دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,379,993
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,058
ندیمی هرندی, محمود. (1403). جامع الحکایات نصرالله ترمذی، انتحال یا اغارۀ کتاب پند پیران. , 27(56), 171-188. doi: 10.22103/jll.2025.24106.3160
محمود ندیمی هرندی. "جامع الحکایات نصرالله ترمذی، انتحال یا اغارۀ کتاب پند پیران". , 27, 56, 1403, 171-188. doi: 10.22103/jll.2025.24106.3160
ندیمی هرندی, محمود. (1403). 'جامع الحکایات نصرالله ترمذی، انتحال یا اغارۀ کتاب پند پیران', , 27(56), pp. 171-188. doi: 10.22103/jll.2025.24106.3160
ندیمی هرندی, محمود. جامع الحکایات نصرالله ترمذی، انتحال یا اغارۀ کتاب پند پیران. , 1403; 27(56): 171-188. doi: 10.22103/jll.2025.24106.3160

جامع الحکایات نصرالله ترمذی، انتحال یا اغارۀ کتاب پند پیران

نثرپژوهی ادب فارسی
دوره 27، شماره 56، اسفند 1403، صفحه 171-188    اصل مقاله (1.37 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2025.24106.3160
نویسنده
محمود ندیمی هرندی*
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
زمینه: هدف از این مقاله، کشف ارتباط دو متن قدیمی فارسی است: پند پیران و جامع الحکایات.
روش: پژوهش حاضر با رویکرد تطبیق و تحلیل محتوای متن دو کتاب پند پیران و جامع الحکایات انجام شده است. نخست جامع الحکایات، به‌صورتِ کلمه‌به‌کلمه، با پند پیران مقایسه شد و اختلافات آنها ثبت شد. سپس این اختلافات دسته‌بندی شد و درنهایت به تحلیلِ علّت‌های آنها پرداخته شد.
یافته ­ها: جامع الحکایات نصرالله بن شهرالله ترمذی انتحال یا اغاره‌ای از پند پیران است.
نتایج: در این تحقیق مشخّص شد که ترمذی در سراسر کتاب پند پیران تغییراتِ ایدئولوژیکِ فراوانی اعمال کرده است، امّا از شگفتی‌های کار ترمذی آن است که به‌طور گسترده به جعل اسامی دست زده است. او همچنین برخی نام‌های خاص را، بیرون از تغییرات ایدئولوژیک، تغییر داده و با نام‌های دیگر جایگزین کرده و بعضی از نام‌های مشهور را جایگزین نام‌های کمتر معروفی کرده است. ضمناً در عصر فتحعلی‌شاه قاجار، شیخ غلامرضا آرانى کاشانى کتاب قَلائِدُ اللَّـآلى را در شرح جامع الحکایات ترمذى تألیف کرده است. در شرح وی بعضی اشاره‌های جالب تاریخی- اجتماعی دیده می‌شود و اگر کتابش ارزشی داشته باشد، درواقع همین اشارات تاریخی اوست.
کلیدواژه‌ها
جامع الحکایات؛ پند پیران؛ نصرالله بن شهرالله ترمذی؛ انتحال؛ سرقت ادبی
مراجع
فهرست منابع

الف.منابع فارسی

  1. آرانى کاشانى، شیخ غلامرضا. (1249ق). قَلائِدُ اللَّـآلى [شرح جامع الحکایات]. نسخۀ شمارۀ 2238 محفوظ در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. تهران.
  2. بهمنی، شهرزاد. (1400). «معرّفی و سبکشناسی نسخۀ نفیس جامع الحکایات نصرالله بن شهرالله ترمذی در کتابخانۀ مجلس». پژوهشنامۀ نسخه‌شناسی متون نظم و نثر فارسی. سال ششم. شمارۀ شانزدهم. پاییز و زمستان. ص 1- 28.
  3. پند پیران. (1357). به تصحیح جلال متینی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  4. پورعظیمی، سعید. (1397). «حدیثِ هولِ قیامت». مجلّۀ آینۀ پژوهش. سال بیست و نهم. شمارۀ پنجم. آذر و دی. ص 157- 165.
  5. ترمذی، نصرالله بن شهرالله. (1396). جامع الحکایات (دویست حکایت در احوال پارسایان(. گزینش و تصحیح علیرضا ذکاوتی قراگزلو. تهران: انتشارات حقیقت.
  6. ترمذی، نصرالله بن شهرالله. (1042ق). جامع الحکایات. نسخۀ شمارۀ 17792 محفوظ در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. تهران.
  7. 7. حسینی اشکوری، سیّد جعفر. (1391). فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه‌، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. جلد 49. تهران: انتشارات کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.
  8. داد، سیما. (1385). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ سوم. تهران: انتشارات مروارید.
  9. درایتی، مصطفی. (1389). فهرست­وارۀ دست­نوشت­های ایران (دنا). تهران: انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  10. ذکاوتی قراگزلو، علیرضا. (1394). «معرّفی یک نسخۀ فارسی نفیس». مجلّۀ گزارش میراث. دورۀ دوم. سال نهم. شمارۀ سوم و چهارم. مرداد- آبان. [تاریخ انتشار: اسفند 1395]. شمارۀ ۷۰- ۷۱. ص ۳۷- ۳۸.
  11. ذکاوتی قراگزلو، علیرضا. (1396). مقدّمه بر: جامع الحکایات (دویست حکایت در احوال پارسایان(. تهران: انتشارات حقیقت.
  12. رازی، شمس‌ِ قیس. (1387). المعجم فی معاییر اشعار العجم. به تصحیح محمّد بن عبدالوهّاب قزوینی. مقابلۀ مجدّد با شش نسخة خطّی قدیمی به کوشش [سیّدمحمّدتقی] مدرّس رضوی. تهران: انتشارات زوّار [چاپ افست از: تهران: کتاب‌فروشی تهران. 1338].
  13. جهانگشای خاقان. (1364). مقدمه‌ و پیوست‌ها از الله‌دتا مضطر. اسلام‌آباد: مرکز تحقیقات‌ فارسی‌ ایران‌ و پاکستان.
  14. متینی، جلال. (1357). مقدّمه بر: پند پیران. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  15. هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان. (1383). کشف المحجوب. مقدّمه و تصحیح و تعلیقات محمود عابدی. تهران: انتشارات سروش.
  16. همایی، جلال‌الدّین. (1384). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ بیست و چهارم. تهران: مؤسّسۀ نشر هما.
ب.منابع عربی

  1. آقا بزرگ طهرانی، محمّدمحسن. (1355). الذَّریعة إلى تصانیف الشّیعة. قم: انتشارات اسماعیلیان.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 137
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 71


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب