آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 447 |
| تعداد مقالات | 4,557 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,380,003 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,074 |
بررسی تطبیقی در برآمدِ محتوای فرهنگی و زمانی گاهنامه یزدگردی و تقویم‌های شیعی (باتاکید بر مسارالشیعه شیخ مفید) | ||
| پژوهشنامه تمدن ایرانی | ||
| مقاله 12، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، دی 1403، صفحه 206-231 اصل مقاله (668.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jic.2024.23743.1346 | ||
| نویسنده | ||
| علی یزدانی احمدآبادی* | ||
| استادیار گروه آموزش معارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان | ||
| چکیده | ||
| یکی از مظاهر فرهنگی وتمدن جوامع انسانی، تقویم هایی است که میان انها بوجودآمده و رواج پیداکرده است. تقویمها علاوه برآنکه نشانه ترتیب وانضباط اجتماعی است؛ نشانه نوع فرهنگ و جهانبینی آنها نیز میباشد. جامعه ایرانی به لحاظ سابقه فرهنگی و تمدنی و نیاز تاریخی برای انضباط در حکومت‌داری و ارتباط با فرهنگ اجتماعی، در سیر تاریخی خود با فراز و فرود های گوناگونی در این زمینه مواجه بوده است. از این‌جمله تقویم های ایرانی و شیعی است که توسط دو فرهنگ متفاوت با دو نوع نگاه ورویکرد متفاوت ایجاد شدند. گاهنامه ایرانی تحت تاثیر نگاه دین زرتشت در جغرافیای فکری و فرهنگی ایران پیش از اسلام قرارداشت. تقویهای شیعی هم تحت تاثیر دین جدید(اسلام) و نگاه شیعیان درجغرافیای سرزمینی مسلمانان بوجودآمد.بررسی این دونوع تقویم داوری بهتر تاریخی-فرهنگی را نسبت به مواجهه این دوفرهنگ امکان پذیر می کند. پرسش اصلی در این مقاله آن است که محتوای فرهنگی و زمانی، شباهتها و تفاوتهای این دو نوع تقویم چه بوده است؟ هردو گاهنامه ایرانی- یزدگردی و تقویم شیعی- امامی وارث تقویم‌های پیش از خود هستند. اما این تقویمها از جهت محتوایی با جغرافیای سرزمینی و فرهنگی ایران ارتباط داشته‌اند. زمینه‌ها، عوامل و فشار سیاسی از سوی حاکمیت در نام و محتوای تقویمها موثر بوده و مواد و درونمایه فرهنگی پررنگ و قابل توجه هریک را با رویکرد سیاسی، مذهبی، اخلاقی و عاطفی گره زده است. روزهای شاد در هردو تقویم بسیار بیشتر و پر رنگ‌تر از روزهای غم هستند. با این همه گاهنامه ایرانی، تقویمی عددی و کمی است اما تقویم های شیعی، تقویم‌هایی شهودی و کیفی هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| گاهنامه یزدگردی؛ ایران؛ تقویم شیعی؛ تواریخ الشریعه؛ مسارالشیعه | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابناثیر، على(1371)، الکامل، ترجمه ابو القاسم حالت و عباس خلیلى، تهران، مؤسسه مطبوعاتى علمى.
ابن‌حجر عسقلانی، احمد(1971)، لسان‌المیزان، بیروت: دار الفکر.
ابن‌کثیر، اسماعیل(1408)، البدایة و النهایه، چاپ علی شیری، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ابوریحان بیرونی، محمد(1351)، التفهیم، تصحیح: جلال‌الدین همایی، انتشارات انجمن آثار ملّی.
ابوریحان بیرونی، محمد(1386)،آثارالباقیه عن القرون الخالیه، ترجمه اکبر داناسرشت، تهران: انتشارات امیرکبیر.
آذرگشسب، اردشیر(1364) ،گاهنامه زردشتی تقویم کامل خورشیدی، تهران: انتشارات کنکاش.
الاصفهانى، حمزه(بیتا)، تاریخ سنى ملوک الارض و الانبیاء،بیروت،دارالمکتب الحیات.
افشارسیستانی، ایرج(1372)، سیمای ایران، تهران: نشرآقابیک.
اکرمی، موسی(1380)، گاه‌شماری ایرانی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
ایمانپور، محمدتقی(1391)، بازتاب هنر و اندیشه ساسانیان در هنر عهد آل بویه، تاریخنامه ایران بعد ازاسلام،شماره5، پاییزوزمستان، 21-53.
بحرالعلوم، محمدصادق (1962)، غایة الاختصارفیاخبارالبیوتاتالعلویّهالمحفوظةمنالغبار، نجف: مطبعة الحیدریة.
براون، ادوارد(1367)، تاریخ ادبیات ایران از فردوسى تا سعدى، ترجمه: فتح الله مجتبائى و غلام حسین صدرى افشار، تهران: مروارید.
بلاذری، اجمد(1347)، فتوح‌البلدان، ترجمه محمد توکل، تهران: نشر نقره.
پیرنیا، حسن(1375)، تاریخ ایران باستان، تهران: دنیاى کتاب.
تیواری، کدارنات(1381)، دین‌شناسی تطبیقی. ترجمه مرضیه شنکایی، تهران: سمت.
ثقفی، ابراهیم(1373)، الغارات، ترجمه عزیز الله عطاردی،ایران: انتشارات عطارد.
جانبازی، فاطمه(1394)، بررسی نقوش حیوانی در آثار تمدن جیرفت، جلوه هنر بهار و تابستان، 49-62.
جباری، محمدرضا(1382)، سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمه، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
جعفریان، رسول(1391)، اطلس شیعه، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
جمعی از نویسندگان(1387)، اخلاق کاربردی، قم، نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
حسینجلالی، محمدرضا(1386)، نقدوبررسی سیری در مسارالشیعه، ترجمه جویا جهانبخش، آینه میراث، بهار و تابستان ۱۳۸۶، شماره 36، 293-315.
خورشیدیان، اردشیر(1387)، پاسخ به پرسش‌های دینی زرتشتیان، چاپ دوم، تهران: انتشارات فروهر.
دریایی، تورج(1382)، تاریخ وفرهنگ ساسانی،ترجمه مهردادقدرت دیزی،تهران، ققنوس.
دریایی، تورج(1392)، امپراتوری ساسانی،ترجمه خشایار بهاری، تهران: نشر فروزان.
دهخدا، علی اکبر (1377خ)، لغتنامه دهخدا، موسسه انتثارات و چاپ دانتگاه تهران.
رضایی، عبدالعظیم(بیتا)، تاریخ ادیان جهان، جلد سوم. تهران: انتشارات علمی.
رضاییان، فرزین(1386)، هفت رخ فرخ ایران، ابیانه: انتشارات دایره سبز.
زرین‌کوب، عبدالحسین(1373)، تاریخ مردم ایران، (ایران قبل از اسلام)، تهران: انتشارات امیرکبیر.
سامانی، محمود(1393)، صحابه ایرانی پیامبر و دیگر مسلمانان ایرانی تبار در عصر نبوی، تهران: نشر مشعر.
طب‍اطب‍ایی، م‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍ن(1374)، ترجمه المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبری، محمد(1356)، ترجمه تفسیر طبری، مصحح: حبیب یغمایی، تهران: شرکت سهامی طبع کتاب.
طبری، محمد(189)، تاریخ الأمم والملوک، راجعه وصححه وضبطه نخبة من العلماء الاجلاء، لیدن.
طهرانی، آقابزرگ(بیتا)، طبقات اعلام الشیعة، قم: انتشارات اسماعیلیان.
علوینژاد، حیدر(1374)، اصحاب ائمه و فقه قرآنى ، پژوهشهای قرآنی شماره 4، زمستان، 145-164.
غمخوار یزدی، محمّدجواد(1379)، جایگاه نماز در ادیان الهی، مشهد: نشر الف.
غیاث‌آبادی، رضا(1384)، ایران سرزمین همیشگی آریاییان، شیراز: انتشارات نوید.
فقیهی، علی اصغر(1390)، تاریخ آل بویه، تهران: نتشارات سمت.
قمی، حسن (1361)، تاریخ قم، ترجمه حسن بن على بن حسن عبد الملک قمى ، تحقیق سید جلال الدین تهرانى، تهران: انتشارات توس.
کریستن‌سن، آرتورامانوئل(1378خ)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران، نشر نگاه.
مامقانی، عبدالله(1352) ، تنقیح المقال فی علم الرجال، نجف: چاپ سنگی.
مجیدزاده، یوسف(1388)، الواح جیرفت و خاستگاه نظام خط ایلامی، نامه انسانشناسی 1388، شماره10، 126-97.
محمدی ملایری، محمد(1379)، تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، تهران: توس.
مرعشی، ظهیرالدین(1345)، تاریخ طبرستان و رویان و مازندران، مصحح: محمد حسین تسبیحى، تهران: مؤسسه مطبوعاتى شرق.
مفید، محمد(1413)، مسارالشیعه،تحقیق مهدی نجف، قم: الموتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید.
منقرى، نصر(1370)، پیکار صفین، ترجمه پرویز اتابکى، تهران: انتشارات آموزش انقلاب اسلامى.
میرصادقی، جمال(1385)، عناصر داستان، تهران: سخن.
نبئی، ابوالفضل(1381)، تقویم درتاریخ ایران، تهران: انتشارات سمت.
نجاشی، احمد(1424)، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، المشتهر به رجال نجاشی، مصحح موسی شبیری زنجانی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
نیبرگ، هنریک ساموئل(1383) ، دین‌های ایران باستان،ترجمه سیف‌الدین نجم‌آبادی،کرمان: انتشارات دانشگاه باهنر.
وحیدی، رستم(1381)، یسنای ۶۲: نیایش آتش در دین زرتشتی، تهران: انتشارات فروهر.
یعقوبى، احمد(1992)، تاریخ یعقوبى، ترجمه محمد ابراهیم آیتى ، تهران: انتشارات علمى و فرهنگى.
یزدانی، علی(1395)، رساله دکترا مواجهه فرهنگی امامان شیعه بافرهنگ ایرانی، دانشگاه معارف اسلامی.
نرم افزارها
نرم افزار تاریخ اسلامی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)
نرم افزار جامع التفاسیر مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)
نرم افزار سیره معصومان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)
نرم افزار گنجینه روایات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)
نرم افزار نور السیره مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)
سایت
http://www.ensani.ir
www://wikifeqh.ir | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 103 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 39 |
||