دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,380,003
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,069
پوریزدانپناه کرمانی, ارزو. (1403). معرّفی جزوه قرآنی مترجم ش 2752. , 27(56), 39-58. doi: 10.22103/jll.2025.24159.3163
ارزو پوریزدانپناه کرمانی. "معرّفی جزوه قرآنی مترجم ش 2752". , 27, 56, 1403, 39-58. doi: 10.22103/jll.2025.24159.3163
پوریزدانپناه کرمانی, ارزو. (1403). 'معرّفی جزوه قرآنی مترجم ش 2752', , 27(56), pp. 39-58. doi: 10.22103/jll.2025.24159.3163
پوریزدانپناه کرمانی, ارزو. معرّفی جزوه قرآنی مترجم ش 2752. , 1403; 27(56): 39-58. doi: 10.22103/jll.2025.24159.3163

معرّفی جزوه قرآنی مترجم ش 2752

نثرپژوهی ادب فارسی
دوره 27، شماره 56، اسفند 1403، صفحه 39-58    اصل مقاله (1.19 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2025.24159.3163
نویسنده
ارزو پوریزدانپناه کرمانی*
نویسنده مسئول، دانشیار، بخش زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.
چکیده
زمینه: ترجمه­های کهن قرآن کریم یکی از ذخایر ارزشمند ادب فارسی به­شمار می­آیند که از رهگذر تحقیق و تفحّص در آن­ها باور به دیرینگی و غنای فرهنگ زبان فارسی عینیت می­یابد. جزوة قرآنی مترجم ش 2752 که در بخش نسخ خطّی کتابخانة آستان قدس رضوی نگهداری می­شود، یکی از این ترجمه­ها و گنجینه­ای گرانبها از واژگان اصیل و کهن فارسی است.
 
روش: در این جستار با روش تحلیلی ـ توصیفی چگونگی روش ترجمه و مهم­ترین ویژگی­های زبانی، لغوی و ادبی این ترجمه مورد بررسی قرارگرفته است.
 
یافته­ ها: گرایش مترجم به استفاده از واژگان سرة فارسی، استفاده از افعال معلوم فارسی در ترجمة افعال مجهول عربی، کاربرد ضمیر «او» برای غیرعاقل و غیرجاندار، کاربرد حروف اضافة «اندر» و «مر ... را»، ابدال و ادغام در کنار شیوة نشان­گذاری نسخه، نزدیک­بودن بدنة اصلی متن قرآن به قرائت کسائی و ابن عامر از قرّاء سبعه و اعراب­گذاری به شیوة نظام ابوالاسودی یا نقطه­های شنگرفی دلالت بر تحریر این نسخه در قرن پنجم هجری دارد.
کلیدواژه‌ها
ترجمه قرآن؛ جزوه مترجم ش. 2752؛ بانو خراسان بنت ابی القاسم؛ نسخه خطّی؛ نثر قرن پنجم هجری
مراجع
فهرست منابع

