آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,000 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,066 |
تحلیل تفسیری خوانش‌های تطبیقی از شعر پایداری بر مبنای نظریۀ زیباشناسی دریافت ولفگانگ آیزر | ||
| ادبیات پایداری | ||
| دوره 15، شماره 29، اسفند 1402، صفحه 267-300 اصل مقاله (824.07 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jrl.2024.22625.2925 | ||
| نویسنده | ||
| اسماعیل محمدپور* | ||
| دانش‌آموختۀ مقطع دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهم‌ترین انگاره‌های نقد تطبیقی، نظریۀ تأثیر و تأثر است. این نظریه می‌تواند اولین پل ارتباطی میان نقد تطبیقی و نظریۀ دریافت باشد؛ بدین معنی که هر متن ادبی ابتدا باید دریافت شود تا بتواند تأثیر خود را بر جای بگذارد و سپس واکنش خواننده را برانگیزد. نظریۀ دریافت که ابتدا در آثار و آرای ولفگانگ آیزر بسط یافت، خیلی زود توانست در حوزه‌های گوناگون نقد خواننده‌محور از جمله نقد تطبییقی مورد توجه نقادان و صاحب‌نظران قرار گیرد. در این جستار هفت مقالۀ منتشرشده در نشریات علمی-پژوهشی که به بررسی تطبیقی شعرهای پایداری پرداخته بودند، به مثابۀ هفت خوانش انتقادی انتخاب و ویژگی‌های خوانش بر اساس نظریۀ زیبایی‌شناسی دریافت ولفگانگ آیزر بررسی و تحلیل شد. اساس انتخاب مقاله‌ها توجه به تفاوت و تنوع سبک سرایش در شاعران پارسی‌گوی -علیرغم وحدت در ساحت مضامین- از یک‌سو و انطباق نسلی شاعران دو طرف تطبیق از سوی دیگر است؛ ضمن اینکه پژوهش‌های منتخب، می‌بایست پتانسیل خوانش آیزری را نیز داشته باشند. اطلاعات لازم برای سنجش نمونه‌ها به شیوۀ کتابخانه‌ای و بررسی مستقیم متون، حاصل شده است. مهم‌ترین یافته‌های برآمده از این پژوهش نشان می‌دهد که غالب این هم‌سنجشی‌ها در بستر مؤلفه‌های مفهومی بر مبنای گشتالت‌گرایی شکل گرفته‌اند و بسیار به‌ندرت اتفاق می‌افتد که پژوهشگری بر آن باشد تا این شعرها را از منظر نقدهای مبتنی بر نظریه‌های ادبی روشمند در ترازوی سنجش تطبیقی قرار دهد. سفیدخوانی و استفاده از شکاف‌های متن برای تولید معناهای تازه و تفسیرهای ایجابی یکی دیگر از شگردهایی است که در این خوانش‌های انتقادی مورد استفاده قرار گرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شعر پایداری؛ زیبایی‌شناسی دریافت؛ نقد تطبیقی؛ ولفگانگ آیزر | ||
| مراجع | ||
|
1-آشوری و همکاران. (1395). کشف معانی در متن از نظریۀ معنی‌المعنی تا عدم قطعیت معنا، مجلۀ زبان و ادبیات عربی، (15): 31-50.
2-آیزر، ولفگانگ (1385). رویکردی پدیدارشناسانه به فرایند خواندن، ترجمۀ کیوان باجغلی، مجلۀ مهراوه، (5،6،7): 21-54.
3-آیزر، ولفگانگ، صافاریان، روبرت. (1372). فرآیند خواندن: نگرش پدیدارشناختی، کیهان فرهنگی، شماره 101.
4-ابوالقاسمی، محمدرضا. (1395). هستی‌شناسی موسیقی و اثر ادبی از دیدگاه رومن اینگاردن، ماهنامۀ «حکمت و فلسفه»، 12 (4): 7-22.
5-اصغری، محمد. (1395). بررسی تطبیقی و سبک‌شناسانۀ جلوه‌های پایداری در شعر نزار قبانی و نصرالله مردانی، کاوش‌نامۀ ادبیات تطبیقی، 6(24): 23-44.
6- برکت، بهزاد. (1393). کنش خواندن و انسان‌شناسی ادبیات: تصویری از اندیشۀ ولفگانگ آیزر، جستارهای ادبی، 48(184): 51-71.
7- بی‌نیاز، فتح‌الله. (1383). ادبیات: قصری در تاروپود تنهایی، تهران: نشر قصیده‌سرا.
8- بی‌نیاز، فتح‌الله. (1392). درآمدی بر داستان‌نویسی و روایت‌شناسی؛ با اشاره‌ای موجز به آسیب‌شناسی رمان و داستان کوتاه در ایران، تهران: نشر افراز.
9- چایلدز، پتر. (1382). مدرنیسم، ترجمۀ رضا رضایی، تهران: نشر ماهی.
10- حبیب، م. ا. ریفی. (1396). نقد ادبی مدرن و نظریه، ترجمۀ سهراب طاووسی، نشر نگاه معاصر: تهران.
11- حسنوند، صحبت‌اله. (1394). بررسی تطبیقی جلوه‌های پایداری در شعر فرخی یزدی و عبدالرحمن یوسف، کاوش‌نامۀ ادبیات تطبیقی، 5(18): 71-97.
