آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,078 |
واکاوی انگارههای ذهنی شاعران عصر محمّدرضا پهلوی دربارۀ مشارکت سیاسی زنان (1320 تا 1357 ش) | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 24، شماره 47، تیر 1404، صفحه 161-192 اصل مقاله (1.43 M) | ||
| نوع مقاله: علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2025.23810.2632 | ||
| نویسندگان | ||
| وجیهه زمانی بابگهری1؛ حامد نوروزی2؛ کلثوم قربانی جویباری3؛ حسین فرزانه پور4 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند | ||
| 2عضو هیات علمی گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند | ||
| 3گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند | ||
| 4دانشیار و عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند | ||
| چکیده | ||
| زمینه/ هدف: پرداختن به بحث انگارههای ذهنی می‌تواند منجر به شناخت دیدگاه‌ها و درک و فهم افراد هر جامعه، نسبت به خود یا دیگران شود؛ چرا که غالباً افراد، دیگران را براساس انگاره‌هایی که در ذهنشان از آن‌ها دارند، درک می‌کنند و بر همین اساس، سعی در ایجاد ارتباط با دیگران دارند. اکثر پژوهشگران، دیدگاه‌های مردان و نگرش‌های مردسالارانۀ حاکم بر جامعه را دلیل عمدۀ عدم مشارکت سیاسی زنان بیان می‌کنند. در دورۀ محمّدرضاشاه (پهلوی دوم) در سال 1341، به زنان، حق رأی اعطا شد؛ امّا در این دوره نیز حضور زنان، در بخش‌های مختلف جامعه، از جمله سیاست، کم‌فروغ بوده است. بسیاری از فرهیختگان این دوره، از جمله مردان و زنان شاعر، به مشارکت زنان پرداخته‌اند که پژوهش حاضر، اشعار همین دسته از شاعران را ارزیابی، و انگارههای ذهنی آنان را دربارۀ مشارکت سیاسی زنان بررسی کرده است. روش/ رویکرد: تحلیل داده‌های این پژوهشِ توصیفی- تحلیلی، به روش تحلیل مضمون صورت گرفته است و انگارههای ذهنی شخصی شاعران مرد (فعّال بودن و منفعل بودن زنان) و انگارههای ذهنی خویشتن شاعران زن (از منظر دیگری و از منظر خود) بررسی و انگارههای متضاد و مشابه بین این دو قشر، شناسایی شدند. یافته‌ها/ نتایج: نتایج حاصل نشان می‌دهد همۀ شاعران مرد به مشارکت سیاسی زنان توجّه داشته و همواره مشوّق آنان جهت حضور مؤثّر و فعّال در ادارۀ امور کشور بودند؛ در مقابل، شاعران زن، ضمن آن‌که انواع قابلیّت‌ها و حقوق فردی، اجتماعی و سیاسی را برای بانوان قایل بودند، جنس زن را از دید مردان، بی‌ارزش، ضعیف، اسیر و خوار پنداشته و خطاب می‌کنند. به نظر می‌رسد دلیل کم‌رنگ بودن مشارکت سیاسی زنان را در عامل انگارههای ذهنی، می‌توان جستجو کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شعر معاصر؛ دورۀ محمّدرضا شاه؛ مشارکت سیاسی زنان؛ انگارههای ذهنی؛ روانشناسی شناختی | ||
| مراجع | ||
|
آبراهامیان، یرواند (1384). ایران بین دو انقلاب: درآمدی بر جامعهشناسی سیاسی ایران معاصر، ترجمۀ احمد گل‌محمّدی و محمّدابراهیم فتّاحی ولیلایی، چ 11، تهران: نی.
آپتون، جوزف (1361). نگرشی بر تاریخ نوین ایران، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران: نیلوفر.
احمدی اسکویی، مرضیه (1357). دالغا، بی جا: پیشتاز.
اشراقی آرانی، الهام (1380). موانع اشتراک سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران، پایاننامۀ کارشناسی، قم: دانشگاه باقرالعلوم.
اعتضادی، ملکه (بی تا). گل‌های من، تهران: علی جعفری.
