
تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 447 |
تعداد مقالات | 4,557 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,379,997 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,580,061 |
نگاهی تطبیقی به منش و کنش دو شخصیتِ: آشوکا و ضحاک | ||
نشریه ادبیات تطبیقی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 خرداد 1404 اصل مقاله (805.52 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jcl.2025.25318.3843 | ||
نویسنده | ||
حمیدرضا اردستانی* | ||
دانشیار دانشکدۀ تمدّن و مطالعات جهان، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران | ||
چکیده | ||
ضحاک (اژیدَهاکَه/ آزیدَهاک) یکی از پیچیدهترین شخصیتها در اسطورههای ایرانی و ادبیات حماسی فارسی است؛ چراکه او پیوسته نماد بدکاری و بدکیشی و بیدادگری بوده و میتوان او را کسی پنداشت که بسیاری از خصوصیات بد شهریاران در تاریخ ایران یا در پیوند با فرهنگ ایران در او جای داده شده است. همین موضوع سبب شده تا داستان و شخصیت او لایههای گوناگونی از شخصیتهای اساطیری و تاریخی را بپذیرد و ویژگیهایش با بسیاری از شخصیتهای اساطیری و تاریخی مربوط به فرهنگ ایران تطابق یابد؛ از همینروی، پژوهندگان ضحاک را با کسانی سنجیده و همسان یافتهاند. در ادامۀ این سنجشها، نگارنده همسانیهای ضحاک با یکی از پادشاهان سلسلۀ مائوریا در هند یعنی آشوکا را پیش کشیده و به این نتیجه رسیده است که گویا این دو شخصیت، هر دو از سکاها هستند که در کشور هند استقرار مییابند؛ هر دو پدری راهبمسلک (مرداس و چاندرا گوپتا) دارند که حکومت او را تصرف میکنند و به آن پایان میدهند؛ هر دو به خونخواری و ناباکی آوازه دارند و البته با وجود ستمکاری، در نزد گروهی از مردم دارای محبوبیتاند؛ هر دو در زمان عدم حضور خود در کشور، جانشینانی (کندرو و کومار) بسیار مورد اطمینان دارند؛ هر دو آیینی هندی (بتپرستی/ بودیسم) را گسترش میدهند. آشوکا پس از ظلم بسیار طریق دین و یاری به مردم برمیگزیند. دربارۀ ضحاک این ویژگی را نمیبینیم؛ اما برادرزاده یا نوادۀ او یعنی کوش پیلدندان، چنین ویژگیای دارد که شخصیت او را به آشوکا نزدیک میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
اژیدهاکه؛ ضحاک؛ آشوکا؛ هند | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 37 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 34 |