حبیبی، عبدالحی. (1386). جغرافیای تاریخی افغانستان. کابل: انتشارات میوند.
حامد، عبدالسمیع. (1371). شیشه های تشنه. بلخ: انجمن نویسندگان بلخ.
حامد، عبدالسمیع. (1377). بگذار شب همیشه بماند. پیشاور: مرکز نشراتی میوند.
خلیق، صالح محمد. (1395). تاثیر شاهنامه بر شعر مقاومت افغانستان. تهران: انجمن نویسندگان بلخ.
خالقی، جلال. (1386). شاهنامه خالقی (از آغاز تا پایان داستان فرود سیاوخش). چاپ چهارم، تهران: انتشارات کانون فردوسی وابسته به مرکز دایر المعارف بزرگ اسلامی.
سخا، سیّد ضیاءالحق. (1386). در لحظههای آتش و باروت. هرات: انجمن ادبی هرات.
رویین، عبدارزاق. (1391). سیمرغ های بی آشیانۀ البرز. کابل: انتشارات میوند.
ژوبل، محمود حیدر. (1385). تاریخ ادبیات افغانستان. کابل: انتشارات سعید.
عاصی، عبدالقهار. (1369). دیوان عاشقانه باغ. کابل: انجمن نویسندگان افغانستان.
عاصی، عبدالقهار. (1388). کلیات اشعار قهار عاصی. چاپ دوم. پیشاور: انتشارات خیام.
عظیمی، محمدعظیم. (1390). افغانستان و نقاط شگفت انگیز آن. کابل: انتشارات بین المللی الهدی.
طغیان ساکایی، محمد یونس. (1397). تاریخ ادبیات فارسی دری سده های 7 و هجری.کابل: انتشارات عازم.
فرند، عبدالفهیم. (1385). اعدام ماه. کابل: واحد انتشارات مسعود شهید.
فروغ، خالده. (1379). عبور از قرن قابیل. پیشاور: مرکز نشراتی میوند.
فروغ، خالده. (1386). همیشه پنج عصر. کابل: انتشارات میوند.
کاظمی، محمد کاظم و رحمانی، محمد آصف. (1370). شعر مقاومت افغانستان. تهران: انتشارات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
کهزاد، احمد علی. (1355). افغانستان در شاهنامه. کابل: انتشارات. بیهقی.
مظفری، سید ابوطالب. (1372). پایتخت پریها. تهران: انجمن شاعران ایران.
مهدی زاده کابلی، محمد رئوف. (1376). درآمدی بر تاریخ افغانستان. قم: نشر صحافی احسانی.
نادری، پرتو. (1389). با گامهای نخستین. کابل: انتشارات میوند.
نادری، پرتو. (1387). و گریۀ صد قرن در گلو دارم. پیشاور: مرکز نشراتی آرش.
نادری، پرتو. (1369). قفلی بر درگاه خاکستر. کابل: انجمن نویسندگان افغانستان.
نادری، پرتو. (1379). تصویر بزرگ، آینه کوچک. پیشاور: مرکز نشراتی آرش.
نادری، پرتو. (1399). شعرپایداری و چگونگی آن در افغانستان. کابل: انتشارات سعید.
ناظمی، لطیف. (1365). سایه و مرداب. کابل: انتشارات انجمن نویسندگان افغانستان.
نعیمی، شاه محمود. (1398). افغانستان به روایت دیگر(جغرافیای تاریخی و ماندگارهای باستانی). کابل: نشر پرند.
یسنا، یعقوب. (1402). https://www.rudabe.com/archives/5642 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 212 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 140 |
||