
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,562 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,387,374 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,587,180 |
معناشناسی «خنده» و «تبسّم» در برخی از متون نثر فارسی | ||
نثرپژوهی ادب فارسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 مرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2025.24734.3181 | ||
نویسندگان | ||
کاظم جعفری نیک1؛ زهرا نصیری شیراز* 2 | ||
1دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
2استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
چکیده | ||
واکنش انسان به محیط و موقعیّت، صرفاً بر اساس زبان و نشانههای آن نیست. حرکات بدن، نگاه، گریه، خنده و تبسّم نیز میتوانند ما را در ایجاد ارتباط و بیان مفاهیم درونی یاری کنند. در این میان، خنده جایگاه ویژهای دارد، از سویی احساسات و عواطف، زمینهساز ایجاد معانی زیادی در متون ادبی شدهاند و ادبیات جلوهگاه بسیاری از حالات انسانی است. خنده یکی از آشکارترین این عواطف است که میتواند مانند سخن ادبی، نمودار مفاهیم و معانی گوناگونی گردد. از آنجا که زمینة گفتار و سخن رابطة تنگاتنگی با نوع معنا و علّت خنده دارد، این جستار بر آن است تا برای نخستین بار، بر پایة برخی از مهمترین متون نثر فارسی؛ چون قابوسنامه، کلیله و دمنه، گلستان و... که در آنها خنده به مثابة یک رفتار میان شخصیّتهای انسانی و تمثیلی شکل میگیرد، به معنیشناسی خنده بپردازد. بر اساس یافته-های نگارندگان، آنچه را که نمیتوان بر زبان آورد، با خنده بهآسانی میتوان بیان کرد؛ از این روی با تحلیل خندة کسی، سخن ناگفتة وی قابل دریافت است. تمسخر، تعریض، انتقاد و اعتراض، خوشآمد، ایجاد ارتباط، نمایش شادی و غم، پروراندن حس انتقام و ترغیب، اخطار، خودشیرینی و بسیاری از معانی دیگر را میتوان با خنده بیان نمود. از طرفی برخلاف گمان رایج، خنده برای بیان آزادی و رهایی از اسارت جهان درون و بیرون نیست و گاهی حتّی برای پنهانکردن خواست درون، احساسات و عواطف و اجتناب از درگیری و برخورد نیز بهکار میرود. | ||
کلیدواژهها | ||
معناشناسی؛ خنده؛ متون نثر فارسی؛ موقعیّت کلام؛ دردخند | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6 |