آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,004 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,074 |
بازتاب اوضاع اجتماعی- فرهنگی عهد سلجوقی در دیوان ناصرخسرو | ||
| پژوهشنامه تمدن ایرانی | ||
| مقاله 3، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 8، دی 1401، صفحه 30-45 اصل مقاله (556.83 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jic.2023.3692 | ||
| نویسنده | ||
| نجم الدین گیلانی | ||
| استادیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| منابع ادبی، یکی از منابع ارزشمندی هستند که اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی روزگارِ شاعر در آنها بازتاب یافته است. ناصرخسرو، به‌عنوان یک نخبه‌ی ناشاد در برابر نخبگانِ شاد از حکومت سلجوقی نگاهی متفاوت به اوضاع اجتماعی - فرهنگی این دوره دارد. بسیاری از مورخان عهد سلجوقی، بهسبب شرایط موجود، بیشتر به ستایش حاکمان پرداختهاند و چندان به چالش‌ها و کاستی‌های اجتماعی – فرهنگی این دوره توجه نکردهاند. اما، ناصرخسرو بهسبب گرایش‌های اسماعیلی و دشمنانه‌ی خود نسبت به سلجوقیان، بسیاری از پیش‌آمدها و گرفتاری‌هایی را که از دید مورخان افتاده را بیان کرده است. گرچه نگاه ناساز و نقادانه او را نمیتوان بدون شک و تردید پذیرفت، ولی چنین نگاهی، در کنار ستایشگرانِ سلجوقیان، می‌تواند به شناخت بیشتر تاریخ این دوره کمک کند. او به نقد حاکمان، قاضیان و کاربدستان این دوره می‌پردازد و به موضوعاتی مانند: نخبه ستیزی، فرار دانایان، ستیز با فلسفه و درگیری‌های فرقه ای توجه داشته است. تحلیل و تطبیق این دو نگاه ناهمسان و شناسایی چالش‌های اجتماعی – فرهنگی این دوره بر اساس دیوان ناصرخسرو، مسأله‌ی پژوهش است. نتایج حاکی از آن است که ناصرخسرو بهسبب نگاه دشمنانه و مغرضانه به سلجوقیان، خوانشی متفاوت از اوضاع اجتماعی- فرهنگی این دوره دارد که بیانگر بسیاری از حقایقی هستند که در منابع تاریخی کمتر به آنها توجه شده است. در این مقاله سعی شده با استناد به منابع و به روش توصیفی- تحلیلی به این پرسش پاسخ داده شود که اوضاع اجتماعی- فرهنگی عهد سلجوقی بر اساس دیوان ناصرخسرو چگونه بوده است؟ | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ناصرخسرو؛ سلجوقی؛ اوضاع فرهنگی؛ اوضاع اجتماعی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,990 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 196 |
||