12- رستمی، فرشته. (1389). زیبایی‌شناسی دریافت در دل فولاد، پژوهش‌های ادبی، 19(30): 49-70.
13- رضازاده، طاهر. (1387). کاربرد نظریة گشتالت در هنر و طراحی، آینة خیال، (9): 31 - 37.
14- سیاوشی، صابره و شکاری میر، مولا. (1394). بررسی سنجشی نمادهای پایداری در شعر فدوی طوقان و قیصر امین‌پور، کاوش‌نامۀ ادبیات تطبیقی، 5(19): 143-167.
15- شاپوریان، رضا. (1386). اصول کلی روان‌شناسی گشتالت، تهران: انتشارات رشد.
16- شفیع‌نیا و همکاران. (1397). پایان قطعیت‌ها: بوطیقای عدم قطعیت در رمان پست مدرن «پستی»، فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی، 15(61): 75-106.
17- شکرشکن، حسین و همکاران. (1382). مکتب‌های روان‌شناسی و نقد آن، جلد دوم، تهـران: انتـشارات سمت.
18- شمس‌آبادی، حسین و کارآمد، راضیه. (1395). تحلیل تطبیقی درون‌مایه‌های ادبیات پایداری در اشعار سلمان هراتی و بدرشاکر السیّاب، دو فصلنامۀ مطالعات تطبیقی فارسی-عربی، 1(2): 67-86.
19- شوورل، ایو. (1386). ادبیات تطبیقی. ترجمة طهمورث ساجدی. تهران: امیرکبیر.
20- شیلینگ، لوئیس. (1391). نظریه‌های مشاوره، ترجمۀ سید خدیجه آرین، چاپ دهم، تهران: اطلاعات.
21- صالح‌بک، مجید و نظری منظم، هادی. (1387). ادبیات تطبیقی در ایران: پیدایش و چالش‌ها، فصلنامه زبان و ادب پارسی، 12(38): 9-28.
22- صفوی، کورش. (1400). آشنایی با نظریه‌های نقد ادبی، چاپ دوم، انتشارات علمی: تهران.
23- غیبی، عبدالاحد و احمری، فرزانه. (1394). بررسی تطبیقی مفاهیم مقاومت و پایداری در اشعار فدوی طوقان و طاهره صفارزاده، نشریۀ ادبیات پایداری، 7(13): 227-247.
24- فاطمی، فریماه و موسوی‌لر، اشرف‌السادات. (1400). زیبایی‌شناسی دریافت در هنر چیدمان تعاملی؛ خوانشی بر اساس نظریة ولفگانگ آیزر، فصلنامۀ علمی کیمیای هنر، 10(39): 23-35.
25- کارآمد، راضیه و همکاران. (1398). مضامین مشترک پایداری در سروده‌های سلمان هراتی و ابراهیم المقادمه، فصلنامۀ علمی‌ترویجی مطالعات بیداری اسلامی، 8(15): 7-30.
26- کریم‌پور، نسرین و غیوری، معصومه. (1398). پدیدارشناسی راوی و خواننده در داستان نوجوان، پژوهش‌نامۀ ادبیات معاصر ایران، 1(2): 1-32.
27- گرین، کیت و لبیهان، جیل. (1383). درس‌نامۀ نظریه و نقد ادبی، ترجمۀ گروه مترجمان، تهران: نشر روزنگار.
28- مالووی، لورا. (1377). اصل عدم قطعیت کیارستمی، ترجمۀ شاپور عظیمی، مجلۀ فارابی، 7(4): 10-17.
29- محمودی خیرالله و معصومه، بخشی‌زاده. (1395). ارتباط شهود انوار رنگی و گذر از اعتبار وجودی در مکتب کبرویه، مجله مطالعات عرفانی، (23): 151-178.
30- معروف، یحیی و صالحی، پیمان. (1391). بررسی تطبیقی رنگهای سرخ و سبز در تصویرپردازی اشعار گرمارودی و محمود درویش، کاوش‌نامة ادبیات تطبیقی، 2(7): 117-130.
31- میرزاحسین، فهیمه و عظیم‌پور، پوپک. (1394). خوانش عروسک‌های نمایشی بر اساس نظریۀ زیبایی‌شناسی دریافت آیزر، دو فصلنامۀ علمی پژوهشی دانشگاه هنر (نامۀ هنرهای نمایشی و موسیقی)، (10): 21-32.
32- میزباک، هنریک و استاوت سکستون، ویرجینیا. (1376). تاریخچه و مکاتب روان‌شناسی، ترجمۀ احمد رضوانی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
33- نیکوبخت ناصر و قاسم زاده، سیدعلی (1387). سمبولیسم نور و رنگ در عرفان ایرانی اسلامی، مجله مطالعات عرفانی، 4(8): 183-222.
34- هارلند، ریچارد. (1397). درآمدی تاریخی بر نظریۀ ادبی از افلاطون تا بارت، ترجمۀ علی معصومی و دیگران، تهران: نشر چشمه.
35- هایزنبرگ، ورنر. (1368). جزء و کل، ترجمۀ حسین معصومی همدانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 96 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 98 |
||