آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,379,998 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,062 |
خوانشی تطبیقی بر تجلّی عنصر بصری رنگ در آراء فلاسفه ایران و یونان باستان | ||
| مجله مطالعات ایرانی | ||
| دوره 21، شماره 42، دی 1401، صفحه 417-449 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jis.2022.18727.2271 | ||
| نویسندگان | ||
| زینب مسعودی1؛ فهیمه زارع زاده* 2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی‌ارشد هنر اسلامی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه هنر اسلامی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
رنگ به دلیل دارا بودن نقشی مهم و پویا در حیات زیستی و آفرینش‌های زیبایی‌شناختی انسان، پیوسته از دوران باستان، مسئله‌ای انگیزشی و مورد تدقیق فلاسفه، خاصه در سرزمین-های ایران و یونان بوده است. مسئله‌ای که پژوهش حاضر نقطه عطف تأثیر و تأثّر آنها از یکدیگر در صدور نظریه حول محسوسات هستی پنداشته و برآن شده تا بدین پرسش پاسخ دهد که: فلاسفه این دو سرزمین کهن، فرآیند دریافت و رؤیت رنگ را چگونه تبیین نموده و وجوه تشابه و تمایز آراء آنها در این باب چیست؟ نتایج حاصله از تحلیل‌های تطبیقی نشان می‌دهند که: هرچند دایره رنگ‌های اصلی (سپید، سیاه و سرخ) از سوی فلاسفه مورد بحث، چه در همنشینی به صورت سلسله‌مراتب طولی یا عرضی، تقریباً یکسان و برگرفته از نشانه‌های هستی در نظر گرفته شده‌اند؛ لیکن فلاسفۀ ایرانی مبتنی بر حس فاهمه و شهود انواع رنگی معتقد بوده که رنگ به سبب دریافت ادراکی انسان امکانی را می‌یابد تا دارای بارهای معنایی و محتوایی نمادینی گردد. در حالیکه فلاسفۀ یونانی با استدلا‌ل‌های فیزیکی، رؤیت انواع رنگی را از طریق حس باصره دانسته که به واسطه احساس دریافت می‌گردند و این قابلیت را دارند تا در ترکیباتی بدیع، پدیدآورندۀ دیگر رنگ‌ها نیز باشند. کلید واژه‌ها: رنگ، رؤیت، نور، فلاسفه، ایران و یونان باستان | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رنگ؛ رؤیت؛ نور؛ فلاسفه؛ ایران و یونان باستان | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
الف. منابع فارسی
- ابراهیمی دینانی، غلامحسین. (1388). قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی. جلد اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- ابنسینا، حسین بن عبدالله. (1398). نفس شفا. ترجمه و شرح محمدحسین نائیجی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- احمدوند، شجاع. بردبار، احمدرضا. (1395) «فیلسوف شاه افلاطونی و شاه آرمانی در ایران باستان» فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست. سال پنجم. شماره 18. صص 9-33.
- ارسطو (1363). طبیعیات. ترجمه مهدی فرشاد. تهران. انتشارات امیرکبیر.
- ارسطو (1369). درباره نفس. ترجمه علیمراد داودی. تهران: انتشارات حکمت.
- ارسطو (1393). آثار عُلوی. ترجمه اسماعیل سعادت. تهران: نشر هرمس.
- اسماعیلپور، ابوالقاسم (1382) «زیباییشناسی در هنر و ادبیات مانوی» فصلنامه فرهنگستان هنر. خیال 6. صص 54-63.
- افلاطون (1366) دوره کامل آثار افلاطون. ترجمه محمدحسن لطفی و رضا کاویانی. تهران: انتشارات خوارزمی.
- ایتن، یوهانس. (1396). هنر رنگ. ترجمه: عربعلی شروه. چاپ دوازدهم. تهران: یساولی.
- ایروانی، محمود. خداپناهی، محمدکریم. (1388). روانشناسی احساس و ادراک. تهران: سمت.
