آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,379,993 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,058 |
جستاری در واژگان و مفاهیم مرتبط با خلق تصویر ذهنی در حیطۀ معماری از سه حکمت اسلامی تا معاصر | ||
| پژوهشنامه تمدن ایرانی | ||
| مقاله 1، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، تیر 1399، صفحه 1-31 اصل مقاله (480.4 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jic.2019.2491 | ||
| نویسنده | ||
| محمد علی اشرف گنجویی* | ||
| گروه معماری، دانشکده هنر و معماری صبا، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
| چکیده | ||
| خلق تصویر ذهنی، بخشی مهم از فرایند هنری است. این واژه در معماری، هم شامل مفاهیم هنری و همکاربردی است؛ بر این اساس دو سؤال مطرح میشود: وجوه بیان‌کنندۀ خلق تصویر ذهنی در معماری، به‌ویژه در معماری ایرانی چیست؟ امروز، چه تغییراتی در مفاهیم مربوط به آن نسبت به گذشته صورت گرفته‌است؟ هدف این مقاله بیان وجوهی است که در حوزۀ خلق تصویر ذهنی مؤثرند؛ بنابراین وجوهی مورد توجه هستند که عامل تمایز خلق تصویر ذهنی در معماری نسبت به سایر گرایشهای هنری میشوند. برای رسیدن به هدف تحقیق، به واژگان مرتبط و محتوای آنها توجه میشود و از تحلیل، استدلال و تطبیق محتوای واژگان، ویژگیهای مورد نظر بررسی و تبیین میشود؛ بنابراین، واژۀ تخیّل و تصوّر بر اساس سه حکمت مشاء، اشراق و متعالیه مورد تعمّق قرار میگیرد و واژۀ تصویرپردازی ذهنی در ادبیات امروز و فلسفۀ شناختی مطالعه میشود. این واژه، وجوه امروزی مربوط به خلق تصویر ذهنی را در بردارد.بر اساس نتایج، خلق تصویر ذهنی (بر مبنای تخیّل) با هدف فاصله‌گرفتن از جهان مادی بوده‌است؛ البته این موضوع (بر مبنای تصوّر) به معنای نادیده‌گرفتن وجوه کاربردی و مادی معماری نیست؛ با اینحال، معنا نسبت به ماده ارجحیّت دارد. در خصوص تصویرپردازی ذهنی باید گفت که منشأ آن در ذهن انسان است و تصویر خلق‌شده دارای دو ویژگی بصری و غیر بصری است که با یکدیگر تعامل داشته و الزاماً نسبت به دیگری برتری ندارند و ریشۀ آنها جهان مادی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تخیّل؛ تصوّر؛ تصویرپردازی؛ سه حکمت اسلامی | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی دینانی،غلام حسین.( 1379). شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی، چاپ پنجم ، تهران: انتشارات حکمت، ص 363.
ابن سینا،ابوعلی حسین بن عبداالله، برهان شفا،()ترجمه قوام صفرى) مرکز تحقیقات رایانهای قائمیه اصفهان، www.Ghaemiyeh.com
افخمی عقدا، رضا.(1388). تحلیل اساطیری تصویر گاو وحشی در شعر جاهلی، مجله زبان و ادبیات عربی(مجله ادبیات و علوم انسانی سابق)،1، 24-1.
امامی جمعه، مهدی.(1392). ربیعی. رویکرد حکمت متعالیه به هنر اسلامی. (به اهتمام) ه. ربیعی. جستارهایی در چیستی هنر اسلامی (مجموعه مقالات و درس گفتارها). چاپ پنجم. تهران: فرهنگستان هنر.
آنتونیادس، آنتونی سی.(1381). بوطیقای معماری،( ا.، آی، مترجم)، جلد اول، تهران: انتشارات سروش.
آیدانلو، سجاد.(1383).نکته های در مورد تلمیحات « شاهنامه ای» خاقانی، فصلنامه پژوهش های ادبی،4، 36-7
پاک باز،روبین. ملکی، توکا. (1389). فرهنگ اصطلاحات هنری و اعلام هنرمندان: دو سویه. تهران: فرهنگ معاصر، ص 84.