برقعی، سیّد محمّدباقر (1372). سخنوران نامی معاصر، ج 1، قم: خرّم.
بشیریه، حسین (1372). مشارکت سیاسی زنان، مجموعه مقالات در سمینار مشارکت زنان، تهران: اموراجتماعی استانداری تهران.
بهار، هادی و سجادی، علی (1399). زبان شعر در زمان اعتراض، چ1، واشنگتن، در دسترس در: https://www.bashgaheadabiyat.com/product/protest/
بهبهانی، سیمین (1388). مجموعۀ اشعار، چ4، تهران: نگاه.
بهرامی، محیا (12/9/ 1388، ساعت 14:07)، من یک زنم. وبلاگ آگرین. پست: 24، در دسترس در: http://mahayab.blogfa.com/post/24
حالت، ابوالقاسم (1336). پروانه و شبنم، تهران: زوّار.
حسینی‌مهر، حجت (1/9/1392، ساعت 45: 21)، انگاره چیست؟. وبلاگ انگاره. پست: 3، در دسترس در: http://hosseinimehr2013.blogfa.com/post/3
حقوقی، محمّد (1396). اخوان ثالث (شعر زمان ما؛ 2)، چ 17، تهران: نگاه.
درستی، احمد (1381). شعر سیاسی در دورۀ پهلوی دوم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
رزما، اسما (23/1/1398، ساعت 01: 21)، انگاره چیست؟. وبلاگ ارتباطات میانفرهنگی. پست: 7، در دسترس در: http://asmarazma.blogfa.com/post/7
رستمی، پروین و ثواقب، جهانبخش (1398). اجتماعیشدن زنان در عصر پهلوی اوّل؛ امکان یا امتناع (1304- 1320ش)، نشریّۀ تاریخ ایران، دورۀ 12، ش 1، صص 17 – 47.
رضی، داوود و رودباری، ابراهیم و رضایی، احمد (1398). رابطۀ ابعاد سیاسی و زبانی هویّت ملی و مشارکت سیاسی افراد بالای 18 سال شهرستان بهشهر، فصلنامۀ علمی تخصصی مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعهشناسی، سال 2، ش 1 (پیاپی 4)، صص 53- 62.
زارعی، احمد و میرزایی، خلیل و مهاجری، اصغر (1398). رابطۀ بین خودپنداره و مشارکت سیاسی زنان در شهر تهران در سال1386، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، سال 19، ش 74، صص 133-163.
زاهد، سیّد سعید و مردانی، مرضیه (1390). مشارکت سیاسی زنان در ایران معاصر (مقایسۀ دورۀ پهلوی با جمهوری اسلامی)، نشریۀ بانوان شیعه، ش 27، صص 7 – 36.
ساناساریان، الیزا (1384). جنبش حقوق زنان در ایران، ترجمۀ نوشین احمدی خراسانی، تهران: اختران.
شاملو، احمد (1372). هوای تازه، چ 8، تهران: نگاه.
شاملو، احمد (1384). ابراهیم در آتش، چ 10، تهران: نگاه.
شاه‌قاسمی، احسان (1393). انگارههای بین فرهنگی آمریکاییان از مردم ایران، پایاننامۀ دکتری، تهران: دانشگاه تهران.
شیرزاد، زهرا (1390). نقش زنان در بروز انقلاب مشروطۀ ایران، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرکزی.
صدقی، حمیده (1385). جنبشهای فمینیستی در ایران دورۀ پهلوی، ترجمۀ علی اردستانی، نشریۀ چیستا، 230، صص 774 – 787.
صهبا، ابراهیم (1359). دفتر صهبا، ج 2، تهران: مقدّم.
طباطبایی میر، سیّدفرزاد و مداحی، محمّدابراهیم و احدی، حسن (1398). مدلیابی روابط ساختاری ویژگیهای شخصیتی در چشمانداز مشارکت سیاسی با میانجیگری روابط موضوعی، فصلنامۀ راهبرد، ش 91، صص 53- 80.