- آهنچی، امید. (1394). «ابصار از منظر فلاسفه اسلامی و دانشمندان علوم تجربی نوین» فصلنامه فلسفی شناخت. شماره 1/73. صص 7-36.
- تجویدی، علی‌اکبر. (1352). نقاشی ایرانی از کهنترین روزگار تا دوران صفویان، تهران: وزارت فرهنگ و هنر.
- جلیلیمقدم، مجتبی (1393) «ادراک حسی در دیدگاه افلاطون» مجله معرفت. سال بیست و سوم. شماره 207. صص 45-60.
- چنگیز میرزا حسابی، جعفر. کنگرانی، منیژه. (1387). «مانی در آیینه هنر و ادبیات ایرانی» پژوهشنامه علوم انسانی. شماره 58. صص 23-36.
- خواجهگیری، طاهره. خراسانی، فهیمه. (1394). "بررسی نقش سه عارف خطه قومس در حفظ و استمرار اندیشه خسروانی و حکمت اشراق" فصلنامه مطالعات عرفانی، شماره 22. صص 65-88.
- ذوقی، سهیلا. (1391.) «زیباییشناسی در عرفان زرتشتی و مشترکات آن با عرفان مولانا جلالالدین محمد بلخی» فصلنامه زبان و ادبیات فارسی. شماره 13. صص 283- 302.
- ذوقی، سهیلا. (1398). «نور در آیین زرتشت و عرفان مولوی» فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی. سال دهم. شماره 40. صص 74-98.
- سهروردی، شهابالدین یحیی. (1388). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. جلد 2. به تصحیح هانری کربن. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- شریعتمداری، فاطمه. (1397). «مهر تا الله: بررسی جایگاه نور و چگونگی تداوم آن در آیینها و ادیان ایران‌زمین» فصلنامه هنر و تمدن شرق. سال ششم. شماره 22. ص49-54.
- شیخالاسلامی، یگانه. (1398). «بررسی تطبیقی اساطیر ایزدان ایران و خدایان مجمع ولادیمیر اسلاو شرقی» مجله تخصصی پژوهش در هنر و علوم انسانی. سال چهارم. شماره 6. صص 67-78 .
- عسگری، لیلا. (1376). «جنبه نمادین رنگ در متنهای پهلوی» فصلنامه نامه فرهنگستان. سال سوم. شماره 4. صص 65-72.
- عوضپور، بهروز. (1392). درآمدی بر نظریه‌های هنر. تبریز: انتشارات موغام.
- کربن، هانری. (1392). انسان نورانی در تصوف ایرانی. ترجمه: فرامرز جواهرینیا، تهران: نشر آموزگار خرد.
- کرمی، محسن. (1395). «آیین مهر، نمادگرایی رنگ‌ها و نگارگری ایرانی» فصلنامه اطلاعات حکمت و معرفت. سال یازدهم. شماره 4. ص 35-41.
- کورن، استنلی. وارد، لورنس م. انز، جمیز ت. (1390). دریافت حسی و ادراک. ترجمه محمدعلی گودرزی. تهران: سمت
- کیانینژاد. زینالدین. (1377). جلوههایی از عرفان ایران باستان. تهران: عطائی.
- لطیفپور. صبا. (1394). «وجوه حکمی مانویت و تأثیر آن بر هنر مانوی» فصلنامه کیمیای هنر. سال چهارم. شماره 14. صص 77-94.
- مراثی، محسن. (1389). «سراغاز رنگشناسی در تمدن اسلامی تا پایان سده ششم هجری». مجله تاریخ علم. شماره 9.صص53-72.
- مطهری، مرتضی. (1374). آشنایی با علوم اسلامی، جلد 1. تهران: نشر صدرا.
ب. منابع لاتینی
- Hoepp, Gotz e.(2007). why the sky is blue. USA: Princeton university press. - Gage, John. (1995). Colour and Culture. London: Thames& Hudson. - Zoroastrianism ii. Historical Review: From the Arab Conquest to Modern Times. From: http://iranicaonline.org/articles/zoroastrianism. Retrieved [Sep. 02. 2021].
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 229 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 191 |
||
