آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,071 |
بررسی تطبیقی دو چکامه از صفی الدّین حلّی و عبدالرحمان جامی در مدح پیامبر اسلام (ص) | ||
| نشریه ادبیات تطبیقی | ||
| مقاله 12، دوره 13، شماره 25، اسفند 1400، صفحه 311-332 اصل مقاله (868.62 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2021.17972.3321 | ||
| نویسنده | ||
| علی اکبر ملایی* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه ولیّ‌عصر (عج)، رفسنجان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| صفی الدین حلّی (وفات750 ه.ق) قصیده‌ای شامل نود بیت به زبان عربی و عبدالرحمان جامی (وفات898 ه.ق) ترکیب‌بندی به طول پنجاه و شش بیت به زبان فارسی، در منقبت پیامبر اسلام (ص) سروده‌اند. تحلیل این دو سروده در یک اقدام تطبیقی، فراراه نوشتار حاضر است. روش تحقیق، بر پایة نقد درون متنی، در پرتو ادبیات تطبیقی به شیوة مکتب آمریکایی است. موضوع یکسان و موقعیت متنی مشابه، نگارنده را بر آن داشت که به مقایسة این دو سروده، در دو حیطة شکل و مضمون بپردازد و همانندی‌ها و ناهمانندی‌ها را بازنماید. هر دو سراینده، مدایح خود را در عشق به پیامبر و در طیّ یک سفر پرشور زیارتی به مقصدِ مدینه آفریده‌اند. اشتیاق دیدار، رنج فراق و آرزوی آمرزش، جان‌مایة این چکامه‌هاست. هردو شاعر، زبانی عذرخواه و روحی خاکسار دارند؛ اگر چه حلّی، از شور عاطفی جامی و صدق هنری او برخوردار نیست و کلان‌نگری او را ندارد. عاطفة عرفانی در تمام عناصر شعری ترکیب‌بند جامی از قبیل واژگان، اسلوب عبارات، صور خیال و موسیقی، نیرویی نافذ و کنشگر بوده است. وانگهی عواملی از قبیل ضعف عاطفی در مدح، پایبندی به ساختار سنتی قصیده، طولانی بودن سروده و تنگنای قافیه، از انسجام و اثربخشی مدحیة حِلّی کاسته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صفی الدین حلّی؛ عبدالرّحمان جامی؛ ادبیات تطبیقی؛ مدح نبوی؛ شعر سنّتی عربی و فارسی | ||
| مراجع | ||
|
-قرآن کریم.
-ابنعربی، محمد بن علی. (1391). شرح و ترجمة فصوص الحِکَم محیی الدین عربی، (براساس ترجمة عربی ابوالعلاء عفیفی و ترجمة انگلیسی رالف استین). مترجم: حسین مریدی. چ1. تهران: جامی.
-امین مقدسی، ابوالحسن. (1377). «مدح پیامبر (ص) از دیدگاه صفی الدین حلی». مجلّة دانشکدة ابیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. شمارة 146 و 147، صص 69-90.
-امین مقدسی، ابوالحسن. (1384). «مقارنة مدایح نبوی عطّار و صفیالدّین حلّی». مجلّة دانشکدة ابیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.دورة 56، شمارة 74، صص 59-78.
-ایمانیان، حسین. (1393). «خطاب استدلالی در شعر ناصرخسرو قبادیانی و کمیت بن زید اسدی». نشریة ادبیات تطبیقی. سال 6، شمارة 11، صص 1-23.
-بهرامینیا، هاشم و دیگران. (1399). «بررسی آراء جامی در بارة «نبوت خاصه» در دیوان اشعار با رویکرد به مبانی علم کلام اسلامی». جستارنامة ادبیات تطبیقی. دورة 4، شمارة 11.
-جامی، عبدالرحمان. (1378). دیوان جامی. مقدمه و تصحیح: اعلاخان افصحزاد. ج1، چ1. تهران: مرکز مطالعات ایرانی.
-الحاوی، ایلیا سلیم. (1959). ابنالرّومی فنّه ونفسیّته مِن خلال شعره. بیروت: مکتبة المدرسة ودارالکتب اللبنانی.
- حکمت، علیاصغر. (1320). جامی برای دبیرستانها. تهران: بینا.
-الحِلّی، صفیالدّین. (1997). دیوان صفیالدّین الحلّی. الشّرح والضّبط و التّقدیم: عمر فاروق الطّبّاع. ط1. بیروت: شرکة دارالأرقم بن أبی الأرقم.
-الزیموسی، وداد. (1384). «حضرت محمد (ص) در اشعار عرفانی جامی». مجلة نامة پارسی. سال 10، شمارة 1، صص 71-85.
-سلطانی، مهدی. (1386). «پیامبر اعظم در اشعار جامی». بشارت. شمارة 59.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1995م). ادبیات فارسی از عصر جامی تا روزگار ما. ترجمه: حجتالله اصیل. (1378). چ1. تهران: نشر نی.
-شمیسا، سیروس. (1394). انواع ادبی. ویرایش چهارم، تهران: نشر میترا.
-صفا، ذبیحالله. (1363). تاریخ ادبیات در ایران. ج4، چ2. تهران: انتشارات فردوسی.
-عبید، محمد صابر. (2009). سیمیاء الخطاب الشعری من التشکیل إلی التأویل. ط1. دهوک: إصدارات اتحاد الأدباء الکرد.
-غلوش، جواد احمد. (1959). شعر صفی الدّین حلّی. بغداد: مطبعة المعارف.
-الفاخوری، حنّا. (1390). تاریخ الأدب العربی. چ6. تهران: انتشارات توس.
-فالر و دیگران. (1381). زبانشناسی و نقد ادبی. ترجمة پاینده و خوزان. چ2. تهران: نی.
- فلاح، ابراهیم. (1396). «بررسی تطبیقی مدایح نبوی در اشعار جمال الدین عبدالرّزاق و صفی الدین حلّی». مطالعات ادبیات تطبیقی، سال 11، شمارة 44، صص 195-214.
-نظریمنظّم، هادی. (1389). «ادبیات تطبیقی: تعریف و زمینههای پژوهش». نشریة ادبیات تطبیقی، سال اول، شمارة2، صص221- 237.
-همایی، جلالالدین. (1376). تاریخ مختصر ادبیات ایران. به کوشش: ماهدختبانو همایی. تهران: نشر هما. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 512 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 335 |
||