دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها454
تعداد مقالات4,665
تعداد مشاهده مقاله5,534,565
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,687,749
مسلمی زاده, محبوبه. (1403). تحلیل بلاغی حوزه‌های معنایی استعاره در نثر واعظ کاشفی (بدایع‌الافکار فی صنایع الاشعار و انوار سهیلی). , 27(55), 261-286. doi: 10.22103/jll.2024.22796.3105
محبوبه مسلمی زاده. "تحلیل بلاغی حوزه‌های معنایی استعاره در نثر واعظ کاشفی (بدایع‌الافکار فی صنایع الاشعار و انوار سهیلی)". , 27, 55, 1403, 261-286. doi: 10.22103/jll.2024.22796.3105
مسلمی زاده, محبوبه. (1403). 'تحلیل بلاغی حوزه‌های معنایی استعاره در نثر واعظ کاشفی (بدایع‌الافکار فی صنایع الاشعار و انوار سهیلی)', , 27(55), pp. 261-286. doi: 10.22103/jll.2024.22796.3105
مسلمی زاده, محبوبه. تحلیل بلاغی حوزه‌های معنایی استعاره در نثر واعظ کاشفی (بدایع‌الافکار فی صنایع الاشعار و انوار سهیلی). , 1403; 27(55): 261-286. doi: 10.22103/jll.2024.22796.3105

تحلیل بلاغی حوزه‌های معنایی استعاره در نثر واعظ کاشفی (بدایع‌الافکار فی صنایع الاشعار و انوار سهیلی)

نثرپژوهی ادب فارسی
دوره 27، شماره 55، تیر 1403، صفحه 261-286    اصل مقاله (1.19 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2024.22796.3105
نویسنده
محبوبه مسلمی زاده*
گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
چکیده
یکی از مطرح‌ترین شگردهای بلاغی، استعاره است که نه تنها در نوشتار منظوم و منثور ادبی، بلکه در گفتار روزمره،آگاهانه و ناآگاهانه جاری است و مددبخش ظرافت و زیبایی کلام می‌گردد. در درازنای تاریخ ادبی ایران این فن با دیگر فنون بدیعی اوج و فرودی بسیار پیموده،در قرن نهم هجری، دورۀ رواج سبک هرات و دنبالۀ آن سبک هندی، به ذروۀ خود رسید و پس از چندی رو به ابتذال گذاشت. یکی از مؤلّفان و ادیبانی که آثارش به ویژگی‌های سبکی این دوره آراسته است، ملّاحسین واعظ کاشفی،نویسندۀ نام‌دار و پُرکار فارسی است که آثار پرشمار و دیگرگونه‌ای از خود به جای نهاده‌است. قلمرو مطالعۀ نوشتار کنونی، دو کتاب بدایع الافکار و انوار سهیلی از این نویسنده‌است. نظر به اهمیت ادبی این دو اثر و مؤلّفشان، مقالۀ پیشِ رو قصد دارد تا به روش توصیفی‌تحلیلی، نمونه‌هایی از استعاره‌های آثار نام‌برده را در حوزۀ معنایی و ادبی، تحلیل بلاغی نماید. یافته‌ها نشان می‌دهد که کاشفی، با وجود الگوبرداری از نوشته‌های پیشینیان، با ترکیب حوزه‌های معنایی چندگانه و دور از هم درکاربرد استعاره نوآوری‌هایی داشته بدین معنی که اسم معنی را با فعل مربوط به اسم ذات ترکیب کرده تا برای بیان «سپری شدن جوانی» استعارۀ تبعیّه بسازد و با اضافات تشبیهی و استعاری، معانی فاصله‌داری را با چاشنی استعارۀ تبعیّه، شخصیّت‌بخشی، اضافۀ بیانی و استعاری ممزوج نموده و در سوی دیگر با درآمیختن اضافۀ استعاری اسنادی، اسناد مجازی، استعارۀ مکنیّه، تشخیص، استعارۀ تبعیّه و پارادوکس معنایی، شبکۀ پیچیده‌ای از استعاره و دیگر آرایه‌ها را با این حوزه‌های معنایی در هم تنیده‌است.
 
