آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,005 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,078 |
پدیدارشناسی زبان در شعر عرفانی بر مبنای آرای مرلوپونتی | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 24، شماره 47، تیر 1404، صفحه 337-358 اصل مقاله (891.68 K) | ||
| نوع مقاله: علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2025.24908.2705 | ||
| نویسنده | ||
| رسول کمالی دولت آبادی* | ||
| گروه ارتباط تصویری، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| زمینه/هدف: مرلوپونتی زبان را به‌مثابۀ شناخت می‌داند و میان تفکر، زبان و بدن نوعی همبستگی قائل است. در نزد او، کلیۀ نشانه‌ها و قراردادهای زبانی انباشتی از‌پیش‌موجود و محصول تفکر و کنش بیانی یک جهان-فرهنگ است و تن-سوژه با «درک تنانه» و «کاربرد فردی» آن را پرمعناتر و گسترده‌تر می‌کند. این مقاله ضمن بررسی پدیدارشناسی زبان در نزد مرلوپونتی، تلاش دارد تا زبان استعاری-تمثیلی شعر عرفانی را بر اساس آرای این فیلسوف فرانسوی پدیدارشناسی کند. روش/رویکرد: این مقاله با تکیه‌بر مؤلفه‌های استخراجی از آراء پدیدارشناسانه-زبان‌شناختی مرلوپونتی، به مطالعۀ زبان استعاری شعر عرفانی ایران می‌پردازد. جامعۀ آماری این پژوهش، اشعار عرفانی شعرایی نظیر مولوی، حافظ و عراقی است و نگارنده به‌صورت هدفمند 30 بیت از این اشعار را جهت مطالعه و استناد برگزیده است. یافته‌ها/نتایج: با تکیه بر پدیدارشناسی زبان در نزد مرلوپونتی، عارف نمی‌تواند به‌صورت کامل از سیطرۀ زبان-جهان سنت برهد، ولی او با تنیدن در مولفه‌های اعتقادی جهانِ سنت و محدودیت‌های زبانی آن، فردیت خویش را -با توجه به قدرت خلاقۀ تن‌روان در ادراک و به‌کارگیری جریان زبان- در اثر بروز می‌دهد. او به‌مدد زبان استعاری خود، می‌تواند هر مضمون را برای توصیف حالات درونی یا رابطۀ عاشقانۀ خود با حق در شعر خویش به تمثیل گیرد و ضمن گسترش دلالت‌ها در مضامین و نمادهای عرفانی، معانی را به هم سوق و پیوند دهد تا در آخر مقصود زبان-جهانِ سنت را متذکر شود: یعنی معنای فرابود و فراگیر حق در کائنات. | ||
تازه های تحقیق | ||
- | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پدیدارشناسی؛ زبان؛ شعر عرفانی؛ مرلوپونتی؛ تن-سوژه | ||
| اصل مقاله | ||
|
- | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
اصغری، محمد (1394). «درباب زبان (2)». مجموعه مقالات فلسفی، تحلیلی، انتقادی، ادبی؛ دومین همایش زبان دانشکدۀ ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه تبریز. تبریز: انتشارات درویش.
پریموزیک، دنیل تامس (1388). مرلوپونتی، فلسفه و معنا، ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی. تهران: نشر مرکز.
پیروای ونک، مرضیه (1389). پدیدارشناسی نزد مرلوپونتی. اصفهان: نشر پرسش.
جعفرزاده، یوسف (1394). «مقدمه‌ای بر پدیدارشناسی عرفان عاشقانه در عرفان مولوی و حافظ». فصلنامۀ علمی‌پژوهشی عرفان اسلامی، (43)، 97-79. زنجان: دانشگاه آزاد.
حافظ، شمس‌الدین محمد (بی‌تا). دیوان حافظ شیرازی، به تصحیح محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی. تهران: کتابخانۀ زوار و چاپ سینا.
حمیدیان، سعید (1392). شرح شوق، جلد 1 تا 5. تهران: نشر قطره.
سام‌خانیانی، علی‌اکبر (1392). «مؤلفه‌های پدیدارشناسی هوسرلی در شناخت‌شناسی مثنوی معنوی». ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا، 5 (9)، 173-204. Doi: 10.22051/jml.2014.130.
سیلورمن، ج.هوگ (1380). نظرات مرلوپونتی در باب زبان و ارتباط (ترجمۀ فصلی از کتاب Inscriptions: Between Phenomenology and Structuralism)، مترجم نگار داوری اردکانی. فصلنامۀ نامۀ فرهنگ، (42)، 108-115.
طالب‌زاده، حمید (1385). «ادراک حسی در پدیدارشناسی مرلوپونتی». فصلنامۀ فلسفه دانشگاه تهران، (34)، 63-70.
عراقی، شیخ فخرالدین ابراهیم همدانی (1380). دیوان فخرالدین عراقی، تنظیم و نمونه‌خوانی جهانگیر منصور. تهران: انتشارات نگاه.
کاکایی، قاسم و موحدیان عطار، علی (1384). «نگاهی پدیدارشناسانه به کاربردهای مفهومی عرفان». فصلنامۀ علمی‌پژوهشی انجمن معارف اسلامی ایران، 1(2)، ٤٥-٢٩.
کمالی، رسول (1396). بازخوانی عرفانی مبانی هنرهای تجسمی. تهران: سورۀ مهر.
کمالی، رسول (1397). «تن-آگاهی در ادبیات عرفانی براساس پدیدارشناسی مرلوپونتی». فصلنامۀ الهیات هنر، 4 (8)، 51-25.
لاهیجی، شمس‌الدین‌محمد (1385). مفاتیح‌الاعجاز فی شرح گلشن راز، تصحیح محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی. تهران: نشر زوار.
ملکیان، کمال و نجفی، عیسی (1399). «معرفت‌شناسی عشق در عرفان مولوی: تحلیلی در پرتو پدیدارشناسی هوسرل، هایدگر و مرلوپونتی». فصلنامۀ نقد و نظر، (97)، 32-8.
مولوی، جلال‌الدین محمد (1363). مثنوی معنوی، 4 جلد، تصحیح رینولد.ا.نیکلسون، به اهتمام نصرالله پورجوادی. تهران: امیرکبیر.
مولوی، جلال‌الدین محمد (1386). فیه ما فیه، تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر. تهران: انتشارات نگاه.
مولوی، جلال‌الدین محمد (1376). کلیات شمس تبریزی، به تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر. تهران: نشر امیرکبیر.
Dillon, Martin C (1997). Merleau-Ponty's Ontology. Northwestern University Press.
Langacker, R. W. (1987). Foundations of Cognitive Grammar: Theoretical Prerequisites, Vol. 1. Stanford University Press.
Leder, Drew (1992). The Body in medical thought and practice. Springer-Science+Business Media, B.V.
Manen, Max van (1990). Researching lived experience: human science for an action sensitive pedagogy. The State University of New York.
Merleau-Ponty, Maurice (1979). Consciousness and the Acquisition of Language. Northwestern University Press.
Merleau-Ponty, Maurice (2005). Phenomenology of Perception, Translated by Colin Smith. Taylor and Francis e-Library.
Merleau-Ponty, Maurice (1964a). Signs. Northwestern University Press.
Merleau-Ponty, Maurice (1964). The Primacy of Perception, Ed. James E. Edie, Trans. Carleton Dallery, Evanston. IL: Northwestern UP. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 34 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 30 |
||