عاملی، سیّد سعیدرضا و حجّاری، منصوره (1397). مطالعۀ انگارههای ذهنی تشکّلهای دانشجویی دانشگاه تهران: انگارههای شخصی انجمن اسلامی و خویشتن بسیج دانشجویی، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، دورۀ 11، ش 3، پیاپی 43، صص 103-130 Doi: 10.22631/jicr.2018.1953.2524
عاملی، سیّد سعیدرضا و حجّاری، منصوره (1398). مطالعۀ کیفی انگارههای ذهنی شخصی و خویشتن در میان دو تشکّل دانشجویی؛ «انجمن اسلامی و بسیج دانشجویی دانشگاه تهران»، فصلنامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 15، ش 54، صص 77-101 Doi: 10.22034/jcsc.2019.35582
فرخزاد، فروغ (1376). دیوان شعر، چ 5، تهران: مروارید.
کاوه تلاوکی، مسعود و جعفری، انوش و عبّاسی، سمیه (1393). مقایسۀ تطبیقی مشارکت سیاسی زنان در دوران مشروطیّت، پهلوی و جمهوری اسلامی ایران، فصلنامۀ مطالعات جامعهشناختی جوانان، سال 5، ش 16، صص 107 – 122.
کسرایی، سیاوش (1385). به سرخی آتش، به طعم دود، چ4، تهران: نادر.
مؤذن، ناصر (1357). ده شب، شبهای شاعران و نویسندگان در انجمن فرهنگی ایران – آلمان، تهران: امیرکبیر.
مؤمنی، فاطمه (1385). بانوان در تاریخ معاصر، نشریۀ زمانه، سال 5، ش 48، صص 30 – 36.
مشیرسلیمی، علیاکبر (1335). زنان سخنور، ج 1و 2، چ1، تهران: مؤسّسۀ مطبوعاتی علیاکبر علمی.
مشیرسلیمی، علیاکبر (1337). زنان سخنور، ج3، چ1، تهران: مؤسّسۀ مطبوعاتی علیاکبر علمی.
معیّری، محمّدحسن (1385). دیوان کامل رهی معیّری، قم: نسیم حیات.
میرهادی، مریم (1337). دیوان ناهید، تهران: مؤلّف.
نظری، مینا و علیحسینی، علی و امامجمعهزاده، سیّدجواد و پوررنجبر، مهدیه (1393). بررسی رابطۀ جامعه‌پذیری و مشارکت سیاسی زنان، پژوهشنامۀ زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 5، ش1، صص 161-185.
نوح، نصرتالله (1358). مجموعۀ آثار محمّدعلی افراشته، شاعر تودهای، تهران: توکا.
ولی‌زاده، نجمه (1395). بررسی مقایسهای مشارکت سیاسی زنان در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، تهران: پژوهشکدۀ امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی.
هواسی، علی‌اشرف و درخشه، جلال و خستو، رحیم (1401). موانع مشارکت سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران (دورههای هفتم، هشتم و نهم)، فصلنامة علمی جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تابستان، سال 13، ش2، صص 33- 58 Doi: 10.30465/CPS.2021.33396.2616
Almond, G. & Verba, S (1989). The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations, London: Sage https://books.google.com/books/about/The_Civic_Culture.html?id=J93o05MH3v8C
King, N, & Horrocks, C. (2010). Interviews in Qualitative Research. London: Sage, 248 p
https://uk.sagepub.com/en-gb/eur/interviews-in-qualitative-research/book241444
Nishida, H. (1999). A cognitive approach to intercultural communication based on schema theory. International Journal of Intercultural Relations, 23(5), 753-777. https://doi.org/10.1016/S0147-1767(99)00019-X
Taylor, S. E. & Crocker, J (1981). Schematic bases of social information processing. In E.T.Higgins, C.P.Herman & M.P.Zanna (Eds.), Social Cogni-tion: the Ontario symposium. Volum 1. PP: 89 – 134. Hillsdale, NJ: Erlbaum. https://www.researchgate.net/publication/247449651
Zelek, Tigist (2005). Ethiopian Women Lowyers Association the Politic Participation of Women in Ethiopia: Challenges and Prospects, addisababa. https://books.google.com/books/about/The_Political_Participation_of_Women_in.html?id=UeMvHAAACAAJ | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 34 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 26 |
||