کلیدواژه‌ها
حوزۀ معنایی؛ تحلیل بلاغی؛ واعظ کاشفی؛ بدایع‌الافکار؛ انوار سهیلی
مراجع
فهرست منابع

الف.منابع فارسی

  1. ارسطو. (1343). فن شعر. ترجمۀ عبدالحسین زرین‌کوب، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  2. براون، ادوارد گرانویل. (1381). تاریخ ادبیات ایران. ترجمۀ غلامحسین صدری افشاری، تهران: مروارید.
  3. بهار، محمّد تقی. (1375). سبک‌شناسی. تهران: امیرکبیر.
  4. جعفری (قنواتی)، محمد. (1398). «انوار سهیلی». دایره المعارف بزرگ اسلامی EI2. https://cgie.org.ir/fa/article/238460/انوار-سهیلی.
  5. دانشنامۀ ادب فارسی (ادب فارسی در افغانستان) ج3. (1381). به سرپرستی حسن انوشه، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  6. بهار، مهرداد. (1380). بندهش. چاپ دوم. تهران: توس.
  7. دهخدا، علی اکبر. (1372). نرم‌افزار لغتنامۀ دهخدا. تهران: دانشگاه تهران.
  8. زرین‌کوب، عبدالحسین. (1363). سیری در شعر فارسی. تهران: مؤسسه انتشارات نوین.
  9. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا.(1385). صور خیال در شعر فارسی: تحقیق انتقادی در تطور ایماژهای شعر پارسی و سیر نظریۀ بلاغت در اسلام و ایران. تهران: آگاه.
  10. شمیسا، سیروس. (1381). بیان. تهران: فردوس.
  11. صفا، ذبیح‌الله . (۱۳۷۸). تاریخ ادبیات ایران (ج4). تهران: فردوس.
  12. صفا، ذبیح‌الله. (1385). تاریخ ادبیات در ایران (ج3). تهران: فردوس.
  13. صفوی، کوروش. (1373). از زبان‌شناسی به ادبیات. تهران: نشر چشمه.
  14. عرفان، حسن. (1375). کرانه‌ها: شرح فارسی کتاب مختصرالمعانی [تفتازانی]. قم: هجرت.
  15. علوی‌مقدم، محمد، اشرف‌زاده، رضا. (1379). معانی و بیان. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  16. کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی، ابوالفضل. (1348). دیوان ابوالفضل کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی. مقدمه و حواشی و تعلیقات و فهرست‌ها به انضمام رساله القوس به اهتمام حسین بحرالعلومی، تهران: کتابفروشی دهخدا.
  17. محجوب، محمد‌جعفر. (۱۳۳۶). دربارۀ کلیله و دمنه. تهران: خوارزمی.
  18. نصیری جامی، حسن. (1393). مکتب هرات و شعر فارسی. تهران: مولی.
  19. نفیسی، سعید. (1363). تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی تا پایان قرن دهم هجری. تهران: فروغی.
  20. واعظ کاشفی ، (1369). بدایع‌الافکار فی صنایع‌الاشعار. به کوشش رحیم مسلمانقلیف، ویراسته و گزاردۀ میر جلال‌الدین کزازی، تهران: مرکز.
  21. واعظ کاشفی. (1377). انوار سهیلی. تصحیح محمد روشن، تهران: صدای معاصر.
  22. واعظ کاشفی، حسین بن علی بیهقی. (1362). انوار سهیلی (کلیله و دمنۀ کاشفی). از روی نسخۀ اولیاء سمیع، تهران: امیرکبیر.
  23. وطواط، رشیدالدین محمد عمری کاتب بلخی. (1314). حدایق السحر فی دقایق الشعر. به تصحیح و اهتمام عباس اقبال، تهران: مجلس.
  24. هاوکس، ترنس. (1380). استعاره. ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران: مرکز.
 

ب.منابع لاتین

  1. Brooke-Rose, Christine. (1958). A Grammar of Metaphor, London: Secker & Warburg.
  2. Preminger, A. & Brogan, T. V. F. (1993). the New Princeton Encyclopedia of Poetry and Poetics, Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
  3. Ruymbeke, christine van, Dec. (2003). "Kashefi's Forgotten Masterpiece: Why Rediscover the Anvar-i Suhayli?", Iranian studies, Vol 36/4, pp. 573-88.
  4. Subtelny, Maria Eva. (1986). "A Taste for the Intricate: The Persian Poetry of the Late Timurid Period", Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft, Vol. 136, No. 1, pp. 56-79 (24 pages), Published By: Harrassowitz Verlag.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 122
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 103


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب