
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,068 |
از باروری تا نانآوری: نمادشناسی عروسکهای آیینی نخودی در فرهنگ فرخشهر | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
دوره 24، شماره 47، تیر 1404، صفحه 49-67 اصل مقاله (1.05 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2025.24967.2708 | ||
نویسندگان | ||
ناهید جعفری دهکردی1؛ حمید رضایی* 2 | ||
1استادیار گروه صنایع دستی دانشکده هنر و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران. | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران(نویسنده مسئول) | ||
چکیده | ||
زمینه/هدف: عروسکهای نخودی بهعنوان بخشی از فرهنگ بومی فرخشهر در استان چهارمحال و بختیاری، بازتابی از پیوند هنر بومی با طبیعت و سنتهای کشاورزی هستند. برجستگیها و فرورفتگیهای طبیعی نخود، شباهتی نسبی به چهره انسان ایجاد میکند که با افزودن جزئیاتی ساده مانند نقاشی چشم و دهان، به عروسکی نمادین تبدیل میشود. این عروسکها در دو جنس مونث و مذکر ساخته میشوند و در نوروز بر روی سبزهها قرار میگیرند تا مفاهیمی همچون برکت، باروری و نانآوری را تداعی کنند. نگارندگان تلاش دارند با هدف شناسایی ارتباط عروسکهای نخودی با مفاهیم باروری و نانآوری به این سوال پاسخ دهند که "نقش جنسیتهای مونث و مذکر در عروسکهای نخودی چیست و چگونه با مفاهیم باروری و نانآوری پیوند خوردهاند؟" روش / رویکرد: پژوهش حاضر به لحاظ هدف رهیافتی توسعهای دارد و تحلیل دادهها بهصورت کیفی انجام میشود؛ نگارندگان با رویکردی توصیفی-تحلیلی حاصل از مطالعات اسنادی و میدانی و بر مبنای رویکرد مردمشناسی، به بررسی نقش جنسیت در عروسکهای نخودی و پیوند آن با باورهای اجتماعی میپردازند. یافتهها/نتایج: یافتهها نشان میدهند که عروسکهای نخودی علاوه بر جنبههای زیباییشناسی، دارای مفاهیم عمیقی در زمینه هویت فرهنگی، باورهای اجتماعی و نقشهای جنسیتی هستند. جایگاه این عروسکها در تقویت هویت ملی، حفظ آیینهای سنتی و ارتباط آنها با مفاهیم باروری و نانآوری، اهمیت آنها را در فرهنگ ایرانی برجسته میسازد. افزون بر این عروسکهای نخودی بازتابی از نقشهای اجتماعی زنان و مردان در جامعه سنتی ایران هستند و در کنار ارزشهای آیینی، به عنوان عاملی برای انتقال باورها و سنتها به نسلهای آینده عمل میکنند. | ||
کلیدواژهها | ||
نوروز؛ فرهنگ فرخشهر؛ نانآوری؛ باروری؛ عروسک نخودی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,520 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 36 |