دانشگاه شهید باهنر کرمان

 آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها447
تعداد مقالات4,557
تعداد مشاهده مقاله5,380,005
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,580,083
دهقانی یزدلی, هادی, پاشایی, محمدرضا. (1401). معرفی مشخصات و ویژگی‌های نسخۀ خطی «اخلاق‌الأتقیاء و صفات‌الأصفیاء» نگاشتۀ خضر منشی. , 25(51), 45-67. doi: 10.22103/jll.2022.19713.3002
هادی دهقانی یزدلی; محمدرضا پاشایی. "معرفی مشخصات و ویژگی‌های نسخۀ خطی «اخلاق‌الأتقیاء و صفات‌الأصفیاء» نگاشتۀ خضر منشی". , 25, 51, 1401, 45-67. doi: 10.22103/jll.2022.19713.3002
دهقانی یزدلی, هادی, پاشایی, محمدرضا. (1401). 'معرفی مشخصات و ویژگی‌های نسخۀ خطی «اخلاق‌الأتقیاء و صفات‌الأصفیاء» نگاشتۀ خضر منشی', , 25(51), pp. 45-67. doi: 10.22103/jll.2022.19713.3002
دهقانی یزدلی, هادی, پاشایی, محمدرضا. معرفی مشخصات و ویژگی‌های نسخۀ خطی «اخلاق‌الأتقیاء و صفات‌الأصفیاء» نگاشتۀ خضر منشی. , 1401; 25(51): 45-67. doi: 10.22103/jll.2022.19713.3002

معرفی مشخصات و ویژگی‌های نسخۀ خطی «اخلاق‌الأتقیاء و صفات‌الأصفیاء» نگاشتۀ خضر منشی

نثرپژوهی ادب فارسی
دوره 25، شماره 51، تیر 1401، صفحه 45-67    اصل مقاله (1.36 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jll.2022.19713.3002
نویسندگان
هادی دهقانی یزدلی* 1؛ محمدرضا پاشایی2
1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان. تهران. ایران
2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان تهران. ایران
چکیده
نسخۀ خطی اخلاق‌الأتقیاء و صفات الأصفیاء، نگاشتۀ مظفر‌بن‌عثمان‌بن‌برمکی (964 م.) است. تاریخ نگارش این اثر مربوط به قرن دهم هجری قمری است. مظفر‌بن‌عثمان، ملقب به خضر منشی، این نسخۀ خطی را در سه مقاله که هر کدام از آن‌ها شامل چندین باب و فصل است، نگاشته و آن را به یکی از سلاطین عثمانی معاصر خویش، سلطان سلیمان قانونی، تقدیم کرده است. این نوشتار بر اساس روش توصیفی‌تحلیلی و با هدف معرفی مؤلفه‌های ظاهری و متنی این اثر و با استفاده از تصحیح قیاسی متن به شرح و تبیین ویژگی‌های نسخۀ خطی مزبور در هشت سطح مشخصات ظاهری، موضوعی، زبانی، نحوی، سبکی، بلاغی، بینامتنی و سهوهای مؤلف می‌پردازد. بر اساس این بررسی، خضر منشی در تألیف اثر خویش گاه از واژگانی استفاده کرده است که متفاوت با زبان معیار زمانۀ اوست. ترکیب جملات عربی و فارسی در عبارات، تلفیق انواع سبک‌های نوشتاری، کاربرد فراوان صنایع ادبی سجع، التفات و تضمین المزدوج و بهره‌گیری از اندیشه و تأملات شاعران و ادبای پیشین از مشخصات این نسخه است. هر چند این نسخه در موضوع اخلاق نظری و عملی است؛ اما بخش قابل توجهی از آن به عقاید و نحله‌های صوفیان می‌پردازد. معرفی و تبیین ویژگی‌های این نسخۀ خطی، زمینه‌ای ‌است برای حفظ و پاس‌داشت گنجینۀ فراموش‌شدۀ زبان و ادبیات فارسی که در قلمرو غیرفارسی‌زبانان تألیف شده است.
کلیدواژه‌ها
نسخۀ خطی؛ اخلاق‌الأتقیاء و صفات‌الأصفیاء؛ خضر منشی؛ مشخصات؛ قرن دهم
مراجع
  1. احمدی، بابک. (1382). ساختار و تأویل متن. چاپ ششم. تهران: مرکز.
  2. برمکی، مظفربن­عثمان. (ف. 964 ق.). اخلاق­الأتقیا و صفات­الأصفیاء. ترکیه: کتابخانۀ فاتح (استانبول). نمره مسلسل: 3515. [نسخۀ خطی]. تاریخ کتابت: 10 ق.
  3. بهار، ملک­الشعرا. (1388). سبک­شناسی. سه جلد. چاپ سوم. تهران: زوار.
  4. تجلیل، جلیل. (1367). جناس در پهنۀ ادب فارسی. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  5. حاجی خلیفه. (1387). کشف­الظنون. تهران: مؤسسۀ فرهنگی تبیان.
  6. حقی اوزون چارشی لی، اسماعیل. (1368). تاریخ عثمانی. ترجمۀ ایرج نوبخت. دو جلد. تهران: کیهان.
  7. خرندزی زیدری نسوی، شهاب­الدین­محمد. (1389). نفثة­المصدور. به تصحیح و توضیح امیرحسین یزدگردی. چاپ سوم. تهران: توس.
  8. سعدی، مشرف­الدین مصلح­بن­عبدالله. (1398). کلیّات سعدی. به تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: بدرقۀ جاویدان.
  9. سعیدی سیرجانی، علی­اکبر (مصحح). (1362). یادداشت­ها. تألیف صدرالدین عینی. تهران: آگاه.
  10. سلطانی، پوری؛ فروردین، راستین. (1379). اصطلاح­نامۀ کتابداری. تهران: کتابخانۀ ملی ایران.
  11. شمیسا، سیروس. (1384 الف). کلیّات سبک­شناسی. چاپ دوم. تهران: میترا.
  12. شمیسا، سیروس. (1384 ب). سبک­شناسی نثر. چاپ نهم. تهران: نشر میترا.
  13. شمیسا، سیروس. (1395). نگاهی تازه به بدیع. چاپ ششم. تهران: میترا.
  14. علیزاده خیاط، ناصر؛ روحی کیاسر، اعظم . (1399). «جنبه‌های بلاغیِ عنصر نحویِ «ندا» در اشعار اخوان ثالث»، مجله مطالعات زبانی و بلاغی، 11(21)، صص 300-275.
  15. فشارکی، محمد. (1385). نقد بدیع. چاپ دوم. تهران: سمت.
  16. فریدونی، حسن­علی؛ عمادی، مرجان . (1390). «بررسی عناصر فهرست­نویسی نسخه­های خطی و تعاریف آن­ها»، شمسه: نشریه سازمان کتابخانه­ها، موزه­ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، 3 (13-12)، پاییز و زمستان، صص 24-1.
  17. محبتی، مهدی. (1386). بدیع نو. چاپ دوم. تهران: سخن.
  18. وحیدیان کامیار، تقی. (1379 الف). «نثر مسجع فارسی را بشناسیم»، نامۀ فرهنگستان، دوره 4، شماره 3 (15)، صص 77-58.
  19. وحیدیان کامیار، تقی. (1379 ب). بدیع از دیدگاه زیبایی­شناسی. تهران: دوستان.
  20. همایی، جلال‌الدین. (1371). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ هشتم. تهران: نشر هما.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 154
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 238


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب