آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,078 |
تحلیل تطبیقی مؤلّفه‌های مشترک ادبیات سلحشوری و پایداری در کتب درسی دورۀ متوسطۀ دوم طی دهه‌های( 80 و 90) | ||
| ادبیات پایداری | ||
| مقاله 4، دوره 16، شماره 30، دی 1403، صفحه 109-139 اصل مقاله (926.73 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jrl.2024.4655 | ||
| نویسندگان | ||
| حجت الله حشمتی نسب1؛ سید مجید بهبهانی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. | ||
| 2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش با هدف تحلیل تطبیقی مؤلفه‌های مشترک ادبیات سلحشوری و پایداری در کتب فارسی متوسّطه دوم طی دهه‌های ۸۰ و ۹۰ انجام شده‌است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل چهار عنوان کتاب فارسی دهم، یازدهم، دوازدهم و پیش‌دانشگاهی به همراه تغییرات و تحولات آن‌ها در طی بیست سال است. یافته‌ها نشان می‌دهد که این دو گونه ادبی، علی‌رغم تفاوت‌ها، دارای وجوه مشترکی هستند و نقش کلیدی در انتقال مفاهیم والای مقاومت، ایثار و دفاع از ارزش‌های ملّی و دینی ایفا می‌کنند. همچنین برای دفاع مشروع در برابر ظلم، بر رویکرد حقیقت‌جویانه تأکید دارند. دو عنصر ستیز یا تاب‌آوری در برابر هر نوع اعمال قدرت نامشروع، در ذات آن‌ها نهفته است و دو مقولۀ ستیهندگی و عشق و ستیهندگی و ایمان جزء فصل ذاتی آن‌ها به حساب می‌آیند. ادبیات سلحشوری در کتاب‌های درسی توانسته‌است دو عنصر ملّت‌ساز یعنی تاریخ و زبان را متّحد و یکپارچه نگه دارد؛ به‌طوری که روایت‌های شاهنامه در کتاب‌های درسی یکدیگر را نقض نکرده‌اند؛ بلکه مکمل هم بوده‌اند. ادبیّات پایداری نیز امروزه توانسته‌است در کتاب‌های درسی یکپارچگی سیاسی و جغرافیایی ایران و یکپارچگی اقوام ایرانی را با دستاوردهای خود حفظ نماید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سه اتّفاق مهم در کتاب‌های درسی رخ داده‌است. اتّفاق اوّل این است که با همسویی ادبیّات سلحشوری و پایداری از ملّی‌گرایی ادبیّات سلحشوری کاسته‌شده و بر ظلم و استبداد‌ستیزی آن تأکید بیشتری شده‌است. اتّفاق دوم این است که در تغییر و تحولات کتب درسی از حجم ادبیات سلحشوری کاسته‌شده و بر حجم ادبیّات پایداری افزوده شده‌است. اتّفاق سوم این است که با مطرح شدن موضوعات جدید، ادبیّات سلحشوری مانند بهشت گمشده، نمود و جلوۀ خود را از دست داده‌است. پیشنهاد می‌شود وزارت آموزش و پرورش با تشکیل کارگروهی از نخبگان حوزه‌های ادبیّات، علوم تربیتی و برنامه‌ریزی درسی، گام‌های مؤثرتری را در راستای غنی‌سازی و تعدیل محتوای کتب فارسی دورۀ متوسّطه دوم بردارد و با کاستن از یک‌سویی و یک‌جانبه‌گرایی در تقویت مؤلفه‌های مشترک ادبیّات سلحشوری و پایداری بکوشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیّات پایداری؛ ادبیّات سلحشوری؛ خاطره‌نویسی؛ مهدویّت | ||
| مراجع | ||
|
- ابراهیمی، رضا. ( 1385 ). «ادبیّات پایداری در دورۀ راهنمایی». نشریه بهارستان سخن. شمارۀ (35)، صص 73-92 .
- امین پور، قیصر. (1388). مجموعۀ کامل اشعار. تهران: مروارید.
- امین‌پور، قیصر. (1386). روز ناگزیر.تهران: مروارید.
- انوشه، محمود. (1381). فراسوی چهره‌ها. تهران: انتشارات قلم آشنا.
- امیرخانی، رضا. ( 1395 ). ارمیا (ادبیّات امروز). چاپ بیست وهشتم. تهران: افق.
- بصیری، محمدصادق. (1388 ). سیر تحلیلی شعر مقاومت در ادبیّات فارسی.کرمان: دانشگاه شهید باهنر.
- بیات، رضا. (1396). «فصلنامۀ تخصصی سبک شناسی فارسی». بهار ادب. شمارۀ دوم، س 10، ش36.
- بیرانوند، ن.ح،آریا. (2017). «جایگاه ادبیّات پایداری در کتب فارسی دورۀ متوسّطه». نشریه بهارستان سخن. شمارۀ 35، صص 122- 99.
- ترابی، ضیاءالدین. (1389). آشنایی با ادبیّات مقاومت جهان. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
- حجازی، بنفشه. (1385). ادبیّات کودکان و نوجوانان ویژگی‌‌ها و جنبه‌ها. تهران: روشنگران.
- حکیمی، محمد رضا. (بیتا). حماسۀ غدیر.تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- چهرقانی، رضا. ( 1381) . ادبیّات پایداری در ایران. (شهر): انتشارات انقلاب اسلامی.
- زبان و ادبیّات فارسی. (عمومی). ( 1395 – 1380) .دورۀ پیش‌دانشگاهی، درس مشترک کلیۀ رشته‌ها، تألیف دفتر برنامه‌ریزی کتاب‌های درسی، تهران: شرکت چاپ و نشر.
- سنگری، محمدرضا. (1389). ادبیّات دفاع مقدس. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌ها.
- سمیعی، علیرضا. (1391). «تعلیم بازجست عهد، دربار زبان مُغلَق شعر علی معلّم دامغـانی.» مجله سورۀ اندیشه. شمارۀ 66، 196- 190.
- شهسواری، غ. (1398). «مروری بر ادبیّات پایداری درکتاب‌های ادبیّات دورۀ متوسّطه دوم». فصلنامه جامع دفاع مقدس، شمارۀ 4، صص 87- 67 .
- عربلو، احمد. ( 1374 ). قصۀ شیرین فرهاد. تهران: عماد فردا.
- طالقانی، حمید رضا. ( 1394 ). حماسۀ تپه‌های برهانی. تهران: عماد فردا.
- مرادی، ت. (1400). «بررسی ادبیّات مقاومت و شهادت طلبی در کتب فارسی دورۀ متوسّطه». پژوهشنامه اورمزد، شمارۀ 57 ، صص 148-165.
- ادبیّات فارسی.(1،2،3 ).( 1390 – 1380).کتاب درسی. تهران: گروه مؤلّفان. وزارت آموزش‌وپرورش. اداره کل چاپ و توزیع کتاب‌های درسی کلیۀ رشته‌ها. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 110 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 113 |
||