الف.منابع فارسی

  1. احمدی گیوی، حسن (1380). دستور تاریخی فعل. تهران: قطره.
  2. باقری، مهری (1378). مقدّمات زبان­شناسی. تهران: نشر قطره.
  3. بهار، محمّدتقی (1388). سبک­شناسی یا تاریخ تطوّر نثر فارسی. چاپ سوم. تهران: زوّار.
  4. بی نام (1364). قرآن قدس؛ کهن­ترین برگردان قرآن به فارسی. به کوشش علی رواقی. تهران: مؤسسة شهید محمّد رواقی.
  5. پوریزدان­پناه کرمانی، آرزو (1403). «سبک­شناسی جزوة مترجم شمارة 2574: ترجمه­ای کهن از قرآن مجید». متن­شناسی ادب فارسی. سال 16. شمارة 1 (پیاپی 61). صص 93 ـ 114. https://doi.org/20231387892277
  6. جزوة مترجم (بی­تا). نسخة خطّی. کتابخانة آستان قدس رضوی. شمارة 2752.
  7. حق­شناس، علی محمّد (1393). آواشناسی (فونتیک). چاپ پانزدهم. تهران: آگه.
  8. خرّمشاهی، بهاء الدین (1372). قرآن­پژوهی (هفتاد بحث و تحقیق قرآنی). تهران: مرکز نشر فرهنگی مشرق.
  9. خیّام­پور، عبدالرسول (1384). دستور زبان فارسی. چاپ دوازدهم. تبریز: ستوده.
  10. رضایی اصفهانی، محمّدعلی (1391). منطق ترجمة قرآن. ویرایش دوم. قم: مرکز بین­المللی ترجمه و نشر المصطفی.
  11. رضایی اصفهانی، محمّدعلی (1383). «روش­ها و سبک­های ترجمة قرآن». ترجمان وحی. شمارة 15. صص 33 ـ 61.
  12. رواقی، علی (1386). «ترجمة قرآن کریم برپایة متون کهن». گزارش میراث. دورة دوم. سال دوم. شمارة 13 و 14. صص 46 ـ 48.
  13. زرکوب، منصوره و رضایی، سارا (1391). «بررسی تطبیقی فعل مجهول در زبان­های فارسی و عربی از منظر دستوری و معنایی». فنون ادبی. سال 4. شمارة 2. صص 95 ـ 112.
  14. صادقی، علی اشرف (1380). مسائل تاریخی زبان فارسی. تهران: سخن.
  15. صدرایی خویی، علی (1383). فهرستگان نسخه­های خطّی ترجمه­های فارسی قرآن کریم. قم: مرکز ترجمة قرآن مجید به زبان­های خارجی.
  16. فکرت، محمّدآصف (1363). فهرست نسخ خطّی قرآن­های مترجم کتابخانة مرکزی آستان قدس رضوی. مشهد: کتابخانة آستان قدس رضوی.
  17. قزوینی، محمّد (1385). مقدّمة تاریخ جهانگشای جوینی. چاپ چهارم. تهران: دنیای کتاب.
  18. قندهاری، سودابه و همکاران (1400). «بررسی ویژگی­های شیوة ترجمة بین خطّی قرآن (مورد پژوهی چهار ترجمة متعلّق به قرن چهارم تا نیمة قرن ششم هجری)». مطالعات زبان و ترجمه. دورة 54. شمارة 4. صص 2 ـ 30. https://doi.org/10.22067/lts.v54i4.72183
  19. کریمی­نیا، مرتضی (1398). «مصحف­شناسی قرآن 4: نکاتی تازه­یاب در باب قرآن خراسان بنت ابی­القاسم با ترجمة فارسی از قرن پنجم هجری». آینة پژوهش. سال 30. شمارة3. صص 102 ـ 121. https://doi.org/201967557
  20. کریمی­نیا، مرتضی (1396). «قرآن خراسان دختر نیشابور با ترجمة فارسی از قرن پنجم هجری». ترجمان وحی مبین. سال 22. شمارة 1. صص 145 ـ 177.
  21. لازار، ژیلبر (1396). «ملاحظاتی در باب سبک ترجمه­های کهن قرآن و کتاب مقدّس». ترجمة ستایش دشتی. گزارش میراث. دورة سوم سال 2. شمارة 3 ـ 4، پیاپی 80 ـ 81. صص 58 ـ 61.
  22. محجوب، محمّدجعفر (1372). سبک خراسانی در شعر فارسی. تهران: فردوس.
  23. معروف، یحیی (1394). فن ترجمه. چاپ دوازدهم. تهران: سمت.
  24. معین، محمّد (1385). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
  25. مهیار، محمّد (1385). «نگاهی به ترجمه و تفسیرهای کهن». بیّنات. شمارة 49 و 50. صص 358 ـ 362.
  26. ناتل خانلری، پرویز (1352). تاریخ زبان فارسی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
  27. ناتل خانلری، پرویز (1356). تاریخ زبان فارسی. ج3. تهران: نشر نو.
  28. وحیدیان کامیار، تقی (1384). «آیا در زبان فارسی فعل مجهول هست؟». فصلنامة تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد. شمارة 7 و 8 . صص 39 ـ 46.
  29. یوسفی، غلامحسین (1366). «فعل معلوم به جای فعل مجهول». نشر دانش. شمارة 43. صص 10 ـ 15.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 196
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 97


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب