
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,072 |
مسئلۀ ثبتِ نامجایها در بلوچستان | ||
مجله مطالعات ایرانی | ||
دوره 24، شماره 47، تیر 1404، صفحه 113-134 اصل مقاله (1.05 M) | ||
نوع مقاله: علمی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2025.24753.2692 | ||
نویسنده | ||
محمداکبر دهانی* | ||
عضو هیئت علمی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران | ||
چکیده | ||
نام هر پدیده، نشانگر هویت متمایزبخش آن است و نامجایها، بخشی از تاریخ و هویت فرهنگی-اجتماعی جامعه هستند. تفاوت و تعارض نامهای اداری و نامهای اصیل مناطق بلوچستان از مسائل مهمی است که تاکنون به آن پرداخته نشده است. این پژوهش در پی گشودن این بحث در مجامع علمی و فرهنگی است. دادههای این پژوهش با مطالعۀ میدانی به دست آمدهاند و هر جا که ممکن بوده است با اسناد سنجیده شدهاند. این پژوهش ضمن تأکید بر اهمیت دقّت در ثبت صورت درست نامِ شهرها و روستاها، نشان داده شده است که بسیاری از نامهای رایج اداری این منطقه با کمدقتی ثبت شدهاند و این موضوع ضمن آشفتگی تلفظ و نوشتار آنها، ناخواسته مایۀ کاهش کارآیی و رسانگی فرهنگی آن نامها شده است. نامجایهای مناطق بخشی مهم از میراث تاریخ و تمدن ایرانزمین هستند که در بلوچستان غالباً از طریق شاخه بلوچی خانوادۀ زبانهای ایرانی به روزگار ما رسیدهاند و توجه یا بیتوجهی نسبت به حفظ اصالت آنها، آیینۀ نوع برخورد ما با تاریخ و فرهنگ ایرانزمین است. از برجستهترین بیدقتیها در ثبت اداری نامهای نقاط جغرافیایی میتوان به آن دسته از نامها اشاره کرد که برخلاف قواعد دستوری زبانهای بلوچی و فارسی ثبت شدهاند و غلط املایی محسوب میشوند این امر باعث اشتباه در شیوۀ تلفظ و در نتیجه تداعی بیربط معنایی آنها میشود. چندگونهنویسیهای یک نام، بیتوجهی به املای تاریخی، ثبت ترجمۀ فارسی نامجای یا بخشی از آن به جای صورت اصیل آن و استفادۀ نابجا ازحروف عربی از برجستهترین موارد اشکالات ثبت این نامجایهاست. | ||
تازه های تحقیق | ||
- | ||
کلیدواژهها | ||
نام جای؛ بلوچستان؛ بلوچی؛ فارسی؛ مکران | ||
اصل مقاله | ||
- | ||
مراجع | ||
اصطخری، ابواسحق ابراهیم (1373). ممالک و مسالک، ترجمۀ محمدبن اسعد به عبدالله تستری، به کوشش ایرج افشار، تهران: انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یزدی.
بارتُلد، ویلهلم (1377). جغرافیای تاریخی ایران، ترجمۀ همایون صنعتیزاده، تهران: انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یزدی.
جهاندیده، عبدالغفور (1396). فرهنگ بلوچی-فارسی، 2جلد، تهران: انتشارات معین.
خیامپور، عبدالرسول (1384). دستور زبان فارسی، چاپ دوازدهم، تبریز: انتشارات ستوده.
دامنی، عبدالغنی (1380). سیمای تاریخی بلوچستان، تهران: انتشارات پاسارگاد.
دهخدا، علیاکبر. (1380). لغتنامه. تهران: دانشگاه تهران.
دیبا، سیدمحمود (1364). سفرنامۀ بلوچستان از علاءالملک، به کوشش سیفالله وحیدنیا، تهران: انتشارات وحید.
راثی تهرانی، جعفر (1386). «نام و نام خانوادگی در مغربزمین»، ترجمه از دایرهالمعارف بریتانیکا، نجوای فرهنگ، شمارۀ 3، صص 129-136.
رحیمی زنگنه، ابراهیم؛ کهریزی، خلیل؛ حسینی، ایوب (1392). «کرمانشاه و سوءتفاهمی تاریخی»، جستارهای تاریخی، شمارۀ 2 (پیاپی 8)، صص 19-33.
رضائی باغبیدی، حسن (2009). تاریخ زبانهای ایرانی، اوساکا(ژاپن): مرکز پژوهش زبانهای دنیا دانشگاه اوساکا.
رضایی، میترا؛ ملک، مهران. (1402). «تابوی نام»، پژوهشهای انسانشناسی ایران، دورۀ 12، شمارۀ 23، صص103-120.
رزمآرا، علی (1320). جغرافیای نظامی ایران: مکران، بیجا: بینا.
رزمآرا، علی (1332). فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، جلد هشتم، تهران: دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش.
روانبُد، عبدالله (1389). دیوان بلوچی مولانا عبدالله روانبُد، به کوشش عبدالرئوف ملازئی سربازی، ایرانشهر: انجمن ادبی ایرانشناسی بلوچستان.
سپاهی، محمداکبر؛ سیف، عبدالرضا (1401). «بلوچی و واو معدولۀ فارسی»، مجموعه مقالات پنجمین همایش بینالمللی زبانها و گویشهای ایران، به کوشش محمود جعفری دهقی، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
سربازی، عبدالصمد (1378). بلوچ و بلوچستان، ترجمۀ محمدسلیم آزاد، سنندج: انتشارات کردستان.
سیستانی، ملک شاه حسین (1344). احیاءالملوک، به اهتمام منوچهر ستوده، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
شرتونی، رشید (1380). مبادی العربیه، تنقیح و اعداد حمید محمدی، جلد دوم، چاپ هفتم، قم: دارالعلم.
طامه، مجید (1399). «سازههای جاینامساز در کدهنامهای ترکیبی ایران و نقش آنها در ایجاد هویت فرهنگی و ملی»، فصلنامۀ مطالعات ملی؛ 85، سال بیست و دوم، شماره 1، صص90-71.
غفرانی، علی و شجاع قلعه دختر، راضیه (1392). «جغرافیای تاریخی سرزمین مَکران»، تاریخ و فرهنگ، سال چهل و پنجم، شمارۀ پیاپی 91، ص151-133.
قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری، مصوب 15/04/1362، دورۀ 1، جلد، 1، ص 483، برگرفته از سایت مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی: https://rc.majlis.ir/fa/law/show/90769
قریب، عبدالعظیم و دیگران (1380). دستور زبان فارسی پنج استاد، به اهتمام جهانگیر منصور، چاپ دوم، تهران: انتشارات ناهید.
کوثر، انعام الحق (1353). شعر فارسی در بلوچستان، راولپندی (پاکستان): انتشارات مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
لسترنج، گای (1390). جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمۀ محمود عرفان، چاپ هشتم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
مشکور، محمدجواد (1355). «خلیج فارس و نام آن در طول تاریخ»، بررسیهای تاریخی، شمارۀ 68، سال 11، ص 85-106.
مقدسی، ابوعبدالله احمد بن محمد (1361). احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، 2 جلد، ترجمۀ علینقی منزوی، تهران: شرکت مولفان و مترجمان ایران.
هاشمی، سیدظهورشاه (2000). سیدگنج، کراچی: آکادمی سیدهاشمی.
ناشناخته (1383). حدودالعالم، با مقدمۀ و. بارتولد و تعلیقات و. مینورسکی، ترجمۀ میرحسینشاه، تصحیح مریم میراحمدی و غلامرضا ورهرام، چاپ دوم، تهران: دانشگاه الزهرا.
وزیری، احمدعلی خان (1386). جغرافیای بلوچستان، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 68 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 68 |