جهاندیده، سینا.(1387-1386). ساختار و ساخت آفرینی تخیل، ادب پژوهی، 4، 166-141.
حسنعلی پورمند ، اسدی جعفری ندا,(1395). بررسی تطبیقی ارزش‌های پایدار هویت حکمت و هنر اسلامی در خلق آثار تعالی‌بخش معماری. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،7(2)، 151-119
حائری، محمد حسن. دریا باری، نازگل.(1391). خلق تصاویر متعدد از یک موتیو در شعر قدسی مشهدی و مقایسه بسامد موتیوهای مشترک در شعر وی و صائب تبریزی، ادب و عرفان(ادبستان) ،3(10)، 33-11.
حق شناس، علی محمد. سامعی ، حسین. انتخابی، نرگس. (1388). فرهنگ معاصر هزاره انگلیسی به فارسی، جلد اول، چاپ نهم.
خادمی، حمید رضا.(1385). کارکرد متخیله در دریافت امور غیبی از دیدگاه ابن سینا، فصل نامه علمی پژوهشی دانشگاه قم، 8(2)، 138-117.
خامنه ای، محمد.(1383). حکمت متعالیه و ملا صدرا، تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
خسروپناه، عبدالحسین، عاشوری، مهدی(1392). مقسم تصور و تصدیق از منظر معرفت شناسی نوصدرایی ، مجله فلسفه و کلام اسلامی،46(1)،77-55.
خوانساری، محمد(1390)، منطق صوری، جلد اول، چاپ 44، تهران: دیدار.
ربیعی، هادی.(1392). رویکرد حکمای مشاء مسلمان به هنر اسلامی. (به اهتمام) ه. ربیعی. جستارهایی در چیستی هنر اسلامی (مجموعه مقالات و درس گفتارها). چاپ پنجم. تهران: فرهنگستان هنر.82-61
شکوری، رویا، مسعودی، عباس، انجم شعاع، امینه (1394). تحقق هویت اسلامی با بررسی نسبت بین صورت و معنا در معماری ایرانی- اسلامی، همایش ملی معماری و شهرسازی بومی ایران.
شفیعی، فاطمه، بلخاری قهی، حسن.(1390) . تخیل هنری در حکمت اشراقی سهروردی، متافیزیک(مجله علمی – پژوهشی) دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه اصفهان، (10-9) 3، 32-19.
شفیعی کدکنی، محمد رضا.(1390). صور خیال در شعر فارسی، چاپ 14، تهران: انتشارات آگاه.
فتوحی،محمود.(1385). بلاغت تصویر، تهران: سخن.
قاضیان،رحمت الله(1373). منطق صوری، چاپ 14، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
قبول، احسان، یاحقی، محمد جعفر(1388). شخصیت شناسی شغاد در شاهنامه، مجله جستارهای ادبی(دانشکده ادبیات و علوم انسانی سابق)، علمی-پژوهشی،164، 81-65.
کاوندی، سحر.(1384). خیال و صور خیالی در دو مکتب سینوی و اشراقی، حکمت سینوی (مشکوه النور) ،12(39)،80-63
کمالی زاده، طاهره.(1390). بررسی مراتب شهود در معرفت شناسی اشراقی، مجله فلسفه و کلام اسلامی، 44(1)،113-93.
مراد داودی، علی.(1389). عقل در حکمت مشاء، چاپ دوم، تهران: انتشارات حکمت.
مددپور،محمد.(1384).حکمت انسی و زیبایی شناسی هنر اسلامی، تهران: پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی.
نصر، سید حسین.(1382). صدرالمتالهین شیرازی و حکمت متعالیه، (ح.، سوزنچی، مترجم)، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
هاشم نژاد، ح.، نعمتی، ج.(1390). زیبایی شناسی در فلسفه صدرالمتألهین، نشریه فلسفه، 39(2) ،161-137. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,274 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 281 |
||