
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,072 |
الگویی برای تحلیل متون منثور فارسی برمبنای مقدمه شاهنامه ابومنصوری | ||
نثرپژوهی ادب فارسی | ||
دوره 23، شماره 48، دی 1399، صفحه 99-122 اصل مقاله (589.04 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2021.15248.2747 | ||
نویسنده | ||
یحیی کاردگر* | ||
عضو هیأت علمی دانشگاه قم | ||
چکیده | ||
ضرورت تدوین الگویی قابل اتکا برای تحلیل متون ادبی، نکتهای غیر قابل انکار است. از این رو، تلاش برای تدوین چنین الگویی، تاریخی به دیرینگی متون ادبی دارد. چنین ضرورتی در حوزه نثرپژوهی بیش از حوزه شعرپژوهی به چشم میخورد و علت آن را باید در توجه افزونتر پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی و البته مخاطبان آن به متون شعری جست و جو کرد. این مقاله با بهرهگیری از پژوهش-های دیروز و امروز و با استناد به مقدمه شاهنامه ابومنصوری که از قدیمیترین متون برجای مانده زبان فارسی است؛ کوشیدهاست؛ الگویی برای تحلیل متون نثر ارائه کند. پژوهش حاضر که در شیوهای توصیفی-تحلیلی انجام شده بر آن است که تعیین موضوع متن، روشن کردن پیوندهای متن با عوامل تأثیرگذار و سرانجام تعیین جایگاه متن مورد بررسی در حلقههای شکلگیری و تحول متون منثور، میتواند؛ در تحلیل چند و چون متون راهگشا باشد. مقدمهء اجرایی کردن چنین الگویی، پژوهش در ویژگیهای اصیل زبان فارسی و ترسیم دقیق خط سیر و تحول زبان محاوره و خطابه به عنوان دو گونهء زبانی تأثیر گذار در شکلگیری و تحول متون منثور است. شاهنامه ابومنصوری با موضوعی حماسی و ملی و با قرار گرفتن در بزنگاه برخورد محاوره، خطابه و نثر مکتوب فارسی، به استقلال نثر میاندیشد و با پایبندی به موضوع، اصالت زبان، توجه به معیارهای بومی در بهرهگیری از زبان عربی، رعایت بلاغتی طبیعی، الگویی قابل اعتماد برای نویسندگان زبان فارسی است. | ||
کلیدواژهها | ||
الگوی تحلیل متن؛ متون منثور؛ مقدمه شاهنامه ابومنصوری | ||
مراجع | ||
فهرست منابع 1. احمدی گیوی، حسن. (1380). دستور تاریخی فعل. جلد اول، چاپ اوّل، تهران: قطره. 2. اقبال آشتیانی، عباس. (1379). تاریخ مغول. چاپ هفتم، تهران: امیرکبیر. 3. انوری، حسن و احمدی گیوی، حسن. (1370). دستور زبان فارسی2. چاپ پنجم، تهران: فاطمی. 4. آرینپور، یحیی. (1374). از نیما تا روزگار ما. چاپ اوّل، تهران: زوّار. 5. بهار، محمّدتقی. (1373). سبکشناسی. چاپ ششم، تهران: امیرکبیر. 6. حافظ شیرازی. (1371). دیوان غزلیّات. به کوشش خلیل خطیب رهبر، چاپ دهم، تهران: صفیعلیشاه. 7. حریری، فارس ابراهیمی. (1383). مقامه نویسی در ادبیّات فارسی. چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران. 8. خطیبی، حسین. (1375). فنّ نثر در ادب پارسی. چاپ دوم، تهران: زوّار. 9. دانشپژوه، منوچهر. (1389). برگزیدۀ متون نثر فارسی. چاپ دوم، تهران: فرزان روز. 10. رستگار فسایی، منصور. (1395). انواع نثر فارسی. چاپ ششم، تهران: سمت. 11. سعدی. (1369). بوستان. تصحیح غلامحسین یوسفی، چاپ چهارم، تهران: خوارزمی. 12. شمیسا، سیروس. (1380). سبکشناسی نثر. چاپ پنجم، تهران: میترا. 13. صفا، ذبیحالله. (1391). گنجینۀ سخن. چاپ هفتم، تهران: فردوس. 14. فتوحی، محمود. (1392). سبکشناسی. چاپ دوم، تهران: سخن. 15. قزوینی، محمّد. (1391). بیست مقالۀ قزوینی. جلد دوم، «مقدّمهء قدیم شاهنامه» به اهتمام ابراهیم پورداود و عباس اقبال آشتیانی، چاپ اوّل، تهران: اساطیر. 16. محمّدی (بنهی گزی گناوهای)، عبّاسقلی. (1387). مقدّمۀ ابومنصوری. چاپ اوّل، مشهد: دانشگاه فردوسی. 17. ناتل خانلری، پرویز. (1373). وزن شعر فارسی. چاپ ششم، تهران: توس. 18. نجفی، ابوالحسن. (1374). غلط ننویسیم: فرهنگ دشواریهای زبان فارسی. چاپ هفتم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 250 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 288 |